แหล่งที่มา : สำนักงานส่งเสริมงานตุลาการ
ย่อสั้น
คำว่า “ผู้มีส่วนได้เสีย” ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 1713 หาจำต้องเป็นทายาทโดยธรรมหรือผู้รับพินัยกรรมโดยตรงทุกกรณีไม่ การที่ผู้ร้องมีชื่อถือกรรมสิทธิ์ร่วมกับส. ผู้ตายในที่ดินตามหนังสือรับรองการทำประโยชน์จึงมีผลประโยชน์เกี่ยวข้องในที่ดินดังกล่าวร่วมกับผู้ตายถือได้ว่ามีส่วนได้เสียแล้ว ผู้ร้องย่อมมีสิทธิร้องขอให้ตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกของผู้ตายได้
ย่อยาว
ผู้ร้องยื่นคำร้องขอว่า ผู้ร้องเป็นบุตรโดยชอบด้วยกฎหมายของนางส้มจีน ปักษี และเป็นลุงของนางสวาดหรือสวาทศูนย์แก้วหรือดนตรี นางส้มจีนและนางสวาดหรือสวาทได้ถึงแก่กรรมเมื่อปี 2513 และปี 2526 ตามลำดับ โดยมิได้ทำพินัยกรรมก่อนถึงแก่กรรมนางส้มจีนและนางสวาดหรือสวาทมีชื่อเป็นเจ้าของที่ดินตามหนังสือรับรองการทำประโยชน์ (น.ส.3 ก.)เลขที่ 1722 ตำบลบ้านแก่ง อำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัยร่วมกับผู้ร้อง นางทองเพียน ทิพวรรณ และนางอำพา แผลงศรและมีเหตุขัดข้องในการจัดการมรดก ผู้ร้องซึ่งเป็นผู้มีส่วนได้เสียในที่ดินมรดกของนางส้มจีนและนางสวาดหรือสวาทจึงขอให้ตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกของนางส้มจีน ปักษี และนางสวาดหรือสวาทศูนย์แก้วหรือดนตรีผู้ตาย
ศาลชั้นต้นไต่สวนแล้วมีคำสั่งตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกของนางส้มจีน ปักษี ผู้ตาย โดยให้มีสิทธิและหน้าที่ตามกฎหมายคำขออื่นนอกจากนี้ให้ยก
ผู้ร้องอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์ภาค 2 พิพากษายืน
ผู้ร้องฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “พิเคราะห์แล้ว มีปัญหาต้องวินิจฉัยตามฎีกาของผู้ร้องว่า ผู้ร้องมีสิทธิร้องขอต่อศาลให้ตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกของนางสวาดหรือสวาท ศูนย์แก้ว ผู้ตายหรือไม่เห็นว่า ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1713 วรรคหนึ่งบัญญัติว่า “ทายาทหรือผู้มีส่วนได้เสียหรือพนักงานอัยการจะร้องต่อศาลขอให้ตั้งผู้จัดการมรดกก็ได้” คำว่าผู้มีส่วนได้เสียตามบทกฎหมายดังกล่าว หาจำต้องเป็นทายาทโดยธรรมหรือผู้รับพินัยกรรมโดยตรงทุกกรณีไม่ ข้อเท็จจริงคดีนี้ปรากฏว่าผู้ร้องมีชื่อถือกรรมสิทธิ์ร่วมกันกับนางสวาดหรือสวาทผู้ตายในที่ดินตามหนังสือรับรองการทำประโยชน์เลขที่ 1722 ตำบลบ้านแก่งอำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย ตามเอกสารหมาย จ.7จึงมีผลประโยชน์เกี่ยวข้องในที่ดินดังกล่าวร่วมกับนางสวาดหรือสวาทผู้ตาย ถือได้ว่าผู้ร้องมีส่วนได้เสียตามบทกฎหมายดังกล่าวแล้วผู้ร้องย่อมมีสิทธิร้องขอให้ตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกของนางสวาดหรือสวาทผู้ตายได้ ที่ศาลล่างทั้งสองวินิจฉัยว่าผู้ร้องมิใช่ทายาทผู้มีสิทธิได้รับมรดกของนางสวาดหรือสวาทเพราะยังมีทายาทผู้มีสิทธิรับมรดกของนางสวาดหรือสวาทยังมีชีวิตอยู่ถือไม่ได้ว่าผู้ร้องมีส่วนได้เสียโดยตรงนั้นศาลฎีกาไม่เห็นพ้องด้วยฎีกาของผู้ร้องฟังขึ้น เมื่อปรากฏว่าการจัดการมรดกมีเหตุขัดข้อง ผู้ร้องมิได้เป็นบุคคลที่ต้องห้ามมิให้เป็นผู้จัดการมรดก จึงเห็นสมควรตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกของนางสวาดหรือสวาทผู้ตาย”
พิพากษาแก้เป็นว่า ให้ตั้งผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกของนางสวาดหรือสวาท ศูนย์แก้ว ผู้ตายด้วย โดยให้มีอำนาจจัดการมรดกเฉพาะที่เกี่ยวกับการแบ่งแยกกรรมสิทธิ์รวมในที่ดินตามหนังสือรับรองการทำประโยชน์เลขที่ 1722 ตำบลบ้านแก่งอำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย และหากจะแบ่งกรรมสิทธิ์รวมว่าส่วนไหนเป็นของผู้ใดจะต้องได้รับอนุญาตจากศาล นอกจากที่แก้คงให้เป็นไปตามคำพิพากษาของศาลอุทธรณ์
