แหล่งที่มา : สำนักงานส่งเสริมงานตุลาการ
ย่อสั้น
การอายัดสิทธิเรียกร้องของลูกหนี้ซึ่งมีต่อบุคคลภายนอกหาอาจกระทำให้มีผลกระทบกระเทือนต่อสิทธิของบุคคลภายนอกได้ไม่เมื่อหนี้ของผู้ร้องที่จะต้องคืนเป็นค่าหุ้นให้แก่จำเลยทั้งสองเป็นหนี้มีเงื่อนไขว่า ผู้ร้องจะต้องคืนให้ต่อเมื่อจำเลยทั้งสองพ้นจากการเป็นสมาชิกของผู้ร้องแล้ว แม้ศาลจะออกคำสั่งอายัดให้ได้แต่คำสั่งศาลดังกล่าวจะเป็นการฝ่าฝืนเงื่อนไขแห่งหนี้นั้นหาได้ไม่
ย่อยาว
คดีสืบเนื่องมาจาก ศาลชั้นต้นพิพากษาตามสัญญาประนีประนอมยอมความให้จำเลยทั้งสองชำระเงินจำนวน 56,250 บาทแก่โจทก์จำเลยทั้งสองชำระศาลชั้นต้นออกหมายอายัดเงินค่าหุ้นของจำเลยทั้งสองที่มีอยู่ต่อสหกรณ์ผู้ร้องตามที่โจทก์ขอ โดยให้ผู้ร้องส่งมอบหรือชำระเงินดังกล่าวแก่เจ้าพนักงานบังคับคดีภายใน 7 วัน
ผู้ร้องยื่นคำร้องว่า ตามระเบียบข้อบังคับของผู้ร้องระบุว่าจำเลยทั้งสองจะมีสิทธิเรียกร้องเงินค่าหุ้นคืนต่อเมื่อลาออกจากสมาชิกหรือตาย การออกหมายอายัดเป็นการบังคับคดีอันกระทบต่อสิทธิของบุคคลภายนอก ขอให้เพิกถอนหมายอายัด
โจทก์ยื่นคำคัดค้านขอให้ยกคำร้อง
ศาลชั้นต้นมีคำสั่งให้ยกคำร้อง
ผู้ร้องอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์ภาค 1 พิพากษายืน
ผู้ร้องฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “ข้อเท็จจริงรับฟังได้ในเบื้องต้นตามที่คู่ความรับกันว่า จำเลยทั้งสองเป็นสมาชิกและถือหุ้นของผู้ร้องโดยจำเลยที่ 1 มีหุ้นอยู่กับผู้ร้องเป็นเงิน 9,640 บาท และจำเลยที่ 2 มีหุ้นอยู่กับผู้ร้องเป็นเงิน 20,100 บาท โดยหุ้นดังกล่าวถือเป็นทุนในกิจการของผู้ร้อง ผู้ร้องมีข้อบังคับว่า สมาชิกจะขายหรือโอนหรือถอนหุ้นในระหว่างที่ตนเป็นสมาชิกอยู่ไม่ได้ สมาชิกจะมีสิทธิเรียกร้องเงินค่าหุ้นต่อเมื่อขาดจากการเป็นสมาชิกหรือลาออก ที่ผู้ร้องฎีกาว่า เงินค่าหุ้นของจำเลยทั้งสองเป็นเงินทุนของผู้ร้อง ผู้ร้องจะต้องคืนเงินค่าหุ้นให้แก่จำเลยทั้งสองต่อเมื่อจำเลยทั้งสองลาออกจากการเป็นสมาชิกของผู้ร้อง การที่ศาลล่างทั้งสองกำหนดให้ผู้ร้องส่งมอบเงินค่าหุ้นให้แก่เจ้าพนักงานบังคับคดีภายใน 7 วัน นับแต่วันรับคำสั่ง จึงเป็นการบังคับคดีอันกระทบต่อสิทธิของบุคคลภายนอก จึงชอบที่จะเพิกถอนหมายอายัดนั้น เห็นว่าเมื่อปรากฏว่าผู้ร้องมีข้อบังคับดังกล่าว หนี้ของผู้ร้องที่จะต้องคืนเงินค่าหุ้นให้แก่จำเลยทั้งสองจึงเป็นหนี้ที่มีเงื่อนไขว่าผู้ร้องจะต้องคืนให้จำเลยทั้งสองต่อเมื่อจำเลยทั้งสองพ้นจากการเป็นสมาชิกของผู้ร้องแล้ว แม้ศาลจะออกคำสั่งอายัดให้ได้ แต่คำสั่งศาลดังกล่าวจะเป็นการฝ่าฝืนเงื่อนไขแห่งหนี้นั้นหาได้ไม่ เพราะอาจมีผลกระทบต่อสิทธิของผู้ร้องซึ่งเป็นบุคคลภายนอก และเป็นลูกหนี้แห่งสิทธิเรียกร้องนั้นได้ การที่ศาลล่างทั้งสองกำหนดให้ผู้ร้องชำระเงินค่าหุ้นของจำเลยทั้งสองภายใน 7 วัน นับแต่วันทราบคำสั่ง โดยมิได้มีเงื่อนไขใด ๆ เลย จึงไม่ต้องความเห็นของศาลฎีกาฎีกาของผู้ร้องฟังขึ้น”
พิพากษากลับ ให้ยกเลิกหมายอายัดฉบับลงวันที่ 2 มกราคม 2533และให้ศาลชั้นต้นออกคำสั่งอายัดใหม่โดยกำหนดให้ผู้ร้องส่งมอบเงินค่าหุ้นของจำเลยทั้งสองแก่เจ้าพนักงานบังคับคดีภายใน 7 วันนับแต่วันที่จำเลยพ้นจากการเป็นสมาชิกของผู้ร้อง
