แหล่งที่มา : สำนักงาน ส่งเสริมงานตุลาการ
ย่อสั้น
ความผิดตามมาตรา45แห่งพ.ร.บ.เครื่องหมายการค้าพุทธศักราช2474ทางราชการมุ่งหมายจะควบคุมเครื่องหมายการค้าจึงได้มีบทบัญญัติมาตรานี้ไว้เพื่อลงโทษผู้ฝ่าฝืนโดยเฉพาะและเป็นความผิดต่อรัฐโจทก์ซึ่งอ้างว่าเป็นเจ้าของเครื่องหมายการค้าจึงไม่ใช่ผู้เสียหายและไม่มีอำนาจฟ้องในความผิดดังกล่าวต่อศาล เครื่องหมายการค้าจดทะเบียนของโจทก์เป็นรูปกระเป๋ากางเกงด้านหลังตรงกลางมีรอยด้ายเย็บเป็นรูปโค้งคู่สองชั้นซึ่งปลายของส่วนโค้งชนกันส่วนปลายของรูปโค้งคู่ทั้งสองข้างจดที่รอยด้ายซึ่งเย็บกระเป๋าหลังกับกางเกง2เส้นคู่กันแต่จดเฉพาะรอยด้านเส้นในเท่านั้นตรงกลางส่วนบนสุดของกระเป๋าหลังมีอักษรภาษาอังกฤษคำว่า”LIGHTMAN”สีขาวอยู่ในพื้นสีดำและตรงกลางส่วนล่างมีคำว่าTRADEรูปหน้าคนหันข้างสวมหมวกในวงกลมและคำว่าMARKส่วนกางเกงที่จำเลยผลิตเฉพาะกระเป๋าหลังเส้นด้ายที่เย็บเป็นรูปโค้งคู่สองชั้นได้เย็บจนจดเส้นด้ายที่เย็บกระเป๋าหลังติดกับกางเกงเส้นนอกไม่ใช่จดเส้นในตามที่โจทก์จดทะเบียนไว้และเส้นด้ายด้านในทั้งสองข้างตอนล่างเย็บเป็นรูปสามเหลี่ยมซึ่งไม่มีในเครื่องหมายการค้าของโจทก์นอกจากนั้นที่ขอบกางเกงบนกระเป๋าหลังมีแผ่นหนังเย็บติดกับขอบกางเกงมีเครื่องหมายวงกลมใหญ่2วงเล็ก2วงตอนล่างมีอักษรคำว่า”STEENS”เช่นนี้รูปรอยประดิษฐ์ที่กระเป๋าหลังกางเกงที่จำเลยผลิตจึงต่างกับเครื่องหมายการค้าของโจทก์ไม่เป็นการเอาชื่อรูปรอยประดิษฐ์ในการประกอบการค้าของผู้อื่นมาใช้ตามป.อ.มาตรา272(1)และไม่เป็นการเลียนเครื่องหมายการค้าของผู้อื่นตามมาตรา274ด้วย.
