แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
เครื่องหมายการค้ารายหนึ่งจะเหมือนกันหรือคล้ายกันกับเครื่องหมายการค้าอีกรายหนึ่งจนถึงนับได้ว่าเป็นการลวงสาธารณชนหรือไม่ ต้องพิจารณาองค์ประกอบหลายอย่างเข้าด้วยกัน การที่จำเลยขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าเพื่อใช้กับสินค้าประเภทเดียวกับสินค้าของโจทก์ คือสินค้าจำพวก 1 รายการสินค้าสีทาบ้าน สีพ่น สีพ่นรถ ภาชนะใส่สีเป็นกระป๋องลักษณะเหมือนกัน สีของกระป๋องก็เป็นสีเดียวกัน ลักษณะการใช้เครื่องหมายการค้าประทับ เป็นตัวอักษรโรมันอยู่บนพื้นสีดำรูปสี่เหลี่ยมคางหมู และอยู่ทางส่วนบนของกระป๋องเหมือนกัน เครื่องหมายการค้าที่เป็นตราพวงมาลัยรถยนต์ของจำเลยก็อยู่ที่เดียวกับตราใบพัดลงของโจทก์และอยู่บนพื้นสีขาว รูปสี่เหลี่ยมคางหมูใต้ตัวอักษรโรมันในลักษณะเดียวกัน ด้านตรงกันข้ามเครื่องหมายดังกล่าว จะมีพื้นสีขาวรูปคางหมูรีเหมือนกัน มีคำอธิบายเป็นภาษาไทยและภาษาอังกฤษเหมือนกัน ขนาดตัวอักษรเท่ากัน ฝากระป๋องก็มีลักษณะและสีพื้นสีเดียวกันมีรูปเครื่องหมายการค้าขนาดเท่ากันอยู่ตรงกึ่งกลาง มีอักษรภาษาไทยด้านล่างเหมือนกันว่า “คุณภาพเชื่อถือได้ จะต่างกันเฉพาะข้อความภาษาไทยว่า “สีเท็มโก้” กับ “สีเซฟโก้” และอักษรโรมัน “TEMCO” กับ “SEFCO” เท่านั้น ดังนี้เครื่องหมายการค้าของจำเลยเหมือนกันหรือคล้ายกันกับเครื่องหมายการค้าของโจทก์จนถึงนับได้ว่าเป็นการลวงสาธารณชนแล้ว
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่าโจทก์เป็นเจ้าของเครื่องหมายการค้าอักษรโรมัน “TEMCO” ได้จดทะเบียนไว้แล้ว โดยใช้กับสินค้าจำพวก ๑ รายการสินค้าสีทาบ้านและเป็นเจ้าของเครื่องหมายการค้ารูปใบพัดลม ได้จดทะเบียนไว้แล้วโดยใช้กับสินค้าจำพวก ๑ รายการสินค้าทั้งจำพวก โดยได้รับโอนเครื่องหมายการค้าดังกล่าวมาจากนายบุ้งเท้ง เกษมสุขมงคล ได้จดทะเบียนการโอนต่อกองสิทธิบัตรและเครื่องหมายการค้าแล้ว โจทก์ใช้เครื่องหมายการค้าดังกล่าวประกอบกับลวดลายฉลากเป็นเครื่องหมายการค้าสำหรับสินค้าประเภทสีของโจทก์มาเป็นเวลานาน ต่อมาโจทก์ได้ยื่นคำขอจดทะเบียนรูปลวดลายในฉลาก ประกอบด้วยอักษรโรมัน TEMCO และเครื่องหมายการค้ารูปใบพัดลม กับสินค้าประเภทสีทาบ้านและสีพ่น ในจำพวก ๑ ต่อกองสิทธิบัตรและเครื่องหมายการค้า แต่โจทก์ได้รับแจ้งจากนายทะเบียนเครื่องหมายการค้าว่าเครื่องหมายการค้าของโจทก์เหมือนหรือเกือบเหมือน เครื่องหมายการค้าประกอบด้วยรูปลวดลายในฉลากมีอักษรโรมัน SEFCO และรูปพวงมาลัยรถยนต์ใช้กับสินค้าประเภทสีของจำเลย ซึ่งจำเลยลอกเลียนแบบของโจทก์ โดยมีเจตนาให้เหมือนหรือเกือบเหมือนเครื่องหมายการค้าของโจทก์ เพื่อลวงสาธารณชนให้หลงผิดว่าสินค้าของจำเลยเป็นสินค้าของโจทก์ ทำให้โจทก์เสียหายขอให้พิพากษาว่าโจทก์มีสิทธิในการจดทะเบียนเครื่องหมายกรค้าดังกล่าวดีกว่าจำเลย และให้จำเลยถอนคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าดังกล่าว
จำเลยให้การว่า นายบุ้งเท้งมอบเครื่องหมายการค้าที่โจทก์อ้างว่าเป็นของโจทก์ให้โจทก์ยึดถือไว้เป็นหลักประกันในการที่โจทก์กับพวก ยอมให้ห้างหุ้นส่วนจำกัดเท็มโก้เพนท์(ประเทศไทย) ใช้เงินทุนหมุนเวียนในการค้าขายในวงเงิน ๒,๐๐๐,๐๐๐ บาท โดยมิได้มอบกรรมสิทธิ์ให้ เครื่องหมายการค้าที่จำเลยจดทะเบียนไม่เหมือนกับเครื่องหมายการค้าที่โจทก์อ้างว่าเป็นของโจทก์ เพราะตัวอักษรโรมันเสียงที่อ่าน และลักษณะของเครื่องหมายแตกต่างกันทั้งได้จดทะเบียนก่อนโจทก์ ขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิพากษาว่า โจทก์มีสิทธิในเครื่องหมายการค้าของโจทก์ตามฟ้องดีกว่าของจำเลย พิพากษาให้จำเลยถอนคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าของจำเลยเสียจากกองสิทธิบัตรและเครื่องหมายการค้า
