แหล่งที่มา : เนติบัณฑิตยสภา
ย่อสั้น
กระบือทั้ง 6 ตัว ที่โจทก์ขายให้จำเลยทั้งสามมีตั๋วรูปพรรณแล้ว จึงเป็นสัตว์พาหนะตามมาตรา 4 แห่งพระราชบัญญัติสัตว์พาหนะพ.ศ. 2483 ซึ่งการซื้อขายต้องทำเป็นหนังสือและจดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 456มิฉะนั้นเป็นโมฆะ แต่จำเลยทั้งสามได้ซื้อกระบือจากโจทก์เพื่อนำไปฆ่าทำลูกชิ้นที่โรงงานของจำเลยที่ 1 จึงไม่เป็นการซื้อขายสัตว์พาหนะซึ่งต้องทำเป็นหนังสือและจดทะเบียนตามกฎหมายไม่เป็นโมฆะ
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยทั้งสามได้ซื้อกระบือของโจทก์ไปจำนวน6 ตัว รวมเป็นเงิน 43,200 บาท โจทก์ได้มอบกระบือให้จำเลยทั้งสามไปแล้ว จำเลยทั้งสามสัญญาว่าจะนำเงินค่ากระบือมาชำระให้โจทก์ภายในวันที่ 23 กุมภาพันธ์ 2529 เมื่อถึงกำหนดจำเลยทั้งสามไม่ชำระ โจทก์ทวงถามแล้ว จำเลยทั้งสามเพิกเฉย ขอให้บังคับจำเลยทั้งสามร่วมกันชำระเงินพร้อมดอกเบี้ยแก่โจทก์
จำเลยที่ 1 และที่ 3 ให้การว่า การซื้อขายไม่ได้ทำเป็นหนังสือและจดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ จึงเป็นโมฆะ ขอให้ยกฟ้อง
จำเลยที่ 2 ให้การว่า สัญญาซื้อขายเป็นโมฆะ โจทก์จึงไม่มีอำนาจฟ้อง ขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยทั้งสามร่วมกันใช้เงินแก่โจทก์พร้อมดอกเบี้ย จำเลยทั้งสามอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์ภาค 1 พิพากษากลับ ให้ยกฟ้องโจทก์ โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “ปัญหาต่อไปมีว่าการซื้อขายกระบือตามฟ้องเป็นโมฆะหรือไม่ โจทก์เบิกความตอบทนายจำเลยถามค้านว่ากระบือทั้ง 6 ตัว ที่ขายให้จำเลยทั้งสามมีตั๋วรูปพรรณแลัว ดังนี้กระบือตามฟ้องจึงเป็นสัตว์พาหนะตามมาตรา 4 แห่งพระราชบัญญัติสัตว์พาหนะ พ.ศ. 2482 ซึ่งการซื้อขายต้องทำเป็นหนังสือและจดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 456 มิฉะนั้นเป็นโมฆะ แต่คดีนี้โจทก์นำสืบและฎีกาว่าจำเลยทั้งสามได้ซื้อกระบือจากโจทก์เพื่อนำไปฆ่าทำลูกชิ้นที่โรงงานของจำเลยที่ 1 โดยมีนายสีไพและนายทองเบิกความจำเลยที่ 2 และที่ 3 เคยซื้อกระบือจากพยานไปฆ่าทำลูกชิ้นที่โรงงานทำลูกชิ้นของจำเลยที่ 1 โดยเฉพาะนายทองเบิกความว่าเคยไปรับค่ากระบือที่โรงงานทำลูกชิ้นของจำเลยที่ 1 จำเลยที่ 1เพียงแต่เบิกความปฏิเสธลอย ๆ ว่า จำเลยที่ 1 ไม่เคยซื้อกระบือจากโจทก์และไม่มีโรงงานทำลูกชิ้น แม้โจทก์จะไม่มีใบอนุญาตประกอบการค้าและใบอนุญาตตั้งโรงงานทำลูกชิ้นของจำเลยที่ 1มาแสดง คำเบิกความของพยานโจทก์ดังกล่าวก็มีน้ำหนักเพียงพอที่จะรับฟังว่าจำเลยที่ 1 ซื้อกระบือจากโจทก์ไปฆ่าทำลูกชิ้นการซื้อขายกระบือตามฟ้องจึงไม่เป็นการซื้อขายสัตว์พาหนะซึ่งต้องทำเป็นหนังสือและจดทะเบียนตามกฎหมาย ไม่เป็นโมฆะ ฎีกาโจทก์ฟังขึ้น”
พิพากษากลับ ให้บังคับคดีไปตามคำพิพากษาศาลชั้นต้น
