แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ผู้ร้องอ้างว่าเป็นคนไทย ผู้ร้องอาจขอพิสูจน์สัญชาติต่อพนักงานเจ้าหน้าที่หรือร้องต่อศาลให้วินิจฉัยตาม พระราชบัญญัติคนเข้าเมืองพ.ศ.2493 ก็ได้ไม่จำเป็นต้องฟ้องเป็นคดีมีข้อพิพาทเข้ามาแต่ทางเดียว
ย่อยาว
ผู้ร้องยื่นคำร้องขอให้ศาลสั่งว่านายหุยลิ้มเป็นคนมีสัญชาติไทยตามกฎหมาย ศาลแพ่งส่งสำเนาคำร้องให้แก่พนักงานอัยการ พนักงานอัยการคัดค้านว่านายหุยลิ้มเป็นบุคคลสัญชาติจีน
ศาลแพ่งได้ไต่สวนแล้วมีคำสั่งว่า นายหุยลิ้มเป็นคนเกิดในประเทศไทยมีสัญชาติเป็นไทยตามกฎหมาย
ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับให้ยกคำร้องของผู้ร้อง
ผู้ร้องฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า คดีนี้ผู้ร้องอ้างว่าเป็นคนไทย ผู้ร้องอาจขอพิสูจน์ต่อพนักงานเจ้าหน้าที่หรือร้องต่อศาลให้วินิจฉัยตามพระราชบัญญัติคนเข้าเมือง2493 มาตรา 43 ก็ได้ ที่ผู้ร้องและศาลชั้นต้นดำเนินกระบวนพิจารณามาในคดีนี้จึงเป็นการชอบแล้วไม่จำเป็นต้องฟ้องคดีเป็นคดีมีข้อพิพาทเข้ามาแต่ทางเดียวคำพิพากษาฎีกาที่ 1317/2495 ไม่ใช่คดีที่ผู้ร้องร้องขอตามพระราชบัญญัติคนเข้าเมือง รูปคดีต่างกับคดีนี้
พิพากษายกคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ ย้อนสำนวนให้ศาลอุทธรณ์พิจารณาพิพากษาใหม่ตามรูปความ
