แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
จำเลยทำสัญญายอมให้ พ. เจ้าของที่ดินคนเดิมใช้ทางเดินผ่านที่ดินจำเลยเพื่อเข้าออกสู่ทางสาธารณะ สัญญาดังกล่าวจึงเป็นการก่อให้เกิดภาระจำยอมเพื่อประโยชน์แก่ที่ดินอันเป็นสามยทรัพย์ภาระจำยอมย่อมติดไปกับสามยทรัพย์ซึ่งได้โอนมาเป็นของโจทก์แม้จะยังไม่ได้จดทะเบียนเป็นทางภาระจำยอม เป็นเพียงบุคคลสิทธิก็ตาม โจทก์ผู้รับโอนสามยทรัพย์ย่อมรับโอนไปทั้งสิทธิและหน้าที่จึงมีสิทธิฟ้องบังคับให้จำเลยจดทะเบียนภาระจำยอมได้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์เป็นเจ้าของร่วมในที่ดินโฉนดเลขที่ 230 โดยนางนกเอี้ยง ยกให้ ที่ดินแปลงนี้ไม่มีทางออกสู่ทางสาธารณะ เมื่อวันที่ 21 เมษายน 2515 นางนกเอี้ยงได้ซื้อสิทธิในที่ดินของจำเลยกว้าง 1.50 เมตร ยาวประมาณ 54 เมตร เพื่อใช้เป็นทางออกสู่ทางสาธารณะและได้ใช้ทางนี้ตลอดมาเป็นเวลากว่า 10 ปี ตกเป็นทางภาระจำยอมแล้ว เมื่อเดือนกรกฎาคมจำเลยปิดทางดังกล่าว ขอให้จำเลยเปิดทางและไปจดทะเบียนภาระจำยอม
จำเลยให้การว่า จำเลยไม่ใช่เจ้าของที่ดินตามฟ้อง ที่ดินดังกล่าวเป็นทรัพย์มรดกของภริยาจำเลย หนังสือสัญญาตามฟ้องเป็นเอกสารปลอม โจทก์กับพวกไม่เคยใช้ทางเดินดังกล่าวขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิพากษาว่า ให้จำเลยเปิดทางกว้าง 1.50 เมตร ยาวประมาณ 54 เมตร เป็นทางเข้าออกผ่านที่ดินโฉนดเลขที่ 303 และ 1483ของจำเลยเพื่อเป็นทางภาระจำยอมแก่ที่ดินโฉนดเลขที่ 230 ตำบลวังทองอำเภอวังทอง จังหวัดพิษณุโลก ของโจทก์ โดยให้จำเลยไปจดทะเบียนภาระจำยอมให้แก่โจทก์ หากไม่ไปให้ถือเอาคำพิพากษาแทนการแสดงเจตนาของจำเลยหากจำเลยไม่เปิดทางก็ให้โจทก์ดำเนินการขอให้เจ้าพนักงานบังคับคดีไปดำเนินการให้โดยให้จำเลยเป็นผู้ออกค่าใช้จ่าย
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์ภาค 2 พิพากษายืน
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยปัญหาข้อกฎหมายว่า ที่จำเลยฎีกาว่า ตามสัญญายอมให้นางนกเอี้ยงเป็นผู้มีสิทธิใช้ทางเดินได้เพียงคนเดียว เมื่อยังไม่มีการจดทะเบียนเป็นภาระจำยอม จึงเป็นบุคคลสิทธิไม่เป็นภาระจำยอมที่ติดไปกับที่ดินที่โจทก์ได้รับการยกให้นั้น เห็นว่าเมื่อตามสัญญาที่ก่อให้เกิดทางภาระจำยอมดังกล่าวมิได้ระบุว่าให้เกิดเป็นประโยชน์ทางภาระจำยอมเฉพาะนางนกเอี้ยงเท่านั้น สัญญาดังกล่าวจึงเป็นการก่อให้เกิดภาระจำยอมเพื่อประโยชน์แก่ที่ดินโฉนดเลขที่ 230 อันเป็นสามยทรัพย์ภาระจำยอมย่อมติดไปกับสามยทรัพย์ซึ่งได้โอนมาเป็นของโจทก์ในเวลาต่อมาดังที่บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1393 วรรคแรก แม้จะยังไม่มีการจดทะเบียนเป็นทางภาระจำยอมเป็นเพียงบุคคลสิทธิก็ตาม โจทก์ผู้ได้รับโอนสามายทรัพย์ดังกล่าวย่อมรับโอนไปทั้งสิทธิและหน้าที่จากนางนกเอี้ยง โจทก์มีสิทธิฟ้องบังคับให้จำเลยปฏิบัติตามสัญญาดังกล่าวได้ ฎีกาของจำเลยฟังไม่ขึ้น
พิพากษายืน
