แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
โจทก์ขอดำเนินคดีในชั้นอุทธรณ์อย่างคนอนาถาศาลชั้นต้นไต่สวนแล้วมีคำสั่งยกเว้นค่าธรรมเนียมให้เฉพาะค่าขึ้นศาลในทุนทรัพย์100,000บาทหากโจทก์ประสงค์จะดำเนินคดีในทุนทรัพย์ที่มากกว่านี้ก็ให้โจทก์ชำระค่าขึ้นศาลภายใน10วันโจทก์มิได้นำเงินค่าขึ้นศาลในทุนทรัพย์ที่เกินกว่าที่ได้รับอนุญาตให้ดำเนินคดีอย่างคนอนาถามาชำระแต่ได้มีการขอให้พิจารณาใหม่เพื่อให้โจทก์นำพยานหลักฐานมาสืบว่าโจทก์เป็นคนยากจนในจำนวนทุนทรัพย์ที่ไม่ได้รับอนุญาตให้ดำเนินคดีอย่างคนอนาถาอีกจำนวน300,000บาทศาลชั้นต้นมีคำสั่งยกคำร้องและให้โจทก์นำค่าขึ้นศาลมาชำระตามที่ศาลมีคำสั่งภายใน15วันหากเพิกเฉยถือว่าไม่ติดใจอุทธรณ์ต่อไปเมื่อครบกำหนดระยะเวลาดังกล่าวโจทก์มิได้นำเงินค่าขึ้นศาลตามที่ศาลสั่งมาชำระการที่ศาลชั้นต้นมีคำสั่งว่าโจทก์ไม่ชำระค่าขึ้นศาลตามที่ศาลได้ไต่สวนคำร้องขอดำเนินคดีอย่างคนอนาถาใหม่ตามคำสั่งศาลอุทธรณ์จึงไม่รับอุทธรณ์ของโจทก์นั้นจึงหมายถึงค่าขึ้นศาลในทุนทรัพย์ที่โจทก์ไม่ได้รับอนุญาตให้ดำเนินคดีอย่างคนอนาถาเท่านั้น
ย่อยาว
คดี สืบเนื่อง จาก โจทก์ ฟ้อง และ ยื่น คำร้องขอ ฟ้องคดี อย่าง คนอนาถาขอให้ ศาล บังคับ จำเลย ทั้ง ห้า ใช้ ค่าเสียหาย จำนวน 400,000 บาทพร้อม ดอกเบี้ย อัตรา ร้อยละ เจ็ด ครึ่ง ต่อ ปี นับแต่ วัน ถัด จาก วันฟ้องเป็นต้น ไป จนกว่า จะ ชำระ เสร็จ แก่ โจทก์ ศาลชั้นต้น ไต่สวน แล้ว มี คำสั่งยกเว้น ค่าธรรมเนียม ให้ เฉพาะ ค่าขึ้นศาล ใน ทุนทรัพย์ 100,000 บาท
ศาลชั้นต้น พิจารณา แล้ว พิพากษายก ฟ้อง
โจทก์ อุทธรณ์ และ ยื่น คำร้องขอ อุทธรณ์ อย่าง คนอนาถา ใน จำนวนทุนทรัพย์ 400,000 บาท ศาลชั้นต้น ไต่สวน แล้ว มี คำสั่ง ยกเว้นค่าธรรมเนียม ให้ เฉพาะ ค่าขึ้นศาล ใน ทุนทรัพย์ 100,000 บาท เท่ากับที่ ศาลชั้นต้น เคย อนุญาต หาก โจทก์ ประสงค์ จะ ดำเนินคดี ใน ทุนทรัพย์ที่มา กก ว่า นี้ ก็ ให้ โจทก์ ชำระ ค่าขึ้นศาล ภายใน 10 วัน มิฉะนั้น ถือว่าไม่ติดใจ ดำเนินคดี สำหรับ ทุนทรัพย์ ส่วน ที่ เกิน จาก ที่ ศาล ยกเว้นค่าธรรมเนียม ให้ เมื่อ ครบ กำหนด โจทก์ ไม่นำ เงิน ค่าขึ้นศาล ส่วน ที่ เกินจาก ที่ ศาล ยกเว้น ค่าธรรมเนียม ให้ ไป ชำระ ศาลชั้นต้น จึง มี คำสั่งไม่รับ อุทธรณ์ ของ โจทก์
