แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
เครื่องหมายการค้า ของโจทก์และเครื่องหมายการค้า COMSTAR ของจำเลยต่างมีภาคส่วนเครื่องหมายคำเป็นอักษรโรมันคำว่า COM เช่นเดียวกัน แม้เครื่องหมายการค้าของโจทก์จะมีภาคส่วนดาวซึ่งแตกต่างจากเครื่องหมายการค้าของจำเลยซึ่งเป็นเครื่องหมายคำไม่มีภาพประกอบ แต่รูปดาวของโจทก์นั้นบุคคลทั่วไปย่อมทราบว่าหมายถึงคำว่า ดาว หรือคำว่า STAR ซึ่งเป็นเครื่องหมายการค้าของจำเลย ทั้งตามคำขอจดทะเบียนโจทก์ได้ระบุคำอ่านรูปดาวในเครื่องหมายการค้าของโจทก์ว่า “สตาร์” ซึ่งเมื่อเรียกขานรวมทั้งเครื่องหมายจะเรียกขานได้ว่า “คอมสตาร์” ซึ่งพ้องกับเสียงเรียกขานของเครื่องหมายการค้าของจำเลย เมื่อโจทก์และจำเลยต่างจดทะเบียนใช้กับสินค้าจำพวกเดียวกันรายการสินค้าเดียวกัน เครื่องหมายการค้าของจำเลยจึงคล้ายกับเครื่องหมายการค้าของโจทก์จนอาจทำให้สาธารณชนสับสนหลงผิดในความเป็นเจ้าของหรือแหล่งกำเนิดของสินค้า
จำเลยเป็นเพียงผู้จำหน่ายสินค้าที่ใช้เครื่องหมายการค้า และสินค้าที่ใช้เครื่องหมายการค้า COMSTAR ซึ่งเป็นของบริษัท ซ. ที่จำเลยซื้อจากประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีนมาจำหน่ายในประเทศไทย เมื่อโจทก์ได้นำเครื่องหมายการค้า ไปจดทะเบียนเป็นของตน จำเลยไม่อาจจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าดังกล่าวได้ จำเลยจึงจดทะเบียนเครื่องหมายการค้า COMSTAR แทนเพื่อจำหน่ายสินค้าให้แก่กลุ่มลูกค้าเดิม จึงเป็นการที่จำเลยนำเครื่องหมายการค้าของบริษัท ซ. มาจดทะเบียนเป็นของตนโดยไม่สุจริต
โจทก์เป็นเพียงผู้ซื้อสินค้าที่ใช้เครื่องหมายการค้า ของบริษัท ซ. จากประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีนมาจำหน่ายในประเทศไทยเช่นเดียวกับจำเลย แล้วโจทก์นำเครื่องหมายการค้าดังกล่าวมาจดทะเบียนเป็นของตนโดยไม่สุจริตเช่นเดียวกับจำเลย ดังนั้นโจทก์จึงไม่มีสิทธิในเครื่องหมายการค้า และเครื่องหมายการค้า COMSTAR สำหรับสินค้าที่ยื่นขอจดทะเบียนไว้ดีกว่าจำเลย
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องและแก้ไขคำฟ้องขอให้มีคำสั่งให้จำเลยเพิกถอนการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้า เลขที่ ค 186105 (คำขอเลขที่ 505396) ห้ามจำเลยใช้ หรือยื่นคำขอจดทะเบียน หรือเกี่ยวข้องในทางใด ๆ กับเครื่องหมายการค้าคำว่า รวมทั้งการใช้เครื่องหมายการค้า อ่านว่า คอมสตาร์ ของโจทก์
จำเลยให้การขอให้ยกฟ้อง
ศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลางพิพากษาห้ามจำเลยใช้เครื่องหมายการค้าคำว่า ของจำเลยในลักษณะเหมือนหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้า และรูปดาวหลังตัวอักษรโรมัน ของโจทก์อันจะทำให้บุคคลอื่นเข้าใจว่าสินค้าของจำเลยเป็นสินค้าของโจทก์ คำขออื่นนอกจากนี้ให้ยก ค่าฤชาธรรมเนียมให้เป็นพับ
