แหล่งที่มา : เนติบัณฑิตยสภา
ย่อสั้น
รายละเอียดเกี่ยวกับฐานะทางการเงินของบริษัทผู้ออกหุ้นอันได้แก่ ข้อเท็จจริงเกี่ยวกับจำนวนหุ้นและมูลค่าหุ้นแต่ละหุ้นของบริษัทย่อมปรากฏในสมุดทะเบียนผู้ถือหุ้นและหนังสือบริคณห์สนธิที่ได้จดทะเบียนไว้ต่อนายทะเบียน ส่วนสินทรัพย์และหนี้สินย่อมปรากฏอยู่ในบัญชีงบดุลซึ่งได้ส่งไว้ต่อนายทะเบียนเมื่อสิ้นรอบระยะเวลาบัญชี เอกสารเหล่านี้บุคคลทั่วไปตลอดจนผู้ประสงค์จะเข้าสู้ราคาในการขายทอดตลาดหุ้นของจำเลยในบริษัทดังกล่าวที่เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์นำออกขายทอดตลาดย่อมสามารถตรวจสอบก่อนที่จะมีการขายทอดตลาดเพื่อเป็นข้อมูลช่วยการตัดสินใจในการเข้าสู้ราคาได้อยู่แล้ว แม้เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ไม่ได้แจ้งข้อเท็จจริงดังกล่าวในประกาศขายทอดตลาด ก็ไม่เป็นเหตุที่จะทำให้เป็นการขายทอดตลาดที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย
ย่อยาว
คดีสืบเนื่องมาจากศาลชั้นต้นมีคำสั่งให้พิทักษ์ทรัพย์ของจำเลยเด็ดขาดและพิพากษาให้จำเลยเป็นบุคคลล้มละลายเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ได้ดำเนินการขายทอดตลาดหุ้นของจำเลยจำนวน840,000 หุ้น ซึ่งเป็นหุ้นของบริษัทซี.ไอ.ซี.อีเล็คโทรนิคส์อินดัสตรี่ จำกัด เป็นเงิน 7,500,000 บาท
จำเลยยื่นคำร้องว่า การประกาศขายทอดตลาดของเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์มิได้แจ้งให้ผู้พบเห็นประกาศทราบว่าหุ้นทั้งหมดของบริษัทซี.ไอ.ซี.อีเล็คโทรนิคส์อินดัสตรี่ จำกัด มีจำนวนเท่าใดบริษัทมีสินทรัพย์และหนี้สินเท่าใด ไม่อาจประเมินค่าหุ้นว่าเป็นจำนวนเท่าใด ผู้ที่จะประมูลซื้อจึงมีเฉพาะบุคคลบางคนที่ทราบสินทรัพย์และหนี้สินของบริษัทดังกล่าวเท่านั้น การขายทอดตลาดหุ้นดังกล่าวย่อมจะต้องมีการสมยอมกันระหว่างบุคคลบางคนดังกล่าวทำให้ไม่อาจที่จะขายหุ้นได้ในราคาที่เป็นธรรม เป็นเหตุให้เจ้าหนี้และลูกหนี้ในคดีนี้ได้รับความเสียหาย นอกจากนี้ตามบัญชีงบดุลของบริษัทดังกล่าวซึ่งแจ้งต่อกระทรวงพาณิชย์ก็ปรากฏว่ามีทรัพย์สินในบริษัทดังกล่าวรวม 120,000,000 บาท เฉพาะราคาที่ดินที่ตั้งบริษัทมีราคา 40,000,000 บาท การที่เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ไม่ได้ประเมินสินทรัพย์ หนี้สินและทำบัญชีงบดุลในมูลค่าของทรัพย์เพื่อประกาศให้ประชาชนทั่วไปทราบถือว่าการขายทอดตลาดหุ้นดังกล่าวไม่ชอบ ขอให้เพิกถอนการขายทอดตลาดหุ้นดังกล่าว และให้เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ทำบัญชีสินทรัพย์และหนี้สินของบริษัทซี.ไอ.ซี.อีเล็คโทรนิคส์อินดัสตรี่ จำกัด แจ้งในใบประกาศขายทอดตลาดแล้วมีคำสั่งให้มีการขายทอดตลาดใหม่
เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ยื่นคำคัดค้านว่า ในการประกาศขายทอดตลาดหุ้นไม่จำเป็นต้องแจ้งให้ทราบว่าบริษัทผู้ออกหุ้นมีหุ้นจำนวนเท่าใด มีสินทรัพย์หรือหนี้สินเท่าใด เพียงแต่แจ้งว่าประกาศขายหุ้นของบริษัทใด จำนวนเท่าใด มีเงื่อนไขอย่างใด ขายที่ใดก็เพียงพอแล้ว การประกาศขายทอดตลาดของเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ชอบแล้ว ขอให้ยกคำร้อง
