แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
จำเลยได้กรรมสิทธิ์ในที่พิพาทโดยการครอบครองปรปักษ์จะขอให้เจ้าพนักงานที่ดินจัดการเพิกถอนชื่อโจทก์แล้วใส่ชื่อจำเลยหาได้ไม่ เพราะโจทก์ไม่มีหน้าที่อย่างใดในทางนิติกรรมที่จะต้องโอนที่พิพาทให้แก่จำเลย เป็นหน้าที่ของจำเลยที่จะต้องดำเนินการให้มีชื่อของตนในโฉนดต่อไป.
ย่อยาว
คดีสองสำนวนนี้ศาลชั้นต้นสั่งรวมพิจารณาเข้าด้วยกัน สำนวนแรกโจทก์ฟ้องว่า โจทก์เป็นเจ้าของที่พิพาทตามโฉนดเลขที่ 12186ตำบลปรุใหญ่ (โพธิ์กลาง) อำเภอเมืองนครราชสีมา จังหวัดนครราชสีมาจำเลยทั้งสองและบริวารได้บุกรุกเข้าครอบครองที่พิพาททั้งแปลงขอให้ขับไล่จำเลยและบริวารออกจากที่พิพาทกับให้ใช้ค่าเสียหาย
จำเลยทั้งสองให้การว่า โจทก์มีชื่อในโฉนดที่ดินเท่านั้นแต่หามีกรรมสิทธิ์ไม่ เพราะจำเลยทั้งสองครอบครองปรปักษ์จนได้กรรมสิทธิ์แล้ว ขอให้ยกฟ้อง
สำนวนหลังจำเลยที่ 1 ยื่นคำร้องขอให้ศาลมีคำสั่งหรือคำพิพากษาว่าจำเลยที่ 1 ได้กรรมสิทธิ์โดยการครอบครองปรปักษ์ที่พิพาตามโฉนดเลขที่ 12186 ขอให้เพิกถอนชื่อผู้เป็นเจ้าของที่ดินในโฉนดออกเสียและใส่ชื่อจำเลยที่ 1 แทน
โจทก์ยื่นคำคัดค้านว่า จำเลยที่ 1 ไม่ได้ครอบครองที่พิพาทอย่างเป็นเจ้าของโดยเปิดเผย และมิได้ครอบครองติดต่อกันเป็นเวลาเกินกว่า 10 ปี ขอให้ยกคำร้องขอ
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้ขับไล่จำเลยทั้งสองและบริวารออกไปจากที่พิพาทกับให้ใช้ค่าเสียหาย และให้ยกฟ้องคดีของจำเลยที่ 1ในสำนวนหลัง
จำเลยทั้งสองอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับว่า จำเลยที่ 1 ได้กรรมสิทธิ์ที่ดินโฉนดเลขที่ 12186 ให้เพิกถอนชื่อผู้เป็นเจ้าของที่ดินตามโฉนดดังกล่าวออกแล้วใส่ชื่อจำเลยที่ 1 และให้ยกฟ้องโจทก์
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า คดีฟังได้ว่า จำเลยที่ 1 ครอบครองที่พิพาทโดยความสงบและเปิดเผยด้วยเจตนาเป็นเจ้าของติดต่อกันเกิน 10 ปีแล้วได้กรรมสิทธิ์ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1382 ศาลอุทธรณ์พิพากษาชอบแล้ว แต่ที่ศาลอุทธรณ์พิพากษาให้เพิกถอนชื่อโจทก์ตามโฉนดที่พิพาทออกแล้วใส่ชื่อจำเลยที่ 1 นั้น เห็นว่า จำเลยที่ 1ได้กรรมสิทธิ์ในที่พิพาทของโจทก์โดยการครอบครองปรปักษ์เท่านั้นจำเลยที่ 1 จะขอให้เจ้าพนักงานที่ดินจัดการเพิกถอนชื่อโจทก์และใส่ชื่อจำเลยที่ 1 หาได้ไม่ เพราะโจทก์ไม่มีหน้าที่อย่างใดในทางนิติกรรมที่จะต้องโอนที่พิพาทให้แก่จำเลยที่ 1 เป็นหน้าที่ของจำเลยที่ 1 เป็นหน้าที่ของจำเลยที่ 1 ที่จะต้องดำเนินการให้มีชื่อของตนในโฉนดต่อไป
พิพากษาแก้เป็นว่า ให้ยกคำขอของจำเลยที่ 1 ที่ให้เพิกถอนชื่อผู้เป็นเจ้าของที่ดินออกและใส่ชื่อจำเลยที่ 1 แทน นอกจากที่แก้คงให้เป็นไปตามคำพิพากษาศาลอุทธรณ์.