โจทก์อุทธรณ์ต่อศาลฎีกา
ศาลฎีกาแผนกคดีทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศวินิจฉัยว่า มีปัญหาต้องวินิจฉัยตามอุทธรณ์ของโจทก์ว่า เครื่องหมายการค้าคำว่า ของจำเลยเหมือนหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้า ของโจทก์จนทำให้สาธารณชนสับสนหรือหลงผิดในความเป็นเจ้าของหรือแหล่งกำเนิดของสินค้าหรือไม่ เห็นว่า การพิจารณาในเรื่องความเหมือนหรือคล้ายกันของเครื่องหมายการค้าว่าทำให้สาธารณชนสับสนหรือหลงผิดในความเป็นเจ้าของหรือแหล่งกำเนิดของสินค้าหรือไม่นั้น จะต้องพิจารณาองค์ประกอบโดยรวมของเครื่องหมายการค้าที่พิพาทส่วนที่เป็นสาระสำคัญ เสียงอ่านหรือเรียกขาน ซึ่งเมื่อเปรียบเทียบเครื่องหมายการค้าของโจทก์และของจำเลยแล้วจะเห็นว่าเครื่องหมายการค้าของโจทก์ประกอบด้วยสองส่วนเรียงต่อกัน ส่วนหน้าเป็นตัวอักษรโรมันคำว่า ส่วนหลังเป็นรูปดาวเรียงต่อจากอักษรโรมัน ซึ่งเป็นอักษรโรมันตัวสุดท้าย ส่วนเครื่องหมายการค้าของจำเลยมีส่วนเดียวเป็นตัวอักษรโรมันคำว่า ไม่มีภาพประกอบ โดยเครื่องหมายการค้าของจำเลยแม้จะเขียนติดต่อเป็นคำเดียวกัน แต่คำว่า COM และคำว่า STAR สามารถแยกออกจากกันได้ เห็นได้ว่า เครื่องหมายการค้าของโจทก์และจำเลยต่างมีภาคส่วนเครื่องหมายคำเป็นอักษรโรมันคำว่า COM เช่นเดียวกัน แม้เครื่องหมายการค้าของโจทก์จะมีภาคส่วนรูปดาวซึ่งแตกต่างจากเครื่องหมายการค้าของจำเลยซึ่งเป็นเครื่องหมายคำไม่มีภาพประกอบ แต่รูปดาวของโจทก์นั้นบุคคลทั่วไปย่อมทราบว่าหมายถึงคำว่า ดาว หรือคำว่า STAR ซึ่งมีความหมายเช่นเดียวกับอักษรโรมัน คำว่า STAR ซึ่งเป็นเครื่องหมายการค้าของจำเลย ทั้งตามข้อ 6 ในคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าโจทก์ได้ระบุคำอ่านรูปดาวในเครื่องหมายการค้าของโจทก์ว่า “สตาร์” และเมื่อเรียกขานรวมกับภาคส่วนคำอักษรโรมันแล้วจะเรียกขานได้ว่า “คอมสตาร์” ซึ่งพ้องกับเสียงเรียกของเครื่องหมายการค้าของจำเลยทั้งเครื่องหมายการค้า ของโจทก์และเครื่องหมายการค้าคำว่า COMSTAR ของจำเลย ต่างจดทะเบียนใช้กับสินค้าจำพวก 12 รายการสินค้า วงล้อรถจักรยานยนต์ เช่นเดียวกันจึงมีโอกาสทำให้ผู้ซื้อหรือผู้ใช้สินค้าเกิดความสับสนหรือหลงผิดคิดว่าสินค้าวงล้อรถจักรยานยนต์ของจำเลยคือสินค้าของโจทก์ได้ ดังนั้นเครื่องหมายการค้าคำว่า COMSTAR ของจำเลยจึงคล้ายกับเครื่องหมายการค้า ของโจทก์ จนอาจทำให้สาธารณชนสับสนหรือหลงผิดในความเป็นเจ้าของหรือแหล่งกำเนิดของสินค้าได้ ที่ศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลางวินิจฉัยว่าเครื่องหมายการค้าของจำเลยไม่เหมือนหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าของโจทก์อันอาจทำให้สาธารณชนสับสนหรือหลงผิดได้ ศาลฎีกาแผนกคดีทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศไม่เห็นพ้องด้วย อุทธรณ์ของโจทก์ฟังขึ้น
