แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
เมื่อศาลเพิกถอนสัญญาประกันแล้ว ก็บังคับเอาแต่เบี้ยปรับฐานผิดสัญญาประกันเท่านั้น แต่การที่จะเอาตัวจำเลยกลับคืนมาเป็นเรื่องของศาลที่จะใช้อำนาจของศาลเองตามกฎหมายโดยมิได้อาศัยผู้ประกันตามสัญญาประกันผู้ประกันเป็นอันหลุดพ้นจากข้อผูกพันที่จะต้องส่งตัวจำเลยตามสัญญาประกันเดิม
เมื่อไม่ได้ทำสัญญาประกันใหม่หรือตกลงกันให้ถือสัญญาประกันเดิมตลอดจนหมายจับก็ไม่ได้สั่งถอน จึงถือได้ว่าไม่มีอะไรแสดงให้ผู้ประกันรู้ตัวว่ายังมีข้อผูกพันที่จะต้องส่งตัวจำเลยผู้ประกันจึงหลุดพ้นจากข้อผูกพันตามสัญญาประกันเดิม
ย่อยาว
คดีนี้เดิมนายกำจัด นายเทา นายสีและนางเรียงได้ทำสัญญาประกันตัวจำเลยซึ่งถูกหาฐานลักทรัพย์ไปจากศาลจังหวัดยโสธรภายหลังส่งตัวจำเลยให้ไม่ได้ตามกำหนดนัดของศาลโดยไม่ทราบเหตุขัดข้อง ศาลจังหวัดยโสธรจึงสั่งปรับฐานผิดสัญญาประกันเป็นเงินหนึ่งหมื่นบาทเต็มตามสัญญาประกันและออกหมายจับจำเลยไปแล้วนายกำจัดกับพวกอุทธรณ์คำสั่งนั้นและแถลงเหตุซึ่งทราบในภายหลังว่าตัวจำเลยถูกจับกุมตัวไปฟ้องศาลจังหวัดกาฬสินธ์อันเป็นเหตุให้ไม่สามารถส่งตัวจำเลยได้ตามนัด จึงถือว่าเป็นความผิดของผู้ประกันไม่ได้ ไม่สมควรสั่งปรับผู้ประกัน ศาลอุทธรณ์พิจารณาเห็นความจริงตามนั้นและเห็นว่าจำเลยถูกจับในคดีอื่นเป็นเหตุสุดวิสัยหาใช่เรื่องหลบหนีหรือจงใจผิดนัดไม่จึงให้งดปรับผู้ประกัน ศาลจังหวัดยโสธรอ่านคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ฉบับนี้เมื่อวันที่ 28 กันยายน 2499 ต่อมาวันที่ 30 ตุลาคม 2499 ศาลจังหวัดยโสธรได้หมายนัดให้ผู้ประกันส่งตัวจำเลยมาพิจารณาต่อไปแต่ปรากฏว่าจำเลยได้พ้นโทษจากคดีที่ถูกฟ้องทางศาลจังหวัดกาฬสินธ์นั้นแล้วเลยหลบหนีไป ศาลจังหวัดยโสธรจึงสั่งปรับนายประกันทั้ง 4 ฐานผิดสัญญาประกันอีกเป็นจำนวนเงินหนึ่งหมื่นบาท
นายกำจัดและนายเทาผู้ประกันอุทธรณ์คัดค้านว่าศาลสั่งปรับผู้ประกันฐานผิดสัญญาประกันและได้ออกหมายจับจำเลยไปแล้วผู้ประกันถือว่าหมดภาระผูกพันที่จะต้องส่งตัวจำเลยต่อศาลต่อไปศาลจะสั่งปรับผู้ประกันเป็นครั้งที่ 2 อีกไม่ได้
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน นายกำจัดและนายเทาผู้ประกันฎีกา
ศาลฎีกาประชุมแล้วเห็นว่า ผู้ประกันได้ทำสัญญาประกันต่อศาลจังหวัดยโสธรเพื่อให้ศาลสั่งปล่อยตัวจำเลยชั่วคราวโดยมีข้อสัญญารับรองจะส่งตัวจำเลยให้ตามกำหนดนัดของศาล เมื่อปรากฏว่าผู้ประกันส่งตัวจำเลยให้ไม่ได้ในครั้งก่อนโดยไม่ทราบเหตุขัดข้องประการใดซึ่งการผิดสัญญาประกันโดยตรง ศาลจังหวัดยโสธรได้สั่งปรับผู้ประกันฐานผิดสัญญาประกันได้ออกหมายจับจำเลยไปแล้วเป็นการแสดงชัดว่าศาลจังหวัดยโสธรหมดความไว้วางใจในตัวผู้ประกันและเพิกถอนสัญญาประกันนั้นเสียแล้วจึงบังคับเอาแต่เบี้ยปรับฐานผิดสัญญาประกันแม้แต่การที่จะเอาตัวจำเลยกลับคืนมาศาลก็ได้ใช้อำนาจของศาลเองตามกฎหมาย ไม่มีทางที่จะกล่าวอ้างได้ว่าผู้ประกันยังจำต้องผูกพันให้ส่งตัวจำเลยต่อศาลจังหวัดยโสธรอยู่ตามสัญญาประกันเดิมแต่ประการใด ที่ผู้ประกันจะต้องเสียค่าปรับเต็มตามสัญญาประกันหรือมีเหตุสุดวิสัยไม่สมควรจะต้องเสียเบี้ยปรับเป็นปัญหาเกี่ยวกับเรื่องจำนวนเบี้ยปรับโดยเฉพาะว่าเมื่อผิดสัญญาไปแล้วควรจะต้องเสียหรือไม่เพียงใดเท่านั้นไม่เกี่ยวข้องกับสัญญาประกันที่ศาลจังหวัดยโสธรคู่สัญญาเดิมได้เพิกถอนไปเสียแล้วนั้นเลย
เมื่ออ่านคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ฉบับนั้นแล้วไม่ปรากฏว่าศาลจังหวัดยโสธรได้ทำสัญญาประกันใหม่หรือตกลงกันให้ถือสัญญาประกันเดิมต่อไปอีกแต่อย่างใดตลอดจนกระทั่งหมายจับก็ไม่ได้สั่งถอน ไม่มีอะไรแสดงให้ผู้ประกันรู้ตัวว่ายังมีข้อผูกพันที่จะต้องส่งตัวจำเลยอยู่อีกประการใดเลย จึงพิพากษากลับคำพิพากษาศาลอุทธรณ์และให้เพิกถอนการสั่งปรับรายนี้