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์ที่ 1 เป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์เครื่องหมายการค้า (Light Man) และรูปกระเป๋าหลังกางเกงยีนรูปโค้งคู่สองชั้นซึ่งมีปลายของส่วนโค้งชนกับคำภาษาอังกฤษอยู่ด้วยและยังเป็นเจ้าของแถบผ้าสีเล็ก ๆ ซึ่งติดอยู่บนด้านซ้ายของรูปกระเป๋าหลังมีชื่อว่า”ไล้ทแมน” ด้วย โจทก์ที่ 2 เป็นผู้ผลิตและจำหน่ายกางเกงยีนสำเร็จรูปแก่ประชาชนภายใต้เครื่องหมายการค้า “ไล้ทแมน” กับรูปโค้งคู่ดังกล่าว จำเลยได้กระทำผิดต่อกฎหมายหลายกรรมต่างกันคืนจำเลยได้ผลิตและจำหน่ายสินค้ากางเกงยีนยี่ห้อ “สตีเวนส์” โดยเลียนแบบด้วยการเอารูปเครื่องหมายการค้ารูปโค้งคู่สองชั้นของโจทก์ไปใช้ ขอให้ลงดทษจำเลยตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 272(1), 27491 พระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พุทธศักราช 2474 มาตรา 45ให้ริบสินค้ากางเกงยีน “สตีเวนส์” ของจำเลยจากท้องตลาด
ศาลชั้นต้นไต่สวนมูลฟ้องแล้ว มีคำสั่งให้ประทับฟ้องไว้พิจารณา
จำเลยให้การปฏิเสธ
ศาลชั้นต้นพิพากษาว่า จำเลยมีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา272(1), 274 พระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า มาตรา 45 การกระทำของจำเลยหลายกรรมต่างกัน ให้เรียงกระทงลงโทษตามพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า พ.ศ. 2474 แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2504 ปรับ 1,000 บาท ตามมาตรา 272(1) จำคุก 1 เดือน ตามมาตรา 274 จำคุก 1 เดือน รวมจำคุก 2 เดือน ปรับ 1,000 บาท โทษจำคุกให้เปลี่ยนเป็นโทษกักขังตามมาตรา 23 เป็นกักขังจำเลยมีกำหนด 2 เดือน ปรับ 1,000 บาท และให้ริบสินค้าที่ใช้เครื่องหมายเท็จ
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับให้ยกฟ้อง
โจทก์ทั้งสองฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “…ความผิดต่อพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้า.. มาตรา 45 วรรคแรกแห่งพระราชบัญญัติดังกล่าวบัญญัติว่า”ผู้ใดแสดงเครื่องหมายการค้าที่มิได้จดทะเบียนว่าเป็นเครื่องหมายที่จดทะเบียนแล้วหรือขายหรือเสนอขายสินค้าซึ่งมีเครื่องหมายที่ตนรู้อยู่ว่าเป็นเท็จเช่นว่านี้ ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินหนึ่งปีหรือปรับไม่เกินหนึ่งหมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ” ศาลฎีกาเห็นว่าทางราชการมุ่งหมายจะควบคุมเครื่องหมายการค้าจึงได้มีบทบัญญัติมาตรานี้ไว้เพื่อลงโทษผู้ฝ่าฝืนไว้โดยเฉพาะและถือว่าเป็นความผิดต่อรัฐ โจทก์ทั้งสองอ้างว่าเป็นเจ้าของเครื่องหมายการค้าที่จำเลยเลียนแบบและผลิตสินค้านั้นออกขายหรือเสนอขาย โจทก์ทั้งสองมิได้เสียหายเป็นพิเศษจากการกระทำของจำเลยตามฟ้อง จึงไม่เป็นผู้เสียหายและไม่มีอำนาจฟ้องคดีอาญาในความผิดข้อหานี้ต่อศาล ฎีกาโจทก์ข้อนี้ฟังไม่ขึ้น
