แหล่งที่มา : สำนักงานส่งเสริมงานตุลาการ
ย่อสั้น
การที่จำเลยเอาหนังสือเดินทางซึ่งกระทรวงต่างประเทศออกให้แก่ส.มาแกะเอาภาพถ่ายของส.ที่ปิดอยู่ปกหน้าด้านในออกแล้วเอาภาพถ่ายของจำเลยปิดลงไปแทน แม้ภาพถ่ายจะไม่ใช่เอกสารแต่เมื่อนำไปปิดในหนังสือเดินดังกล่าวย่อมทำให้ความหมายที่แท้จริงเปลี่ยนแปลงไปว่าจำเลยคือนาย ส. และเป็นหนังสือเดินทางที่กระทรวงต่างประเทศออกให้แก่จำเลยโดยตรง การกระทำของจำเลยจึงเป็นการปลอมเอกสารราชการและเมื่อจำเลยนำไปแสดงต่อเจ้าหน้าที่ตรวจคนเข้าเมือง เพื่อเดินทางออกไปและเข้ามาในราชอาณาจักร ย่อมมีความผิดฐานใช้เอกสารราชการปลอมด้วย จำเลยใช้หนังสือเดินทางปลอมดังกล่าวแสดงต่อเจ้าหน้าที่ตรวจคนเข้าเมืองทั้งขาเข้าและขาออกคนละคราวกัน จึงเป็นความผิดหลายกรรมต่างกัน ครั้งแรกจำเลยปลอมเอกสารราชการและใช้เอกสารปลอมด้วย มีความผิดตามมาตรา 265 และมาตรา 268 วรรคแรกประกอบด้วยมาตรา 265 ให้ลงโทษตามมาตรา 268 วรรคสอง กระทงหนึ่ง ครั้งที่สองจำเลยเพียงแต่ใช้เอกสารปลอมฉบับเดิม มิได้ทำปลอมขึ้นใหม่มีความผิดฐานใช้เอกสารปลอมอย่างเดียวตามมาตรา268 วรรคแรกประกอบด้วยมาตรา 264 อีกกระทงหนึ่งเรียงกระทงลงโทษตามมาตรา 91
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องขอให้ลงโทษจำเลยตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 32,33, 83, 91, 264, 265, 268 ริบหนังสือเดินทางของกลาง
จำเลยให้การรับสารภาพ
ศาลชั้นต้นพิพากษาว่า จำเลยมีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 264, 265 เป็นกรรมเดียวผิดกฎหมายหลายบท ให้ลงโทษตามมาตรา265 ซึ่งเป็นบทหนักและผิดฐานใช้เอกสารปลอมตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 268 แต่เนื่องจากจำเลยเป็นผู้ปลอมและเป็นผู้ใช้ จึงให้ลงโทษตามมาตรา 268 รวม 2 กระทง ให้จำคุกกระทงละ 2 ปี จำเลยให้การรับสารภาพ ลดโทษให้กึ่งหนึ่งทุกกระทงความผิดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 78 คงลงโทษแต่ละกระทงจำคุก 1 ปี รวมลงโทษทั้ง 2 กระทงตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 91 เป็นจำคุกจำเลยไว้มีกำหนด2 ปี ริบของกลาง
จำเลยอุทธรณ์ขอให้ยกฟ้องหรือขอให้รอการลงโทษหรือขอให้รอการกำหนดโทษ
ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับ ให้ยกฟ้องโจทก์
