แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ที่ราชพัสดุเป็นที่ดินของรัฐ ซึ่งตามพระราชบัญญัติที่ราชพัสดุฯ บัญญัติให้กระทรวงการคลังเป็นผู้ถือกรรมสิทธิ์แม้โจทก์จะครอบครองมานานเพียงใดก็ไม่ได้สิทธิในที่ดินดังกล่าวตามกฎหมาย ทั้งยังอาจถูกฟ้องขอให้ลงโทษตามประมวลกฎหมายที่ดินและประมวลกฎหมายอาญาอีกด้วย โจทก์จึงไม่เป็นผู้เสียหายโดยนิตินัยที่จะฟ้องจำเลยในข้อหาบุกรุก
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องขอให้ลงโทษจำเลยตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 362, 365ให้จำเลยรื้อถอนพร้อมทั้งขนย้ายเสารั้วและโรงเรียนออกไปจากที่ดินโจทก์
ศาลชั้นต้นไต่สวนมูลฟ้องแล้ว เห็นว่าคดีมีมูล ให้ประทับฟ้อง
จำเลยให้การปฏิเสธ
ศาลชั้นต้นพิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์ภาค 3 พิพากษากลับว่า จำเลยมีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 362 ประกอบกับมาตรา 365(3) ปรับ3,000 บาท หากจำเลยไม่ชำระค่าปรับให้จัดการตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 29, 30 คำขออื่นให้ยก
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า จำเลยฎีกาว่า ที่ดินพิพาทเป็นที่ราชพัสดุโจทก์จึงไม่ใช่ผู้เสียหายและไม่มีอำนาจฟ้อง ศาลฎีกาเห็นว่าหากที่ดินพิพาทเป็นที่ราชพัสดุจริง ที่ดินพิพาทก็เป็นที่ดินของรัฐซึ่งตามพระราชบัญญัติที่ราชพัสดุ พ.ศ. 2518 มาตรา 5 บัญญัติให้กระทรวงการคลังเป็นผู้ถือกรรมสิทธิ์ ดังนั้น แม้โจทก์จะครอบครองที่ดินพิพาทมานานเพียงใดโจทก์ก็ไม่ได้สิทธิในที่ดินพิพาทตามกฎหมายทั้งยังอาจถูกฟ้องร้องขอให้ลงโทษตามประมวลกฎหมายที่ดินมาตรา 9, 108 ทวิ และประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 362 อีกด้วยโดยนัยดังกล่าวโจทก์จึงไม่ใช่ผู้เสียหายโดยนิตินัย ปัญหาข้อนี้ปรากฏว่า ตามแผนที่สังเขปท้ายฟ้องซึ่งแสดงอาณาเขตที่ดินที่ของโจทก์นั้นอยู่ในเขตที่ดินซึ่งเป็นที่ราชพัสดุที่เจ้าพนักงานของรัฐได้จัดทำไว้ ที่โจทก์นำสืบว่า โจทก์เคยยื่นคำขอให้ออกโฉนดที่ดินสำหรับที่ดินของโจทก์ ก็ได้ความว่าเจ้าพนักงานของรัฐคัดค้านว่าที่ดินดังกล่าวอยู่ในเขตที่ดินซึ่งกรมทรัพยากรธรณีให้ขึ้นทะเบียนไว้เป็นที่ราชพัสดุ ซึ่งความข้อนี้ก็ปรากฏว่าโจทก์ได้ขอถอนเรื่องขอรังวัดออกโฉนดที่ดินเสียโดยไม่ได้ดำเนินการอย่างไรต่อไป เห็นว่าข้อที่โจทก์อ้างว่าโจทก์เป็นผู้มีสิทธิครอบครองที่ดินพิพาทโจทก์ไม่มีหนังสือสำคัญสำหรับที่ดินมาแสดง ทางราชการก็ยังโต้แย้งสิทธิในที่ดินพิพาทของโจทก์อยู่ พยานหลักฐานโจทก์ยังไม่พอรับฟังว่าโจทก์เป็นผู้มีสิทธิครอบครองที่ดินพิพาทตามกฎหมายจึงรับฟังไม่ได้ว่าโจทก์เป็นผู้เสียหายโดยนิตินัย อันจะก่อให้เกิดอำนาจฟ้องร้อง จำเลยในข้อหาบุกรุก
พิพากษากลับ ให้ยกฟ้อง
