แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 162 มีอัตราโทษจำคุกอย่างสูง7 ปี ไม่มีขั้นต่ำ ย่อมเป็นกฎหมายที่มีส่วนเป็นคุณแก่จำเลยมากกว่ากฎหมายลักษณะอาญา มาตรา 230 ซึ่งมีอัตราโทษอย่างสูง 10 ปีและชั้นต่ำ 5 ปี
การที่ศาลจะใช้ดุลพินิจกำหนดโทษจำเลยมากน้อยเท่าใดก็ชอบที่จะปรับบทเสียก่อนว่า ควรต้องลดโทษจำเลยด้วยบทมาตราใด ปรับบทตามกฎหมายแล้วจึงใช้ดุลพินิจกำหนดโทษได้ภายในอัตราโทษที่บัญญัติไว้ในบทมาตรานั้น
การใช้กฎหมายที่มีส่วนเป็นคุณแก่จำเลย อันเป็นเหตุในส่วนลักษณะคดี ย่อมเป็นผลถึงจำเลยซึ่งไม่ได้อุทธรณ์ฎีกาด้วย
ย่อยาว
ได้ความว่า ศาลชั้นต้นพิพากษาว่าจำเลยทั้งสองมีความผิดตามกฎหมายลักษณะอาญา มาตรา 63, 132, 222, 224, 225, 229, 230, 304พระราชบัญญัติการรถไฟแห่งประเทศไทย พ.ศ. 2494 มาตรา 18 ประกอบกับประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 83, 151, 161, 264, 265, 266, 268, 341 แต่ให้ลงโทษจำเลยตามบทหนักตามประมวลกฎหมายอาญา ซึ่งเป็นคุณแก่จำเลยยิ่งกว่ากฎหมายลักษณะอาญา ให้จำคุกจำเลยคนละ 6 ปี ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 266 ประกอบด้วย มาตรา 3 และ 91 ลดโทษนายสมรวยกึ่งหนึ่ง นายชาญชัยจำเลย 1 ใน 3 คงจำคุกนายสมรวย 3 ปี นายชาญชัย 4 ปี และใช้เงินแก่การรถไฟด้วย
นายชาญชัยจำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษาแก้คำพิพากษาศาลชั้นต้นเฉพาะบทลงโทษให้ลงโทษจำเลยทั้งสองตามกฎหมายลักษณะอาญา มาตรา 230 ส่วนกำหนดโทษการลดโทษ และการใช้ทรัพย์ให้เป็นไปตามศาลชั้นต้น
นายชาญชัยจำเลยฎีกาว่า ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 162 มีส่วนมีคุณแก่จำเลย อันควรนำมาปรับบทลงโทษจำเลย
ศาลฎีกาเห็นว่า การที่ศาลจะใช้ดุลพินิจกำหนดโทษจำเลยมากน้อยเท่าใด ก็ชอบที่จะปรับบทเสียก่อนว่า ควรต้องลดโทษจำเลยด้วยบทมาตราใด ปรับบทตามกฎหมายแล้วจึงใช้ดุลพินิจกำหนดโทษได้ภายในอัตราโทษที่บัญญัติไว้ในบทมาตรานั้น อัตราโทษที่บัญญัติไว้ในกฎหมายลักษณะอาญา มาตรา 230 สูงกว่าอัตราโทษที่บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายอาญามาตรา 162 โดยศาลอาจจะวางโทษจำคุกตาม มาตรา 230 ได้ถึง 10 ปีและวางโทษต่ำกว่า 5 ปี ก็ไม่ได้ด้วย ถ้าวางโทษตาม มาตรา 162 จะวางได้เพียง 7 ปีเป็นอย่างสูง และไม่มีโทษขั้นต่ำด้วย มาตรา 162 จึงมีส่วนเป็นคุณแก่จำเลย และโดยที่เป็นเหตุในส่วนลักษณะคดี ย่อมมีผลถึงนายสมรวยจำเลย ซึ่งมิได้อุทธรณ์ฎีกาขึ้นมา ส่วนกำหนดโทษและลดโทษคงวางเท่าเดิม
พิพากษาแก้ ให้ลงโทษจำเลยตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 162นอกนั้นยืนตาม
