แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การตีความในเอกสารอำนาจของพระเจ้าแผ่นดิน+กฎหมาย พระบรมราชโองการของพระมหากษัตริย์สมบูรณาญาสิทธิราชย์ย่อมมีผลเด็ดขาดตามกฎหมาย
จำเลยที่ 2 เป็นหม่อมของ พ.+ พ.สิ้นพระชนม์ รัชชกาล ที่ 6 จึงทรงตั้งกรรมการขึ้น+การพระมฤดก กรรมการทำรายงานถวายความ+ว่าจำเลยที่ 2 ควรได้รับแต่เงินเลี้ยงชีพเดือนละ +00 บาท รัชชกาลที่ 6 พระบรมราชโองการให้เป็นไปตามนั้นดังนี้ จำเลยที่ 2 ไม่มีสิทธิจะได้รับพระมฤดกอื่น + พ.นอกจากเงินเลี้ยงชีพเดือนละ 200 บาทนั้น
การใช้สิทธิเรียกร้องของลูกหนี้
ย่อยาว
จำเลยที่ ๒ เป็นลูกหนี้โจทก์อยู่ ๑๔๙๙ บาท ๕๐ สตางค์ โจทก์จึงฟ้องจำเลยทั้ง ๒ เรียกเงินจำนวนนี้ ในฐานะที่จำเลยที่ ๑ มีหน้าที่จะต้องชำระเงินส่วนพระมฤดกของ พ.ให้จำเลยที่ ๒
ศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์พิพากษาต้องกันให้โจทก์ชนะคดี
จำเลยที่ ๑ ฎีกา
ศาลฎีกาตัดสินว่าปัญหาที่จะต้องวินิจฉัยก่อนมีอยู่ว่าจำเลยที่ ๒ มีสิทธิเรียกร้องเอาส่วนแบ่งในกองมฤดกของ พ.หรือไม่ เรื่องนี้เมื่อ พ.สิ้นพระชนม์ รัชชกาลที่ ๖ ได้ตั้งกรรมการ ๓ นายขึ้นจัดการรวบรวมทรัพย์มฤดก กรรมการทั้ง ๓ ได้จัดทำรายงานขึ้นทูลเกล้า ฯ ถวาย รัชชกาลที่ ๖ ได้มีพระบรมราชโองการให้ดำเนินการไปตามรายงานนั้นทุกประการ ตามหลักฐานเอกสารดังกล่าวนี้เห็นว่ากรรมการจัดพระมฤดกได้ทูลเกล้าฯถวายความเห็นว่าสำหรับพระชายาและหม่อมซึ่งรวมจำเลยที่ ๒ ในคดีนี้ด้วยนั้น ให้ได้รับเงินเลี้ยงชีพเป็นรายเดือนซึ่งถือว่าเป็นการแบ่งสิทธิในกองมฤดกให้ไป พฤตติการณ์ทั้งนี้ได้รับพระบรมราชโองการของรัชชกาลที่ ๖ ซึ่งทรงเป็นกษัตริย์สมบูรณาญาสิทธิราชย์ จึงมีผลเด็ดขาดตามกฎหมาย เมื่อมิได้มีพระบรมราชโองการของพระองค์ท่านเอง หรืออำนาจเด็ดขาดอื่นใดยกเลิกพฤตติการณ์นั้น จึงยังคงอยู่ และถึงแม้ในภายหลังผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์จะได้ทรงบัญชาให้สำนักพระคลังข้างที่ดำเนินการแบ่งส่วนพระมฤดกตามที่จำเลยที่ ๒ ขอก็ดี ก็มิเป็นเหตุเปลี่ยนแปลงพระบรมราชโองการของรัชชกาลที่ ๖ แต่อย่างใด เพราะบัญชาของผู้สำเร็จราชการเป็นบัญชาที่มีมายังเจ้าหน้าที่ในพระราชสำนักยังไม่มีผลเด็ดขาดทั้งในตอนหลังกลับมีบัญชาว่ามฤดกรายนี้รัชชกาลที่ ๖ ได้สั่งเด็ดขาดไปแล้ว ต้องจัดการไปตามพระบรมราชโองการนั้นทุกประการ จึงเห็นว่าจำเลยที่ ๒ มีสิทธิเพียงแต่จะได้เบี้ยเลี้ยงชีพรายเดือนเท่านั้น เมื่อเช่นนั้นโจทก์ก็ใช้สิทธิเรียกร้องเอาแก่จำเลยที่ ๑ มิได้ต้องยกฟ้อง
