แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 156 วรรคสี่ บัญญัติเฉพาะเพื่ออนุญาตให้ผู้ขอนำพยานหลักฐานมาแสดงเพิ่มเติมในประเด็นว่า ผู้ขอเป็นคนยากจนเท่านั้นหาได้ให้สิทธิแก่ผู้ขอที่จะขอให้ศาลพิจารณาใหม่ในประเด็นว่า คดีของผู้ขอมีเหตุผลอันสมควรที่จะอุทธรณ์ด้วยไม่
ย่อยาว
จำเลยที่ 4 ยื่นอุทธรณ์และขออุทธรณ์อย่างคนอนาถา ศาลชั้นต้นไต่สวนแล้วมีคำสั่งว่า คดีของจำเลยที่ 4 ไม่มีเหตุผลอันสมควรที่จะอุทธรณ์ ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 155 ยกคำร้อง ฯลฯ จำเลยที่ 4มิได้อุทธรณ์คำสั่งฉบับนี้แต่ยื่นคำร้องขอให้ศาลพิจารณาคำขอดำเนินคดีอย่างคนอนาถาใหม่ เพื่ออนุญาตให้จำเลยที่ 4 นำพยานหลักฐานมาสืบเพิ่มเติมตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 156
ศาลชั้นต้นมีคำสั่งว่า ศาลได้มีคำสั่งวินิจฉัยชี้ขาดแล้วว่าฟ้องอุทธรณ์ของจำเลยที่ 4 ไม่มีเหตุผลอันสมควรที่จะอุทธรณ์ ฉะนั้น จึงไม่ต้องพิจารณาอีกว่าจำเลยที่ 4 ยากจนจริงหรือไม่ ให้ยกคำร้อง
จำเลยที่ 4 อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยที่ 4 ฎีกา
ศาลฎีกาตรวจสำนวนประชุมปรึกษาแล้ว เห็นว่าตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 156 วรรคสี่ ที่บัญญัติให้ผู้ขอดำเนินคดีอย่างคนอนาถามีสิทธิยื่นคำร้องขอต่อศาลให้พิจารณาคำขออนาถาของตนใหม่ได้ก็เฉพาะเพื่ออนุญาตให้ผู้ขอนำพยานหลักฐานมาแสดงเพิ่มเติมในประเด็นว่าผู้ขอเป็นคนยากจนเท่านั้น หาได้ให้สิทธิแก่ผู้ขอที่จะขอให้ศาลพิจารณาใหม่ในประเด็นว่า คดีของผู้ขอมีเหตุผลอันสมควรที่จะอุทธรณ์ด้วยไม่ คดีนี้ศาลชั้นต้นมีคำสั่งเมื่อวันที่ 19 มีนาคม 2522 ให้ยกคำร้องขออุทธรณ์อย่างคนอนาถาของจำเลยที่ 4 โดยวินิจฉัยว่า คดีของจำเลยที่ 4 ไม่มีเหตุผลอันสมควรที่จะอุทธรณ์ จำเลยที่ 4 มิได้อุทธรณ์คำสั่งดังกล่าวภายใน 7 วันย่อมหมดสิทธิที่จะอุทธรณ์คำสั่งนั้นตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา 156 วรรคสุดท้าย ประเด็นที่ศาลชั้นต้นชี้ขาดว่า คดีของจำเลยที่ 4 ไม่มีเหตุผลอันสมควรที่จะอุทธรณ์ย่อมยุติ จำเลยที่ 4 จะขอให้ศาลพิจารณาใหม่ในประเด็นดังกล่าวอีกมิได้ ส่วนประเด็นว่าจำเลยที่ 4 เป็นคนยากจน หากศาลจะอนุญาตให้จำเลยที่ 4 นำพยานหลักฐานมาสืบเพิ่มเติม คดีก็ต้องฟังตามข้อยุติว่าคดีของจำเลยที่ 4 ไม่มีเหตุผลอันสมควรที่จะอุทธรณ์ ศาลจะอนุญาตให้จำเลยที่ 4 อุทธรณ์อย่างคนอนาถาไม่ได้ ศาลชั้นต้นจึงชอบที่ยกคำร้องของจำเลยที่ 4 ที่ขอให้พิจารณาคำขออนาถาใหม่เสียได้ โดยหาต้องทำการไต่สวนก่อนไม่
พิพากษายืน