โจทก์ ยื่น คำร้องขอ อุทธรณ์ คดี อย่าง คนอนาถา ใหม่ ใน จำนวน ทุนทรัพย์300,000 บาท ศาลชั้นต้น มี คำสั่ง ให้ยก คำร้อง โดย มิได้ ไต่สวน
โจทก์ อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์ มี คำสั่ง ให้ ศาลชั้นต้น รับคำ ร้อง ไว้ทำการ ไต่สวน ต่อไป
ศาลชั้นต้น ไต่สวน แล้ว มี คำสั่ง ว่า ไม่มี เหตุ ที่ จะ ต้อง พิจารณาเรื่อง ขอ อนาถา ใน ชั้นอุทธรณ์ ของ โจทก์ บางส่วน ให้ยก คำร้อง ให้ โจทก์นำ ค่าขึ้นศาล มา ชำระ ตาม ที่ ศาล มี คำสั่ง ภายใน 15 วัน หาก เพิกเฉยถือว่า ไม่ติดใจ อุทธรณ์ ต่อไป เมื่อ ครบ กำหนด ระยะเวลา ดังกล่าว โจทก์มิได้ นำ เงิน ค่าขึ้นศาล ตาม ที่ ศาล มี คำสั่ง มา ชำระ
ต่อมา โจทก์ ยื่น คำแถลง ว่า โจทก์ มี ความ ประสงค์ จะ ขอ อุทธรณ์ใน ทุนทรัพย์ 100,000 บาท ตาม ที่ ศาล มี คำสั่ง อนุญาต ส่วน ทุนทรัพย์ที่ เหลือ โจทก์ ไม่มี ความ ประสงค์ จะ ดำเนินคดี และ วางเงิน ค่าธรรมเนียมส่วน ที่ เหลือ ขอให้ ศาล มี คำสั่ง ส่ง สำเนา อุทธรณ์ ให้ จำเลย ด้วยศาลชั้นต้น มี คำสั่ง ว่า ไม่มี เหตุ ที่ จะ สั่ง คำแถลง ของ โจทก์ เพราะ ศาล ไม่รับ อุทธรณ์ และ มี คำสั่ง ใน อุทธรณ์ ของ โจทก์ ว่า โจทก์ ไม่ชำระ ค่าขึ้นศาลตาม ที่ ศาล ได้ ไต่สวน อนาถา ใหม่ ตาม คำสั่งศาล จึง ไม่รับ อุทธรณ์ ของ โจทก์
โจทก์ อุทธรณ์ คำสั่ง ไม่รับ อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์ มี คำสั่ง ว่า ที่ ศาลชั้นต้น ไม่รับ อุทธรณ์ ตาม คำแถลงของ โจทก์ ลงวันที่ 11 มีนาคม 2534 ชอบแล้ว
โจทก์ ฎีกา ศาลชั้นต้น มี คำสั่ง ไม่รับ ฎีกา
โจทก์ ฎีกา ขอให้ ศาลฎีกา สั่ง รับ ฎีกา ของ โจทก์
ระหว่าง พิจารณา โจทก์ ถึงแก่กรรม นางสาว พัชรี กตัญชลีพร ทายาท ของ โจทก์ ยื่น คำร้องขอ เข้า เป็น คู่ความ แทน ศาลฎีกา อนุญาต
ศาลฎีกา มี คำสั่ง ให้ รับ ฎีกา ของ โจทก์