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “คดีมีปัญหาต้องวินิจฉัยว่า การกระทำของจำเลยจะมีความผิดฐานปลอมเอกสารราชการและใช้เอกสารราชการปลอมตามฟ้องโจทก์หรือไม่ พิเคราะห์แล้วเห็นว่าการที่จำเลยเอาหนังสือเดินทางซึ่งกระทรวงการต่างประเทศออกให้แก่นายสิทธิชัย หอมพวงษ์มาแก้ไขโดยแกะเอาภาพถ่ายของนายสิทธิชัย หอมพวงษ์ ที่ปิดอยู่ในปกหน้าด้านในออกแล้วเอาภาพถ่ายของจำเลยปิดลงไปแทนนั้น แม้ภาพถ่ายจะไม่ใช่เอกสารตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 1(7) ก็ตามแต่เมื่อนำไปปิดลงในหนังสือเดินทางดังกล่าว ย่อมทำให้ความหมายที่แท้จริงของหนังสือเดินทางปรากฏเปลี่ยนแปลงไปว่าจำเลยคือนายสิทธิชัย หอมพวงษ์ และเป็นหนังสือเดินทางที่กระทรวงการต่างประเทศออกให้แก่จำเลยโดยตรง ภาพถ่ายของจำเลยที่ไม่เป็นเอกสารจึงเกิดเป็นเอกสารหนังสือเดินทางของนายสิทธิชัย หอมพวงษ์กลายเป็นหนังสือเดินทางของจำเลยเองการกระทำของจำเลยจึงเป็นการปลอมเอกสารราชการ เมื่อจำเลยนำไปใช้แสดงต่อเจ้าหน้าที่ตรวจคนเข้าเมือง เพื่อเดินทางออกไปและเข้ามาในราชอาณาจักรย่อมมีความผิดฐานปลอมเอกสารราชการและใช้เอกสารราชการปลอมตามฟ้องจำเลยใช้หนังสือเดินทางปลอมดังกล่าวแสดงต่อเจ้าหน้าที่ตรวจคนเข้าเมืองทั้งขาเข้าและขาออกคนละคราวกัน การกระทำของจำเลยเป็นความผิดหลายกรรมต่างกันครั้งแรกจำเลยปลอมเอกสารราชการและใช้เอกสารราชการปลอมด้วย จึงมีความผิดตามมาตรา 265และมาตรา 268 วรรคแรก ประกอบด้วยมาตรา 265 ให้ลงโทษตามมาตรา 268วรรคสอง กระทงหนึ่ง ส่วนครั้งที่สองจำเลยเพียงแต่ใช้เอกสารราชการปลอมฉบับเดิมเท่านั้น มิได้ทำปลอมขึ้นใหม่ จึงมีความผิดฐานใช้เอกสารราชการปลอมอย่างเดียวตามมาตรา 268 วรรคแรก ประกอบด้วยมาตรา 265อีกกระทงหนึ่ง ที่ศาลอุทธรณ์พิพากษายกฟ้องนั้น ศาลฎีกาไม่เห็นพ้องด้วย ฎีกาโจทก์ฟังขึ้น จำเลยเป็นชาวชนบทได้ปลอมเอกสารราชการด้วยการเอาหนังสือเดินทางที่แท้จริงของนายสิทธิชัย หอมพวงษ์ มาแกะเอาภาพถ่ายของนายสิทธิชัยออกแล้วเอาภาพถ่ายของจำเลยปิดลงไปแทนเท่านั้น มิได้แก้ไขข้อความอื่นใดในหนังสือเดินทางด้วยแต่อย่างใดสมควรปรานีลงโทษสถานเบาแต่ไม่ควรรอการลงโทษ”
พิพากษากลับ จำเลยมีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 265,268 วรรคแรก ประกอบด้วยมาตรา 265 ให้ลงโทษฐานใช้เอกสารราชการปลอมตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 268 วรรคแรก ประกอบด้วยมาตรา 265 ตามมาตรา 268 วรรคสอง กระทงหนึ่ง และ มาตรา 268วรรคแรก ประกอบด้วยมาตรา 265 อีกกระทงหนึ่ง เรียงกระทงลงโทษตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 91 จำคุกกระทงละ 6 เดือน รวม 2 กระทงเป็นจำคุก 1 ปี จำเลยให้การรับสารภาพเป็นประโยชน์แก่การพิจารณาลดโทษให้กึ่งหนึ่งตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 78 คงจำคุกจำเลย6 เดือน ริบของกลาง
