แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ป. นายกสมาคมโจทก์ย่อมเข้าเป็นผู้ชำระบัญชีของสมาคมโจทก์ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1251 วรรคแรกประกอบด้วยมาตรา 1294 แม้สมาคมโจทก์ถูกลบชื่อจากทะเบียนแล้ว ตามมาตรา 1249 ก็ให้พึงถือว่ายังคงตั้งอยู่ตราบเท่าเวลาที่จำเป็นเพื่อการชำระบัญชี สมาคมโจทก์โดยป. ผู้ชำระบัญชีจึงมีอำนาจฟ้องขับไล่จำเลยออกจากตึกแถวของโจทก์ได้
ย่อยาว
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้ขับไล่จำเลยและบริวารขนย้ายทรัพย์สินออกไปจากห้องพิพาท ให้จำเลยชำระเงิน 64,000 บาทแก่โจทก์พร้อมดอกเบี้ย และให้ใช้ค่าเสียหายเดือนละ 2,000 บาท นับแต่วันฟ้องจนกว่าจะขนย้ายทรัพย์สินและบริวารออกไป ยกคำร้องสอด ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน ผู้ร้องทั้งห้าฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยข้อกฎหมายว่า “ปัญหาตามฎีกาผู้ร้องมีว่า นายปาลศรีคุรุวาฬ หรือนายยัสปาลซิงห์ คุรุวาฬ (เป็นชื่อของคนเดียวกัน) เป็นผู้ชำระบัญชีของโจทก์ตามกฎหมายหรือไม่ ปรากฏตามสำเนาภาพถ่ายทะเบียนสมาคมท้ายฟ้องว่า สมาคมโจทก์ได้จดทะเบียนเปลี่ยนแปลงกรรมการสมาคมโจทก์เมื่อวันที่ 19 ธันวาคม 2515 มีนายยัสปาลซิงห์ คุรุวาฬ หรือนายปาล ศรีคุรุวาฬเป็นนายกสมาคม เมื่อวันที่ 6 มกราคม 2517 นายยัสปาลซิงห์ คุรุวาฬได้จัดให้มีการเลือกคณะกรรมการดำเนินงานชุดใหม่ของสมาคมโจทก์ ผู้ร้องที่ 3ได้ฟ้องต่อศาลว่าเป็นการฝ่าฝืนระเบียบข้อบังคับของสมาคม ขอให้สั่งเพิกถอนศาลฎีกาได้พิพากษายืนตามศาลล่างทั้งสองให้เพิกถอนการเลือกตั้งคณะกรรมการของสมาคมดังกล่าวตามภาพถ่ายคำพิพากษาฎีกาท้ายคำร้องเอกสารหมาย 2นายยัสปาลซิงห์ คุรุวาฬ จึงยังเป็นนายกสมาคมโจทก์อยู่ตามเดิม ต่อมาเมื่อวันที่ 16 มีนาคม 2522 กรมการศาสนาได้มีคำสั่งที่ 92/2522 เพิกถอนใบอนุญาตให้จัดตั้งสมาคมโจทก์และได้แจ้งให้อธิบดีกรมตำรวจลบชื่อสมาคมโจทก์ออกจากทะเบียนแล้วตามเอกสารหมาย 4 และ 3 ท้ายคำร้องสมาคมโจทก์จึงเลิกกันโดยนายทะเบียนขีดชื่อออกจากทะเบียนตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1292(7) นายปาล ศรีคุรุวาฬ หรือนายยัสปาลซิงห์คุรุวาฬ ย่อมเข้าเป็นผู้ชำระบัญชีของสมาคมโจทก์ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1251 วรรคแรก ประกอบด้วยมาตรา 1294แม้สมาคมโจทก์ได้ถูกลบชื่อจากทะเบียนแล้ว ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1294 ก็ให้พึงถือว่ายังคงตั้งอยู่ตราบเท่าเวลาที่จำเป็นเพื่อการชำระบัญชี สมาคมโจทก์โดยนายปาล ศรีคุรุวาฬ หรือนายยัสปาลซิงห์ คุรุวาฬ ผู้ชำระบัญชีจึงมีอำนาจฟ้อง ที่ผู้ร้องอ้างประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1055, 1080 และ 1236มาปรับแก่คดีนี้ไม่ถูกต้องเพราะไม่ใช่บทบัญญัติในลักษณะ 22 หมวด 5ที่มาตรา 1294 ให้นำมาใช้บังคับในการชำระบัญชีสมาคมโดยอนุโลมศาลล่างทั้งสองพิพากษาคดีชอบแล้ว ศาลฎีกาเห็นพ้องด้วย ฎีกาผู้ร้องฟังไม่ขึ้น”
พิพากษายืน ให้ผู้ร้องทั้งห้าร่วมกันใช้ค่าทนายความในชั้นฎีกา500 บาทแทนโจทก์
