แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การที่เจ้ามรดกทำหนังสือยกทรัพย์ให้แก่โจทก์พร้อมทั้งวางเงื่อนไขไม่ให้โอนทรัพย์และให้ใช้หนี้ให้เจ้ามรดกด้วยแต่มิได้กำหนดการเผื่อตายในเรื่องทรัพย์สินหนังสือนี้ไม่ใช่หนังสือพินัยกรรมเป็นหนังสือยกให้อย่างธรรมดา
ย่อยาว
คดีนี้โจทก์ฟ้องว่าโจทก์และจำเลยที่ 1 เป็นน้องของนายโรจน์เจ้ามรดกจำเลยที่ 2 เป็นหลานเจ้ามรดกเมื่อวันที่ 14 ม.ค. 2497 นายโรจน์ได้ทำพินัยกรรมยกนาโฉนดที่ 4282 เนื้อที่ 10 ไร่ราคา 4,000 บาท ที่ดินนาไม่มีโฉนด 1 แปลง ที่ 1 ไร่เศษราคาประมาณ 500 บาทอยู่ตำบลพิหารแดง อำเภอเมือง จังหวัดสุพรรณบุรี กระบือ 2 ตัว เรือนฝากระดาน 1 หลังให้โจทก์ ต่อมาเมื่อเดือน มิ.ย. 2497 นายโรจน์เจ้ามรดกถึงแก่ความตาย โจทก์ได้เข้าครอบครองที่ 2 แปลงดังกล่าวไว้ ส่วนกระบือ 2 ตัวจำเลยที่ 1 เอาไปใช้ ขณะนี้คลอดลูกมา 2 ตัว โจทก์ได้ยื่นคำร้องขอรับมรดก จำเลยคัดค้าน จึงมาฟ้องให้ศาลบังคับ
จำเลยให้การและฟ้องแย้งว่า นายโรจน์ไม่เคยทำพินัยกรรมไว้ สำเนาหนังสือท้ายฟ้องเป็นหนังสือยกให้นายโรจน์มีสติฟั่นเฟือนโจทก์ได้หลอกลวงเอาไปทำหนังสือขณะนายโรจน์วิกลจริตอยู่ และเป็นจนกระทั่งตายฉะนั้นข้อความในหนังสือจึงมิใช่ข้อความที่นายโรจน์ทำขึ้น เมื่อนายโรจน์ตายลง จำเลยจึงมีส่วนได้รับมรดกตามกฎหมาย
โจทก์แก้ฟ้องแย้งว่า ที่ดินรายไม่มีโฉนดนางเพิ่มยกให้นายโรจน์ ๆ ครอบครองมาหลายปีจนถึงแก่กรรม นางเพิ่มไม่เคยยกให้จำเลยที่ 1
ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้ว พิพากษาให้โจทก์แพ้คดี
โจทก์อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า เอกสารที่นายโรจน์ทำไว้นั้นมีข้อความมิใช่เป็นพินัยกรรม เพราะมิได้เป็นการกำหนดการเผื่อตายไว้ในเรื่องทรัพย์สินของนายโรจน์เอง เป็นเรื่องการยกให้เมื่อมีชีวิตอยู่คือขณะที่ทำเอกสาร ดังมีข้อความชัดว่า “ทรัพย์สมบัติดังที่กล่าวไว้แล้วข้างต้น ข้าพเจ้านายโลด มียวงได้มอบให้ไว้แก่นายคอน มียวง ให้เป็นสิทธิ” การที่ผู้แสดงเจตนาได้วางเงื่อนไขไว้ด้วยว่า จะเอาไปซื้อขายไม่ได้ ต้องรับเลี้ยงดูผู้มอบให้ไปจนตลอดชีวิตและต้องรับใช้หนี้ของผู้มอบให้ให้หมดด้วย ซึ่งจะบังคับกันได้หรือไม่ก็ดี หรือว่าการยกให้จะเป็นการโอนกรรมสิทธิ์ไปได้ตามกฎหมายหรือไม่ก็ดี หาทำให้การแสดงเจตนานั้นเป็นการกำหนดการเผื่อตายในเรื่องทรัพย์สินของตนอย่างใดไม่ จึงไม่อาจทำให้เอกสารนั้นกลับกลายเป็นพินัยกรรมไปได้ ฯลฯ จึงพิพากษายืน
