แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ตามสัญญาการจ้างเหมามีข้อความว่า จำเลยผู้รับจ้างมีหน้าที่ต้องสร้างระบบน้ำประปาให้โจทก์ผู้ว่าจ้างซึ่งรวมถึงการสร้างหอส่งน้ำสายล่อฟ้าการวางท่อเมนส่งน้ำ ท่อต่อส่งไปยังอาคารต่าง ๆ และการจัดหาการติดตั้งเครื่องสูบน้ำบาดาลตามชนิด คุณภาพและขนาดที่กำหนดให้โจทก์โดยครบถ้วนถูกต้องตามสัญญา และส่งมอบการงานให้โจทก์ภายใน 180 วันนับแต่วันที่ได้รับมอบสถานที่ ถ้าจำเลยทำการงานไม่แล้วเสร็จตามกำหนดในสัญญาจะเป็นด้วยอุปสรรคใด ๆ ก็ตาม จำเลยจะต้องทำงานต่อไปให้แล้วเสร็จ โดยยอมให้โจทก์ผู้ว่าจ้างริบเงินประกันที่วางไว้ หรือเสียค่าปรับวันละ 1,001 บาท นอกจากจะได้รับแจ้งจากโจทก์ให้งดทำการต่อไป โจทก์มีสิทธิริบเงินมัดจำและเรียกร้องค่าเสียหาย เว้นไว้แต่โจทก์ได้ยอมผ่อนผันเลื่อนเวลาต่อออกไปให้โดยแสดงเป็นลายลักษณ์อักษรว่าได้ตกลงเลื่อนกำหนดเวลาการทำงานต่อไปให้อีกเท่าใด และยอมสละสิทธิในการริบเงินประกันหรือการปรับให้ด้วย เมื่อจำเลยส่งมอบงานงวดที่ 7 ช้ากว่ากำหนด 81 วันแล้ว จำเลยมีหนังสือขอต่ออายุสัญญาแต่โจทก์ไม่ได้อนุมัติให้ต่ออายุสัญญา ต่อมาจำเลยส่งมอบเครื่องสูบน้ำให้โจทก์ คุณภาพและระบบไฟไม่ถูกต้องตามสัญญาโจทก์ไม่ยอมรับ และจำเลยมีหนังสือขอให้โจทก์งดการปรับโจทก์ไม่ตอบทั้งไม่ปรากฏว่าจำเลยทักท้วงแต่อย่างใด จำเลยซึ่งมีหน้าที่ต้องตระเตรียม จัดหา ติดตั้งเครื่องสูบน้ำ แต่ไม่จัดหาและติดตั้งให้โจทก์ให้ทันตามสัญญาโดยไม่ปรากฏเหตุสุดวิสัย จึงเป็นฝ่ายผิดสัญญาตราบใดที่โจทก์ไม่ได้มีหนังสือเป็นลายลักษณ์อักษรว่าได้ตกลงเลื่อนกำหนดเวลาการทำงานและยอมสละสิทธิในการริบเงินประกันในการปรับแล้วเพียงเหตุที่โจทก์ยินยอมให้จำเลยจัดหาเครื่องสูบน้ำมาจากต่างประเทศจำเลยจะอ้างว่าโจทก์ยินยอมให้ต่ออายุสัญญาหรือยอมสละสิทธิในการริบเงินประกันในการปรับไม่ได้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยทำสัญญารับจ้างก่อสร้างระบบน้ำประปารวมทั้งการติดตั้งเครื่องสูบน้ำบาดาลแก่โจทก์ ค่าจ้าง 1,001,000 บาทกำหนดเวลาทำงานให้แล้วเสร็จใน 180 วัน หากไม่เสร็จภายในกำหนดยอมให้โจทก์ปรับเป็นรายวัน วันละ 1,001 บาท จำเลยส่งมอบงานแก่โจทก์ช้ากว่ากำหนดไป 81 วัน