สำหรับปัญหาว่า โจทก์มีสิทธิในเครื่องหมายการค้า และเครื่องหมายการค้าคำว่า COMSTAR ดีกว่าจำเลยหรือไม่ ปัญหาข้อนี้ศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลางไม่ได้วินิจฉัย แต่เมื่อสำนวนขึ้นมาสู่การพิจารณาของศาลฎีกาแผนกคดีทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศโดยคู่ความได้นำพยานหลักฐานมาสืบในประเด็นนี้จนสิ้นกระแสความแล้ว ทั้งเพื่อมิให้คดีเนิ่นช้าออกไปอีก ศาลฎีกาแผนกคดีทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศเห็นสมควรหยิบยกปัญหาว่าโจทก์มีสิทธิในเครื่องหมายการค้า และเครื่องหมายการค้าคำว่า COMSTAR ดีกว่าจำเลยหรือไม่มาวินิจฉัยโดยไม่ย้อนสำนวนให้ศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศกลางวินิจฉัยเสียก่อนตามพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศและวิธีพิจารณาคดีทรัพย์สินทางปัญญาและการค้าระหว่างประเทศ พ.ศ.2539 มาตรา 45 ประกอบประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 243 (1) เห็นว่า จำเลยรับว่าเป็นเพียงผู้จำหน่ายสินค้าวงล้อรถจักรยานยนต์ที่ใช้เครื่องหมายการค้า และเครื่องหมายการค้าคำว่า COMSTAR ซึ่งเป็นของบริษัทเซี่ยงไฮ้ กังสึดา วีล จำกัด หรือ บริษัทเซี่ยงไฮ้ คอมสตาร์ วีล จำกัด ที่จำเลยซื้อจากประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีนมาจำหน่ายในประเทศไทย ทั้งนายธนชาติเบิกความตอบทนายโจทก์รับว่าเนื่องจากโจทก์นำเครื่องหมายการค้า ไปจดทะเบียน จำเลยจึงไม่อาจจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าดังกล่าวได้ จำเลยจึงจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าคำว่า COMSTAR แทนเพื่อจำหน่ายสินค้าให้กับกลุ่มลูกค้าเดิม จึงเป็นการที่จำเลยนำเครื่องหมายการค้าของบริษัทเซี่ยงไฮ้ กังสึดา วีล จำกัด หรือบริษัทเซี่ยงไฮ้ คอมสตาร์ วีล จำกัด มาจดทะเบียนเป็นของตนโดยไม่สุจริต ส่วนโจทก์แม้โจทก์จะเบิกความว่าเป็นผู้คิดประดิษฐ์เครื่องหมายการค้า ด้วยตนเอง แต่เครื่องหมายการค้าของโจทก์มีลักษณะเหมือนกับเครื่องหมายของบริษัทเซี่ยงไฮ้ กังสึดา วีล จำกัด หรือบริษัทเซี่ยงไฮ้ คอมสตาร์ วีล จำกัด ที่ปรากฏในใบกำกับสินค้าของบริษัทเซี่ยงไฮ้ กังสึดา วีล จำกัด และเครื่องหมายการค้าที่ปรากฏในหน้าเว็บไซต์ www.comstarsh.com
พิพากษากลับ ให้ยกฟ้อง ค่าฤชาธรรมเนียมทั้งสองศาลให้เป็นพับ