ปัญหาต่อไปว่า การกระทำของจำเลยเป็นความผิดเกี่ยวกับการค้าตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 272(1) และมาตรา 274 หรือไม่เครื่องหมายการค้าที่โจทก์เป็นเจ้าของและได้จดทะเบียนไว้เป็นรูปกระเป๋ากางเกงด้านหลังทั่วไปตรงกลางมีรอยด้ายเย็บเป็นรูปโค้งสอบชั้นซึ่งปลายของส่วนโค้งชกัน ส่วนปลายของรูปโค้งคู่ทั้งสองข้างจดที่รอยด้ายที่เย็บกระเป๋าหลังกับกางเกง 2 เส้นคู่กัน แต่จดเฉพาะรอยด้านเส้นในเท่านั้น ตรงกลางส่วนบนสุดของกระเป๋าหลังมีอักษรภาษาอังกฤษคำว่า LIGHT “MAN” สีขาวอยู่ในพื้นสีดำ และตรงกลางส่วนล่างมีคำว่า TRADE รูปหน้าคนหันข้างสวนหมวกในวงกลมและคำว่า MARK ส่วนกางเกงยีนที่โจทก์ผลิตเฉพาะกระเป๋าหลังไม่มีอักษรภาษาอังกฤษ คงเย็บเป็นรูปกระเป๋าหลังกางเกงทั่วไป เพียงแต่มีรอยด้ายเย็บเป็นรูปโค้งคู่สองชั้นซึ่งปลายของส่วนโค้งชนกันเท่านั้น แต่ปลายของด้านที่เย็บเป็นรูปโค้งคู่ได้เย็บเลยจากด้านที่เย็บขอบกระเป๋าทั้งสองข้างด้านในจนจดด้ายที่เย็บขอบกระเป๋าทั้งสองข้างด้านนอก และโจทก์ได้ติดเครื่องหมายเป็นแผ่นหลังเย็บไว้ที่ขอบกางเกงเหนือกระเป๋าหลังมีคำว่า “LIGHT MAN” และรูปคนสวนหมวกหันข้างอยู่ในวงกลม เครื่องหมายการค้าของโจทก์ที่จดทะเบียนจึงแตกต่างกับเครื่องหมายการค้าที่โจทก์นำไปใช้ผลิตกางเกงยีน ส่วนกางเกงยีนที่จำเลยผลิตเฉพาะกระเป๋าหลังเส้นด้ายที่เย็บเป็นรูปโค้งคู่สองชั้นได้เย็บจนจดเส้นด้ายที่เย็บกระเป๋าหลังติดกับกางเกงเส้นนอก ไม่ใช่จดเส้นในตามที่โจทก์จดทะเบียนไว้ อีกทั้งเส้นด้ายในทั้งสองข้างตอนล่างยังเย็บจนเป็นรูปสามเหลี่ยมซึ่งไม่มีในเครื่องหมายการค้าของโจทก์ และกระเป๋าหลังกางเกงยีนที่โจทก์ผลิตด้าย นอกจากนั้นที่ขอบกางเกงบนกระเป๋าหลังมีแผ่นหลังเย็บติดกับขอบกางเกงที่เครื่องหมายวงกลมใหญ่ 2 วง เล็ก 2 วง ตอนล่างมีอักษรภาษาอังกฤษคำว่า “STEVENS”ที่กระดุมด้านหน้าของกางเกงที่จำเลยผลิต และแถบผ้าก็ใช้คำดังกล่าวด้วย รูปรอยประดิษฐ์ที่กระเป๋าหลังกางเกงยีนที่จำเลยผลิต จึงแตกต่างกันกับเครื่องหมายการค้าของโจทก์ และรูปกระเป๋าหลังกางเกงยีนที่โจทก์ผลิต และเมื่อกางเกงยีนของโจทก์จำเลยใช้ชื่อยี่ห้อต่างกันอย่างเห็นได้ชัดการที่จำเลยผลิตและจำหน่ายกางเกงยีนยี่ห้อสตีเว่นส์ของจำเลยจึงไม่เป็นความผิดฐานเอาชื่อรูปรอยประดิษฐ์ในการประกอบการค้าของผู้อื่นมาใช้ เพื่อให้ประชาชนหลงเชื่อว่าเป็นสินค้าหรือการค้าของผู้อื่นตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 272(1) อีกทั้งการกระทำดังกล่าวก็ไม่เป็นการเลียนเครื่องหมายการค้าของผู้อื่นซึ่งได้จดทะเบียนแล้วด้วย ศาลอุทธรณ์พิพากษาให้ยกฟ้องโจทก์จึงชอบแล้ว ฎีกาโจทก์ทั้งสองฟังไม่ขึ้น
พิพากษายืน”.
