แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
จำเลยที่ 1 ที่ 2 ผู้ให้เช่านาได้ขายนาให้จำเลยที่ 3 ที่ 4 ในราคาที่แตกต่างกันกับที่ได้แจ้งให้โจทก์ผู้เช่านาทราบ และไม่ได้แจ้งราคาขายที่แตกต่างนั้นให้โจทก์ทราบก่อน จึงเป็นการไม่ปฏิบัติตามพระราชบัญญัติควบคุมการเช่านา พ.ศ.2517 มาตรา 41 วรรคสองโจทก์จึงมีสิทธิซื้อนาจากจำเลยที่ 3 ที่ 4 ในราคาและตามวิธีการชำระเงินที่จำเลยที่ 1 ที่ 2 ได้ขายให้แก่จำเลยที่ 3 ที่ 4 ได้ ตามมาตรา 41 วรรคสี่
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยที่ 1 ที่ 2 เป็นเจ้าของนาโฉนดเลขที่ 1669 ตำบลบางโพ (ละหาร) อำเภอบางบัวทอง จังหวัดนนทบุรี โจทก์เป็นชาวนาและเช่านาดังกล่าวจากจำเลยที่ 1 ที่ 2 ทำนาติดต่อกันมาตั้งแต่ พ.ศ. 2499 จนบัดนี้ต่อมาเมื่อวันที่ 24 ตุลาคม 2520 จำเลยที่ 1 ที่ 2 ได้ขายนาแปลงนี้ให้จำเลยที่ 3ที่ 4 ในราคา 158,750 บาท โดยไม่ได้แจ้งให้โจทก์ทราบถึงราคาที่จะขายและวิธีการชำระเงินหากจำเลยที่ 1 ที่ 2 แจ้งให้โจทก์ทราบ โจทก์ก็จะซื้อตามราคาและวิธีการชำระเงินที่จำเลยที่ 1 ที่ 2 ขายให้แก่จำเลยที่ 3 ที่ 4 ต่อมาในเดือนพฤศจิกายน 2520 โจทก์ทราบถึงเรื่องการซื้อขาย จึงได้ขอซื้อจากจำเลยที่ 3 ที่ 4ในราคาวิธีการชำระเงินตามที่จำเลยที่ 1 ที่ 2 ได้ขายให้แก่จำเลยที่ 3 ที่ 4จำเลยที่ 3 ที่ 4 ไม่ยอมขาย จึงขอให้บังคับ
จำเลยทั้งสี่ให้การว่า จำเลยที่ 1 ที่ 2 ได้ขายที่ดินนาตามฟ้องให้แก่จำเลยที่ 3 ที่ 4 ในราคา 158,750 บาทจริง แต่จำเลยที่ 1 ที่ 2 ได้มีหนังสือแจ้งการขายนาและวิธีการชำระเงินให้โจทก์และภริยาโจทก์ทราบแล้ว แต่โจทก์ไม่เคยขอซื้อและมิได้แสดงความจำนงขอซื้อนาภายใน 30 วัน จึงหมดสิทธิที่จะซื้อ ขอให้ยกฟ้อง
ในวันนัดสืบพยาน คู่ความส่งเอกสารครบถ้วนแล้ว ศาลชั้นต้นเห็นว่าคดีพอวินิจฉัยได้แล้ว จึงให้งดสืบพยานโจทก์จำเลย และพิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับให้จำเลยที่ 3 ที่ 4 โอนขายนาให้แก่โจทก์หากไม่ปฏิบัติให้ถือเอาคำพิพากษาของศาลแทนการแสดงเจตนาของจำเลย
จำเลยทั้งสี่ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่าการที่จำเลยที่ 1 ที่ 2 ได้ขายนาให้จำเลยที่ 3 ที่ 4 นั้นจำเลยที่ 1 ที่ 2 ได้แจ้งให้โจทก์ทราบแล้ว แต่ขายในราคาแตกต่างกัน คงแจ้งว่าจะขายในราคาไร่ละ 5,500 บาท โดยขายเป็นเงินสดและยกทั้งแปลง เมื่อคำนวณแล้วราคาทั้งแปลงจะเป็นเงินถึง 170,830 บาท แต่ความจริงจำเลยที่ 1 ที่ 2 ขายให้จำเลยที่ 3 ที่ 4 เพียง 158,750 บาท ราคาจึงแตกต่างกันถึง 12,080 บาท เมื่อจำเลยที่ 1 ที่ 2 ไม่ได้แจ้งให้โจทก์ทราบว่าจะขายในราคาที่แตกต่างไปจากราคาที่ได้แจ้งให้ทราบจึงเป็นการไม่ปฏิบัติตามพระราชบัญญัติควบคุมการเช่านา พ.ศ. 2517มาตรา 41 วรรคสอง ซึ่งบัญญัติว่า ถ้าผู้ให้เช่าจะขายนาให้บุคคลอื่นในราคาและตามวิธีการชำระเงินที่แตกต่างไปจากราคาและวิธีการชำระเงินที่ได้แจ้งให้ผู้เช่านาทราบตามวรรคหนึ่ง ผู้ให้เช่านาต้องดำเนินการตามวรรคหนึ่งใหม่ และตามวรรคสี่บัญญัติว่า ถ้าผู้ให้เช่านาขายนาโดยมิได้ปฏิบัติตามวรรคหนึ่ง หรือวรรคสองผู้เช่านามีสิทธิซื้อนาจากผู้ซื้อในราคาและตามวิธีการชำระที่ผู้ให้เช่านาได้ขายให้แก่ผู้ซื้อ ดังนั้น เมื่อจำเลยที่ 1ที่ 2 ไม่ได้แจ้งให้โจทก์ทราบว่าจะขายในราคาที่แตกต่างไปจากราคาที่ได้แจ้งให้ทราบแล้ว จึงเป็นการไม่ปฏิบัติตามวรรคสอง โจทก์จึงมีสิทธิซื้อนาจากจำเลยที่ 3 ที่ 4 ในราคาและตามวิธีการชำระเงินที่จำเลยที่ 1 ที่ 2 ได้ขายให้แก่จำเลยที่ 3 ที่ 4 ได้ ตามวรรคสี่
พิพากษายืน