โจทก์จึงชำระค่าจ้างโดยหักค่าปรับ 81 วันก่อนจำเลยก็ยินยอมต่อมา จำเลยส่งมอบเครื่องสูบน้ำ แต่มีคุณภาพไม่ตรงตามสัญญา โจทก์จึงไม่ยอมรับมอบ จำเลยส่งมอบเครื่องสูบน้ำใหม่แต่ระบบไฟฟ้าไม่ถูกต้อง โจทก์ไม่ยอมรับมอบงาน ในที่สุดจำเลยละทิ้งงาน ขอให้บังคับจำเลยชำระเงินแก่โจทก์จำนวน 803,434.84 บาทพร้อมดอกเบี้ย
จำเลยให้การว่า ได้ทำสัญญาก่อสร้างระบบน้ำประปาแก่โจทก์จริงจำเลยเข้าทำงานตามขั้นตอนในสัญญา ตลอดจนการสร้างแท็งก์น้ำเจาะบ่อบาดาลเสร็จเรียบร้อย คงเหลือเฉพาะการติดตั้งเครื่องสูบน้ำเท่านั้น เครื่องสูบน้ำดังกล่าวต้องสั่งซื้อจากต่างประเทศซึ่งใช้เวลานานพอสมควร จำเลยขอต่ออายุสัญญาแต่โจทก์ไม่ยอมให้คำตอบ จนจำเลยได้รับเครื่องสูบน้ำจากประเทศเยอรมันจึงนำมาติดตั้งส่งมอบแก่โจทก์แต่โจทก์ไม่ยอมรับมอบ อ้างว่ากำลังสูบน้ำสูงเพียง 72 เมตร ไม่เป็นไปตามสัญญา จำเลยต้องสั่งซื้อเครื่องสูบน้ำใหม่จากต่างประเทศอีก ถือได้ว่าโจทก์ต่ออายุสัญญาให้จำเลยเพราะโจทก์เข้าตรวจรับงานและแจ้งให้จำเลยสั่งซื้อเครื่องสูบน้ำใหม่ เมื่อจำเลยได้รับเครื่องสูบน้ำใหม่แล้วได้ติดตั้งทดลองแต่โจทก์ไม่ยอมรับมอบอีกอ้างว่าระบบไฟไม่ถูกต้อง ซึ่งถือว่าเป็นเหตุสุดวิสัยและถือได้ว่าโจทก์บอกเลิกสัญญากับจำเลยแล้ว โจทก์จึงไม่มีสิทธิปรับจำเลยขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้ว พิพากษาให้จำเลยชำระเงินแก่โจทก์จำนวน 200,000 บาท พร้อมดอกเบี้ย
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ที่จำเลยฎีกาว่า จำเลยพยายามจัดหาเครื่องสูบน้ำจากต่างประเทศ โดยแจ้งให้โจทก์ทราบก่อน เมื่อโจทก์อนุญาตให้จำเลยทำการติดตั้ง ย่อมเป็นการแสดงออกโดยปริยายแล้วว่าโจทก์ยินยอมผ่อนเวลาและเมื่อจำเลยจัดหาเครื่องสูบน้ำตามชนิดและขนาดที่โจทก์ต้องการไม่ได้ จำเลยจึงไม่ผิดสัญญา จำเลยเป็นฝ่ายบอกเลิกสัญญาหลังส่งงานงวดที่ 7 แล้ว โจทก์จึงไม่อาจปรับหรือเรียกค่าเสียหายจากจำเลยได้นั้น เห็นว่า ตามสัญญาการจ้างเหมาส่วนระบบน้ำประปาบริเวณย่านสถานีกรุงเทพ ข้อ 1 ข้อ 4 ข้อ 9 ข้อ 12 และรายการละเอียดการสร้างระบบน้ำประปาบริเวณย่านสถานีกรุงเทพข้อ 6 มีข้อความแสดงว่า จำเลยผู้รับจ้างมีหน้าที่ต้องสร้างระบบน้ำประปาให้โจทก์ผู้ว่าจ้างซึ่งรวมถึงการสร้างหอส่งน้ำสายล่อฟ้าการวางท่อเมนส่งน้ำ ท่อต่อส่งไปยังอาคารต่าง ๆ และการจัดหาการติดตั้งเครื่องสูบน้ำบาดาลตามชนิด คุณภาพและขนาดที่กำหนดให้โจทก์ผู้ว่าจ้าง โดยครบถ้วนถูกต้องตามสัญญา และส่งมอบการงานให้โจทก์ภายใน 180 วัน นับแต่วันที่ได้รับมอบสถานที่ ถ้าจำเลยทำการงานไม่แล้วเสร็จตามกำหนดในสัญญาจะเป็นด้วยอุปสรรคใด ๆก็ตาม จำเลยจะต้องทำงานต่อไปให้แล้วเสร็จ โดยยอมให้โจทก์ผู้ว่าจ้างริบเงินประกันที่วางไว้หรือเสียค่าปรับวันละ 1,001 บาท นอกจากจะได้รับแจ้งจากโจทก์ให้งดทำการต่อไป โจทก์มีสิทธิริบเงินมัดจำและเรียกร้องค่าเสียหาย เว้นไว้แต่โจทก์ได้ยอมผ่อนผันเลื่อนเวลาต่อออกไปให้โดยแสดงเป็นลายลักษณ์อักษรว่าได้ตกลงเลื่อนกำหนดเวลาการทำงานต่อไปให้อีกเท่าใด และยอมสละสิทธิในการริบเงินประกันหรือการปรับให้ด้วยเมื่อจำเลยเบิกความรับว่า หลังจากจำเลยส่งมอบงานงวดที่ 7 ช้ากว่ากำหนด 81 วัน แล้ว วันที่ 9 กุมภาพันธ์ 2519 จำเลยมีหนังสือขอต่ออายุสัญญา แต่โจทก์ไม่ได้อนุมัติให้ต่ออายุสัญญาวันที่ 7 พฤษภาคม 2519 และวันที่ 20 เมษายน 2520 จำเลยส่งมอบเครื่องสูบน้ำให้โจทก์ คุณภาพและระบบไฟไม่ถูกต้องตามสัญญาโจทก์ไม่ยอมรับ และเมื่อวันที่ 4 กุมภาพันธ์ 2520 จำเลยมีหนังสือขอให้โจทก์งดการปรับ โจทก์ไม่ตอบ ทั้งไม่ปรากฏว่าจำเลยทักท้วงแต่อย่างใดจำเลยซึ่งมีหน้าที่ต้องตระเตรียม จัดหา ติดตั้งเครื่องสูบน้ำ แต่ไม่จัดหาและติดตั้งให้โจทก์ให้ทันตามสัญญาโดยไม่ปรากฏเหตุสุดวิสัย จึงเป็นฝ่ายผิดสัญญา ตราบใดที่โจทก์ไม่ได้มีหนังสือเป็นลายลักษณ์อักษรว่าได้ตกลงเลื่อนกำหนดเวลาการทำงานและยอมสละสิทธิในการริบเงินประกันในการปรับแล้ว เพียงเหตุที่โจทก์ยินยอมให้จำเลยจัดหาเครื่องสูบน้ำมาจากต่างประเทศจำเลยจะอ้างว่าโจทก์ยินยอมให้ต่ออายุสัญญาหรือยอมสละสิทธิในการริบเงินประกันในการปรับไม่ได้ นอกจากนี้จำเลยเบิกความตอบคำถามค้านรับว่า จำเลยไม่ได้มีหนังสือบอกเลิกสัญญาไปยังผู้ว่าการการรถไฟแห่งประเทศไทยซึ่งเป็นตัวแทนโจทก์แต่อย่างใดที่จำเลยอ้างว่าจำเลยเป็นฝ่ายบอกเลิกสัญญาต่อโจทก์ เป็นคำกล่าวอ้างลอย ๆ ปราศจากหลักฐานจึงไม่อาจยกขึ้นปฏิเสธความรับผิดตามสัญญาได้ ศาลล่างทั้งสองพิพากษาให้จำเลยใช้ค่าเสียหายจำนวน200,000 บาท ศาลฎีกาเห็นพ้องด้วย
พิพากษายืน