ศาลฎีกา วินิจฉัย ว่า คดี นี้ โจทก์ ขอ ดำเนินคดี ใน ชั้นอุทธรณ์อย่าง คนอนาถา ศาลชั้นต้น ไต่สวน แล้ว มี คำสั่ง ยกเว้น ค่าธรรมเนียมให้ เฉพาะ ค่าขึ้นศาล ใน ทุนทรัพย์ 100,000 บาท หาก โจทก์ ประสงค์ จะดำเนินคดี ใน ทุนทรัพย์ ที่มา กก ว่า นี้ ก็ ให้ โจทก์ ชำระ ค่าขึ้นศาล ภายใน10 วัน โจทก์ มิได้ นำ เงิน ค่าขึ้นศาล ใน ทุนทรัพย์ ที่ เกินกว่า ที่ ได้รับ อนุญาต ให้ ดำเนินคดี อย่าง คนอนาถา มา ชำระ แต่ ได้ มี การ ขอให้พิจารณา ใหม่ เพื่อ ให้ โจทก์ นำพยาน หลักฐาน มา สืบ ว่า โจทก์ เป็น คน ยากจนใน จำนวน ทุนทรัพย์ ที่ ไม่ได้ รับ อนุญาต ให้ ดำเนินคดี อย่าง คนอนาถาอีก จำนวน 300,000 บาท และ มี การ อุทธรณ์ ฎีกา กัน ต่อมา ก็ เป็น เรื่องเกี่ยวกับ ค่าธรรมเนียม ใน ทุนทรัพย์ ที่ โจทก์ ไม่ได้ รับ อนุญาต ให้ดำเนินคดี อย่าง คนอนาถา ทั้งสิ้น ต่อมา ศาลชั้นต้น ได้ มี คำสั่งใน ชั้น ขอพิจารณา ใหม่ ว่า ไม่มี เหตุ ที่ จะ ต้อง พิจารณา เรื่อง ขอ อนาถาใน ชั้นอุทธรณ์ ของ โจทก์ บางส่วน ให้ยก คำร้อง และ ให้ โจทก์ นำ ค่าขึ้นศาลมา ชำระ ตาม ที่ ศาล มี คำสั่ง ภายใน 15 วัน หาก เพิกเฉย ถือว่า ไม่ติดใจอุทธรณ์ ต่อไป เมื่อ ครบ กำหนด ระยะเวลา ดังกล่าว โจทก์ มิได้ นำ เงินค่าขึ้นศาล ตาม ที่ ศาล สั่ง มา ชำระ แต่ หลังจาก นั้น อีก ประมาณ 30 วันโจทก์ มา ยื่น คำแถลง ว่า โจทก์ มี ความ ประสงค์ จะ ขอ อุทธรณ์ ใน ทุนทรัพย์100,000 บาท ตาม ที่ ศาลชั้นต้น มี คำสั่ง อนุญาต ส่วน ทุนทรัพย์ ที่ เหลือโจทก์ ไม่มี ความ ประสงค์ จะ ดำเนินคดี และ วางเงิน ค่าธรรมเนียมส่วน ที่ เหลือ โดย ที่ ทุนทรัพย์ จำนวน 100,000 บาท ที่ โจทก์ ได้รับอนุญาต ให้ ดำเนินคดี อย่าง คนอนาถา โจทก์ ไม่ต้อง ชำระ ค่าธรรมเนียม ใด ๆต่อ ศาล การ ที่ ศาลชั้นต้น มี คำสั่ง ว่า โจทก์ ไม่ชำระ ค่าขึ้นศาล ตาม ที่ศาล ได้ ไต่สวน คำร้องขอ ดำเนินคดี อย่าง คนอนาถา ใหม่ ตาม คำสั่งศาล อุทธรณ์จึง ไม่รับ อุทธรณ์ ของ โจทก์ นั้น จึง หมายถึง ค่าขึ้นศาล ใน ทุนทรัพย์ที่ โจทก์ ไม่ได้ รับ อนุญาต ให้ ดำเนินคดี อย่าง คนอนาถา เท่านั้นที่ ศาลล่าง ทั้ง สอง มี คำสั่ง ไม่รับ อุทธรณ์ ของ โจทก์ ใน ทุนทรัพย์100,000 บาท ตาม ที่ ได้รับ อนุญาต ให้ ดำเนินคดี อย่าง คนอนาถาศาลฎีกา ไม่เห็น พ้อง ด้วย ฎีกา ของ โจทก์ ฟังขึ้น
พิพากษากลับ ให้ รับ อุทธรณ์ ของ โจทก์ ไว้ พิจารณา ใน ทุนทรัพย์100,000 บาท
