แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
เมื่อบริษัทเรือเดินทะเลผู้รับจ้างขนส่งนำสินค้ามาถึงประเทศไทยแล้ว บริษัทจำเลยเป็นผู้ขนส่งสินค้าจากเรือเดินทะเลยไปส่งมอบให้กับผู้รับตราส่ง โดยวิธีแจ้งการมาถึงของสินค้าให้ผู้รับตราส่งทราบ กับจัดการขนสินค้าจากเรือไปเก็บไว้ที่คลังสินค้าของการท่าเรือแห่งประเทศไทย ต่อเมื่อผู้รับตราส่งนำใบตราส่งมามอบให้บริษัทจำเลย จะออกใบรับของ (DELIVERY ORDER) ให้ไปรับสินค้าได้ การส่งสินค้าดังกล่าวจึงเป็นการขนส่งหลายทอด ซึ่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 618 บัญญัติว่า “ถ้าของนั้นได้ส่งไปโดยมีผู้ขนส่งหลายคนหลายทอด ผู้ขนส่งนั้นจะต้องรับผิดร่วมกันในการสูญหาญ บุบสลาย หรือส่งชักช้า” ฉะนั้น เมื่อมีการสูญหายในสินค้าดังกล่าว บริษัทจำเลยจึงต้องร่วมรับผิดชดใช้ค่าเสียหายในการสูญหายของสินค้ารายพิพาทให้บริษัทโจทก์ ซึ่งเป็นผู้รับช่วงสิทธิมาจากผู้รับตราส่ง
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า ห้างหุ้นส่วนสามัญนิติบุคคลไทยเจริญพานิชอัตตัมซิงห์ แอนด์ซัน สั่งซื้อผ้าจากประเทศญี่ปุ่น โดยผู้ขายจ้างให้บริษัท เคไลน์ จำกัด เป็นผู้ขนส่งสินค้าดังกล่าว ทางทะเลมายังผู้ซื้อในประเทศไทย บริษัท เคไลน์ได้แต่งตั้งและมอบหมายให้บริษัทจำเลยเป็นผู้รับขนสินค้าจากเรือมาเก็บไว้ในคลังสินค้าของการท่าเรือแห่งประเทศไทย เพื่อมอบสินค้าดังกล่าวให้กับห้างหุ้นส่วนสามัญนิติบุคคลไทยเจริญพานิช อัตตัมซิงห์ แอนด์ซัน ซึ่งจำเลยตกลงรับเป็นผู้ขนสินค้าทอดนี้ ห้างหุ้นส่วนสามัญนิติบุคคลไทยเจริญพานิชอัตตัมซิงห์ แอนด์ซัน ได้เอาประกันภัยสินค้าผ้าดังกล่าวไว้กับบริษัทโจทก์ในระหว่างการขนส่งจากประเทศญี่ปุ่นถึงท่าเรือกรุงเทพฯ เมื่อเรือบรรทุกสินค้ามาถึงท่าเรือกรุงเทพฯ ปรากฏว่า หีบห่อที่บรรจุผ้าแตก ผ้าสูญหายไปคิดเป็นเงิน ๑๔๒,๐๔๔ บาท ห้างหุ้นส่วนจำกัดนิติบุคคลไทยเจริญพานิชอัตตัมซิงห์ แอนด์ซัน เรียกร้องให้บริษัท เคไลน์ จำกัด และบริษัทจำเลยชดใช้ให้ แต่บริษัทเคไลน์ จำกัด และ บริษัทจำเลยเพิกเฉย บริษัทโจทก์ซึ่งเป็นผู้รับประกันภัยสินค้าดังกล่าว จึงต้องชดใช้ให้ บริษัทโจทก์จึงได้รับช่วงสิทธิที่จะเรียกร้องให้บริษัทจำเลยและบริษัท เคไลน์ จำกัด ชดใช้ค่าเสียหายจำนวนดังกล่าว โจทก์ได้ทวงถาม แต่บริษัทจำเลยเพิกเฉย จึงต้องขอให้ศาลบังคับให้บริษัทจำเลยชดใช้เงินจำนวนดังกล่าวพร้อมดอกเบี้ยแก่โจทก์ จำเลยให้การว่าฟ้องของโจทก์เคลือบคลุม โจทก์บรรยายฟ้องแสดงว่า การปฏิบัติงานของบริษัทจำเลยมิใช่เป็นการปฏิบัติงานของตัวแทนบริษัทเจ้าของเรือ แต่เป็นการปฏิบัติงานของบริษัทจำเลย โดยบริษัท จากัวร์ชิปปิ้ง จำกัด เป็นผู้ว่าจ้างขนส่งช่วง ความเสียหายหรือสูญหายของสินค้าของผู้ตราส่ง มิได้เกิดในระหว่างการขนส่งช่วงของบริษัทจำเลย ค่าเสียหายของบริษัทโจทก์ไม่ถึงตามฟ้อง เมื่อบริษัทโจทก์รับโอนสิทธิเรียกร้องมาจาก ห้างหุ้นส่วนสามัญนิติบุคคลไทยเจริญพานิชอัตตัมซิงห์ แอนด์ซัน บริษัทโจทก์ต้องรับโอนสิทธิต่าง ๆ มาด้วย ฟ้องโจทก์ขาดอายุความตามมาตรา ๖๒๔ แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ และตามกฎหมายการเดินเรือสากล ขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นวินิจฉัยว่า ฟ้องโจทก์ไม่เคลือบคลุม ไม่ขาดอายุความแม้ความสูญหายหรือเสียหาย (ของสินค้า) จะมิได้เกิดในระหว่างการขนส่งช่วงของจำเลย แต่จำเลยได้รับขนส่งช่วง จำเลยย่อมต้องรับผิดร่วมกับบริษัทเคไลน์ จำกัด ผู้ขนส่งช่วงแรกตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๖๑๘ แต่จำเลยมิได้อยู่ในฐานะผู้ขนส่งช่วงหรือขนส่งหลายทอด เป็นเพียงผู้ขนส่งถ่ายสินค้าในฐานะตัวแทน จึงไม่ต้องรับผิดในความสูญหายของสินค้าอันเกิดขึ้นระหว่างขนส่ง พิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยว่า การที่บริษัทจำเลยเข้ามาเกี่ยวข้องกับการขนส่งสินค้าโดยได้รับบำเหน็จทางการค้าตามปกติของตน เพื่อส่งสินค้าให้ถึง ห้างหุ้นส่วนสามัญนิติบุคคลไทยเจริญพานิชอัตตัมซิงห์ แอนด์ซัน ผู้รับตราส่ง การดำเนินงานเป็นลักษณะร่วมกันขนส่งสินค้าให้ถึงผู้รับตราส่ง เป็นการรับขนตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ลักษณะ ๘ และเป็นการขนส่งโดยมีผู้ขนส่งหลายทอดตามวิธีการขนส่งทางทะเลย เมื่อมีการสูญหายบริษัทจำเลยจะต้องรับผิดในความสูญหายของสินค้าดังกล่าว บริษัทโจทก์ในฐานะผู้รับประกันได้ชดใช้ค่าเสียหายให้แก่ ห้างหุ้นส่วนสามัญนิติบุคคลไทยเจริญพานิชอัตตัมซิงห์ แอนด์ซัน แล้วได้รับช่วงสิทธิ พิพากษากลับให้บริษัทจำเลยใช้เงินแก่โจทก์ตามฟ้องพร้อมทั้งดอกเบี้ย
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ที่จำเลยฎีการในเรื่องอายุความนั้น จำเลยมิได้อุทธรณ์ในประเด็นข้อนี้ คดีจึงไม่มีประเด็นข้อโต้เถียงว่า คดีขาดอายุความหรือไม่ เป็นการฎีกาในปัญหาซึ่งมิได้โต้เถียงกันในชั้นอุทธรณ์ และไม่ใช่ข้อกฎหมายที่เกี่ยวด้วยความสงบเรียบร้อยของประชาชน จึงเป็นฎีกาที่ต้องห้ามตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา ๒๔๙ ศาลฎีกาไม่รับวินิจฉัย ปัญหาที่ว่า บริษัทจำเลยจะต้องรับผิดในสินค้าที่สูญหายหรือไม่ ศาลฎีกาเห็นว่าการส่งสินค้าผ้ารายพิพาทให้ไปถึง ห้างหุ้นส่วนสามัญนิติบุคคลไทยเจริญพานิชอัตตัมซิงห์ แอนด์ซัน ผู้รับตราส่งเป็นหน้าที่ของบริษัท เคไลน์ จำกัด ผู้รับจ้างขนส่ง การขนส่งจะดำเนินการอย่างไรเป็นหน้าที่ของบริษัทเคไลน์ จำกัด เมื่อเรือเดินทะเลมาถึงประเทศไทยแล้ว บริษัทจำเลยเป็นผู้ขนส่งสินค้าจากเรือเดินทะเลยไปส่งมอบให้กับผู้รับตราส่ง โดยวิธีแจ้งการมาถึงของสินค้าให้ ห้างหุ้นส่วนสามัญนิติบุคคลไทยเจริญพานิชอัตตัมซิงห์ แอนด์ซัน ผู้รับตราส่งทราบ กับจัดการขนสินค้าจากเรือไปเก็บไว้ที่คลังสินค้าของการท่าเรือแห่งประเทศไทย ต่อเมื่อห้างหุ้นส่วนสามัญนิติบุคคลไทยเจริญพานิชอัตตัมซิงห์ แอนด์ซัน นำใบตราส่งมามอบให้บริษัทจำเลยจะออกใบรับของ (DELIVERY ORDER) ให้ไปรับสินค้าได้ การขนส่งสินค้ารายนี้เป็นการขนส่งหลายทอด การที่บริษัทจำเลยเข้ามาเกี่ยวข้องกับการขนส่งสินค้าดังกล่าว เป็นเรื่องวิธีดำเนินการค้าตามปกติของตน นอกจากบริษัทจำเลยจะรับขนส่งสินค้าในประเทศแล้ว ยังรับขนส่งสินค้าออกให้บริษัท เคไลน์ จำกัด อีกด้วย การดำเนินงานเป็นลักษณะร่วมกันขนส่งสินค้าและเป็นการขนส่งหลายทอดตามวิธีการขนส่งทางทะเล ในกรณีที่มีการขนส่งหลายทอดเช่นนี้ ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๖๑๘ บัญญัติว่า “ถ้าของนั้นได้ส่งไปโดยมีผู้ขนส่งหลายคนหลายทอด ผู้ขนส่งนี้จะต้องรับผิดร่วมกันในการสูญหายบุบสลายหรือส่งชักช้า” ฉะนั้น เมื่อมีการสูญหายในสินค้าดังกล่าว บริษัทจำเลยจึงต้องร่วมรับผิดในการสูญหายนั้นด้วย
พิพากษายืน
