แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
เมื่อผู้ร้องร้องขอให้ศาลตั้งเป็นผู้จัดการมรดก มีผู้คัดค้านว่าผู้ตายได้ทำพินัยกรรมฉบับหลังยกทรัพย์มรดกให้ผู้คัดค้านแล้วและอ้างเหตุอื่นอีกหลายประการว่าผู้ร้องไม่สมควรเป็นผู้จัดการมรดก
เช่นนี้ถือว่าผู้คัดค้านมีส่วนได้เสียในทรัพย์มรดกของผู้ตาย จึงมีสิทธิที่จะร้องคัดค้านได้ จึงให้ดำเนินคดีไปดังคดีมีข้อพิพาท.
ย่อยาว
คดีนี้นางอวยพรร้องว่านางเตี้ยมได้ทำพินัยกรรมยกทรัพย์อุทิศให้เป็นของวัดแหลมจังหวัดฉะเชิงเทรา และตั้งให้นางอวยพรผู้ร้องกับนายเสงี่ยม นายเล็ก เป็นผู้จัดการทรัพย์มรดก นายเสงี่ยมไม่เต็มใจเป็นผู้จัดการมรดกต่อไป ส่วนนายเล็กศาลสั่งว่าการตั้งนายเล็กเป็นผู้จัดการมรดกตามพินัยกรรมไม่ถูกต้องตาม ก.ม. ผู้ร้องจึงขอให้ศาลตั้งผู้ร้องและนายเล็กเป็นผู้จัดการมรดกนางเตี้ยม และขอให้แสดงว่านายเสงี่ยมผู้จัดการมรดกอีกคนหนึ่เป็นผู้ไม่เต็มใจ ไม่มีสิทธิเป็นผู้จัดการมรดกต่อไป
นางจินดาร้องคัดค้านว่านางเตี้ยมผู้วายชนม์ได้ทำหนังสือพินัยกรรม (ฉบับหลัง) ยกทรัพย์ให้แก่ผู้คัดค้าน ผู้ร้องเคยฟ้องผู้คัดค้านมาแล้วและศาลพิพากษาว่าผู้ร้องไม่มีอำนาจฟ้อง จึงเป็นร้องซ้ำตาม ป.วิ.แพ่ง ม.๑๔๔ ผู้ร้องต้องเสนอคดีเป็นคำฟ้อง ไม่ใช่คำร้องและจะขอตั้งนายเล็กเป็นผู้จัดการมรดกตามพินัยกรรมเป็นโมฆะแล้ว นอกจากนั้นผู้ร้องเองก็ไม่สมควรเป็นผู้จัดการมรดกแล้ว เพราะปิดบังทรัพย์มรดกและเป็นหนี้กองมรดก
นายเสงี่ยมคัดค้านว่าผู้ร้องไม่มีสิทธิขอให้ศาลสั่งให้นายเสงี่ยมพ้นจากหน้าที่ผู้จัดการมรดก
นางจินดาผู้คัดค้านขอให้ศาลชั้นต้นวินิจฉัยปัญหาข้อ ก.ม.ก่อน
ศาลชั้นต้นมีคำสั่งว่า (๑) ไม่เป็นร้องซ้ำเพราะประเด็นคนละเรื่อง (๒) นายเสงี่ยมผู้จัดการร่วมไม่เต็มใจจัดการมรดกเท่ากับสิทธิและหน้าที่ของผู้ร้องถูกโต้แย้งแล้ว ผู้ร้องย่อมมีสิทธิเสนอคำร้องต่อศาลโดยลำพัง (๓) ผู้ร้องจะมีสิทธิขอให้ศาลตั้งนายเล็กเป็นผู้จัดการมรดกหรือไม่ เป็นเรื่องที่จะวินิจฉัยเมื่อไต่สวนเสร็จแล้ว และเห็นว่านนางจินดาผู้คัดค้านไม่ได้ถูกโต้แย้งจึงไม่มีสิทธิยื่นคำคัดค้าน ไม่อนุญาตให้นางจินดาเข้ามาเป็นผู้คัดค้าน แต่ให้นางจินดาไปฟ้องวัดแหลมบนเป็นอีกคดีหนึ่งภายใน ๑๕ วัน เพื่อขอให้ศาลแสดงว่านางจินดาเป็นผู้รับมรดกโดยพินัยกรรม ในชั้นนี้ให้พิจารณาคดีไปเฉพาะนางอวยพรผู้ร้องกับนายเสงี่ยมผู้คัดค้านในประเด็นดังนี้ (๑) ใครบ้างที่ควรเป็นผู้จัดการมรดกตามพินัยกรรมของนางเตี้ยม (๒) ผู้ร้องจะขอให้ถอดถอนนายเสงี่ยมผู้คัดค้านออกจากเป็นผู้จัดการมรดกได้หรือไม่
นางจินดาผู้คัดค้านอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์เห็นว่านางจินดาผู้คัดค้านเป็นผู้มีส่วนได้เสียในทรัพย์มรดกมีสิทธิคัดค้านได้ และไม่ต้องฟ้องเป็นคดีใหม่ดังศาลชั้นต้นสั่ง คดีของผู้ร้องไม่เป็นการดำเนินคดีซ้ำ และที่ผู้คัดค้าน ๆ ว่า ผู้ร้องชอบที่จะฟ้องนายเสงี่ยมเข้ามาไม่มีสิทธิเสนอคดีต่อศาลโดยทำเป็นคำร้องนั้นเป็นเรื่องที่ไม่เกี่ยวกับนางจินดา นางจินดาไม่มีสิทธิอุทธรณ์แทนนายเสงี่ยม พิพากษาแก้ศาลชั้นต้นให้ดำเนินคดีต่อไปดังคดีมีข้อพิพาท นอกจากนี้ให้เป็นไปตามคำสั่งศาลชั้นต้น
นางอวยพร ผู้ร้องฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่านางจินดาผู้ร้องคัดค้านอ้างว่าผู้ตายทำพินัยกรรมภายหลังฉบับที่ด้ทำยกให้แก่วัดแฉลม ทั้งได้ความว่าผู้ร้องเคยฟ้องขอทำลายพินัยกรรมฉบับนี้มาแล้ว แต่ศาลพิพากษายกฟ้องเพราะผู้ร้องไม่มีอำนาจฟ้องโดยลำพัง ผู้คัดค้านจึงเป็นผู้มีส่วนได้เสียในทรัพย์มรดกของผู้วายชนม์ย่อมมีสิทธิจะร้องคัดค้านได้ ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยมาชอบแล้ว
พิพากษายืน.