โจทก์ยื่นคำคัดค้านว่า จำเลยยื่นคำร้องเพื่อประวิงคดี ขอให้ยกคำร้อง
ศาลชั้นต้นมีคำสั่งให้ยกคำร้องของจำเลย ศาลอุทธรณ์พิพากษายืนจำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “ข้อเท็จจริงฟังได้เป็นยุติว่า เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ได้ขายทอดตลาดหุ้นของจำเลยซึ่งออกโดยบริษัทซี.ไอ.ซี.อีเล็คโทรนิคส์อินดัสตรี่ จำกัด ตั้งแต่หุ้นหมายเลข0360001 ถึง 1200000 จำนวน 840,000 หุ้น ไปเมื่อวันที่ 10กุมภาพันธ์ 2531 โดยใบประกาศขายทอดตลาดได้ระบุวันเวลาและสถานที่ขาย ชื่อเจ้าของหุ้น ชื่อบริษัทผู้ออกหุ้น หมายเลขหุ้น จำนวนหุ้นที่จะขาย ตามเอกสารหมาย ค.10 แต่ไม่มีรายละเอียดเกี่ยวกับจำนวนหุ้นทั้งหมด สินทรัพย์และหนี้สินของบริษัทผู้ออกหุ้น มีปัญหาวินิจฉัยในชั้นนี้ว่า การขายทอดตลาดของเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์โดยใบประกาศขายทอดตลาดมิได้แจ้งรายละเอียดเกี่ยวกับจำนวนหุ้นทั้งหมด สินทรัพย์และหนี้สินของบริษัทผู้ออกหุ้น เป็นการขายทอดตลาดชอบด้วยกฎหมายหรือไม่ เห็นว่า จำเลยเป็นฝ่ายกล่าวอ้างว่าในการประกาศขายทอดตลาดหุ้นเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์มิได้แจ้งให้ผู้พบเห็นทราบว่า บริษัทผู้ออกหุ้นมีหุ้นอยู่ทั้งหมดจำนวนเท่าใด มีสินทรัพย์และจำนวนหนี้สินเท่าใดเป็นการไม่ชอบ จึงเป็นหน้าที่ของจำเลยที่จะต้องนำสืบให้เห็นว่าได้มีระเบียบหรือข้อบังคับว่าในการประกาศขายทอดตลาดหุ้น ซึ่งเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์เป็นผู้ดำเนินการนั้น เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์จะต้องแจ้งรายละเอียดเกี่ยวกับจำนวนหุ้นทั้งหมดของบริษัท สินทรัพย์และหนี้สินของบริษัทผู้ออกหุ้นในประกาศด้วยมิฉะนั้นจะมีผลทำให้การขายทอดตลาดไม่ชอบด้วยกฎหมาย แต่จำเลยไม่นำสืบถึงข้อเท็จจริงดังกล่าว ข้อกล่าวอ้างของจำเลยจึงรับฟังไม่ได้ส่วนที่จำเลยฎีกาว่า ผู้ที่ประมูลซื้อคงมีเฉพาะผู้ที่ทราบสินทรัพย์และหนี้สินของบริษัทเท่านั้น การขายทอดตลาดย่อมต้องมีการสมยอมกันทำให้ราคาหุ้นที่ขายได้ไม่เป็นธรรมนั้น จำเลยก็ไม่ได้นำพยานมาสืบให้เห็นว่ามีการสมยอมกันในระหว่างผู้เข้าสู้ราคาและเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ซึ่งเป็นผู้ขายทอดตลาดโดยไม่สุจริตอย่างไรและเห็นว่ารายละเอียดเกี่ยวกับฐานะทางการเงินของบริษัทผู้ออกหุ้นอันได้แก่ข้อเท็จจริงเกี่ยวกับจำนวนหุ้นและมูลค่าหุ้นแต่ละหุ้นของบริษัทจำกัดย่อมปรากฏในสมุดทะเบียนผู้ถือหุ้นและหนังสือบริคณห์สนธิที่ได้จดทะเบียนไว้ต่อนายทะเบียน และข้อเท็จจริงเกี่ยวกับฐานทางการเงินของบริษัทจำกัด คือ สินทรัพย์และหนี้สินย่อมปรากฏอยู่ในบัญชีงบดุลได้ส่งไว้ต่อนายทะเบียนเมื่อสิ้นรอบระยะเวลาบัญชี เอกสารเหล่านี้บุคคลทั่วไปตลอดจนผู้ประสงค์จะเข้าสู้ราคาในการขายทอดตลาดหุ้นสามารถตรวจสอบก่อนที่จะมีการขายทอดตลาดเพื่อเป็นข้อมูลช่วยการตัดสินใจในการเข้าสู้ราคาได้อยู่แล้ว แม้เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ไม่ได้แจ้งข้อเท็จจริงดังกล่าวในประกาศขายทอดตลาด ก็หาเป็นเหตุให้เป็นการขายทอดตลาดที่ไม่ชอบด้วยกฎหมายแต่อย่างใดไม่ ศาลล่างทั้งสองพิพากษาชอบแล้ว”
พิพากษายืน