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า เครื่องหมายการค้ารายใดจะเหมือนกันหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าอีกรายหนึ่งจนถึงนับได้ว่าเป็นการลวงสาธารณชนหรือไม่ จำต้องพิเคราะห์องค์ประกอบหลายอย่างเข้าด้วยกัน จะให้พิเคราะห์แต่ตัวอักษรหรือสำเนียงที่ออกเสียงแต่อย่างเดียวมาเป็นข้อวินิจฉัยได้ไม่ กรณีของจำเลยปรากฏว่าเครื่องหมายการค้าที่จำเลยยืนคำขอจดทะเบียนไว้เป็นการขอจดทะเบียนเพื่อใช้กับสินค้า ประเภทเดียวกับสินค้าของโจทก์คือใช้กับสินค้าในจำพวก ๑ สำหรับสิ่งของสินค้าสีทาบ้าน สีพ่น สีพ่นรถ ภาชนะที่ใช้ใส่สีเป็นกระป๋องซึ่งมีลักษณะเหมือนกันทุกประการสีของกระป๋องก็เป็นสีเดียวกันคือสีแดงและลักษณะการใช้เครื่องหมายการค้าประทับหรือทำให้ปรากฏที่สินค้าก็เหมือนกันโดยสามารถแยกพิจารณาได้เป็น ๓ ส่วน คือ ส่วนที่มีเครื่องหมายการค้าปรากฏอยู่ ตัวอักษรโรมันจะอยู่บนพื้นสีดำรูปคางหมูมนมีขอบสีฟ้าหรือสีเหลืองตัด และอยู่ทางส่วนบนของกระป๋อง ส่วนเครื่องหมายการค้าที่เป็นตราใบพัดลมกับตราพวงมาลัยรถยนต์อยู่บนพื้นสีขาวรูปคางหมูยาวมนขนาดเท่ากันมีขอบสีฟ้าหรือสีเหลืองตัดเช่นกัน อยู่ใต้ตัวอักษรโรมันดังกล่าว แล้วในลักษณะเดียวกันใต้เครื่องหมายการค้าดังกล่าวมีตัวอักษรโรมันเขียนว่า “INDUSTRIAL SPRAY LACQUER” ขนาดของตัวอักษรและการวางตัวอักษรเหมือนกันทุกประการ ส่วนที่สองคือส่วนด้านตรงกันข้ามกับเครื่องหมายดังกล่าว จะมีพื้นสีขาวรูปคางหมูรีมีขอบสีฟ้าหรือสีเหลืองตัดเหมือนกันทุกประการ บนพื้นสีขาวดังกล่าวมีคำอธิบายเป็นภาษาไทยและภาษาอังกฤษโดยจัดภาษาไทยไว้ส่วนบน ภาษาอังกฤษไว้ส่วนล่างด้วยการวางรูปตัวอักษรเหมือนกัน การย่อหน้าอย่างเดียวกัน ขนาดตัวอักษรเท่ากันทั้งหมด ส่วนที่สามคือฝากระป๋อง ลักษณะของฝาเหมือนกัน สีพื้นของฝาเป็นสีขาวเหมือนกัน รูปเครื่องหมายการค้าขนาดเท่ากันอยู่ตรงกึ่งกลางของฝาและมีตัวอักษรภาษาไทยที่ด้านล่างว่า “คุณภาพเชื่อถือได้” ตัวอักษรขนาดเท่ากัน การวางรูปอย่างเดียวกันจะต่างกันก็เฉพาะข้อความด้านบนที่ว่า “สีเท็มโก้” กับ “สีเซฟโก้” แต่ขนาดตัวอักษรก็เท่ากันวางรูปเหมือนกันทุกประการสีของตัวอักษรก็ใช้สีฟ้าเหมือนกันทั้งหมด ลักษณะต่าง ๆ ดังกล่าวนี้เห็นได้ชัดว่าเครื่องหมายการค้าของจำเลยหมือนกันหรือคล้ายกับเครื่องหมายการค้าของโจทก์จนถึงนับได้ว่าเป็นการลวงสาธารณชนแล้ว เพราะสาธารณชนผู้ซื้อสินค้าย่อมจะพิจารณาลักษณะซึ่งเป็นองค์ประกอบสำคัญต่าง ๆ ดังกล่าวมาแล้วประกอบกัน ข้อที่ตัวอักษรโรมัน TEMCO กับ SEFCO ต่างกันนั้น ยากที่สาธารณชนซึ่งส่วนใหญ่ยังไม่คุ้นเคยกับภาษาต่างประเทศจะแยกแยะสินค้าได้อย่างแน่ชัดว่าสินค้ารายใดเป็นของโจทก์หรือจำเลย แม้เครื่องหมายการค้าที่เป็นใบพัดลมกับพวงมาลัยรถยนต์จะต่างกันก็เป็นข้อแตกต่างเพียงเล็กน้อย เมื่อพิจารณาองค์ประกอบทั้งหมดเข้าด้วยกันแล้วอาจทำให้สาธารณชนหลงผิดได้ ยิ่งกว่านั้นเมื่อพิจารณาถึงเจตนาของจำเลยที่ยืนคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าดังกล่าว ทั้ง ๆ ที่ทราบอยู่แก่ใจว่านายบุ้งเท้งสามีได้โอนสิทธิในเครื่องหมายการค้าเดิมซึ่งใช้สำหรับสินค้าประเภทเดียวกันให้แก่โจทก์ ไปแล้ว ส่อให้เห็นว่าจำเลยมีเจตนาไม่สุจริต
พิพากษายืน
