แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
คำบรรยายฟ้องที่ถือว่าไม่เคลือบคลุมและไม่ขัดกัน
มอบอำนาจให้ไปทำจำนองและมอบโฉนดให้ไว้ ตราบใดที่ยังมิได้ไปจดทะเบียนจำนองการจำนองก็ยังไม่มีขึ้นโดยสมบูรณ์ เพราะยังไม่ได้ทำตามแบบที่กฎหมายบังคับไว้ เมื่อผู้มอบอำนาจตาย ใบมอบอำนาจย่อมระงับไป ผู้ที่รับโฉนดไว้ไม่มีสิทธิยึดโฉนดไว้ได้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยได้รับอาสาเอาโฉนดที่ดิน ๔ แปลงของขุนพานิชชลาสินธุ์ไปเก็บ และให้ขุนพานิชชลาสินธุ์ลงชื่อในใบมอบอำนาจที่ยังไม่ได้กรอกข้อความไว้ เมื่อขุนพานิชชลาสินธุ์ถึงแก่กรรม โจทก์ซึ่งเป็นทายาทได้ขอรับโฉนดคืนจากจำเลย จำเลยแจ้งว่าได้นำไปฝากไว้ ณ สำนักงานธนาคารจำเลยร่วม โจทก์ได้ร้องขอรับมรดกและขอให้เจ้าพนักงานที่ดินเรียกโฉนดจากจำเลยร่วม จำเลยร่วมไม่ยอมส่งโฉนดให้ อ้างว่าขุนพานิชชลาสินธุ์มอบให้จำเลยนำไปเป็นหลักทรัพย์ประกันสัญญาตัวแทน การกระทำของจำเลยไม่สุจริต หนังสือมอบอำนาจของขุนพานิชชลาสินธุ์ระงับไปแล้ว จำเลยร่วมไม่มีสิทธิจะยึดโฉนดไว้ หากจำเลยร่วมเสียหายก็ชอบที่จะเรียกร้องเอาจากกองมรดกของขุนพานิชชลาสินธุ์ภายในอายุความ ซึ่งก็ขาดแล้วขอให้ศาลบังคับจำเลยและจำเลยร่วมส่งโฉนดดังกล่าวให้โจทก์
จำเลยให้การว่า ไม่ได้ขอรับโฉนด ๔ แปลงดังฟ้องไปเก็บรักษาไว้ให้ขุนพานิชชลาสินธุ์ แต่ขุนพานิชชลาสินธุ์ได้มอบอำนาจให้จำเลยนำโฉนด ๔ แปลงนั้นไปประกันสัญญาตัวแทนไว้แก่จำเลยร่วม ซึ่งสัญญาดังกล่าวยังผูกพันกันอยู่
จำเลยร่วมให้การว่า ขุนพานิชชลาสินธุ์ได้ตกลงมอบที่ดินตามโฉนดดังฟ้องให้จำเลยร่วม เพื่อประกันความเสียหาย และความรับผิดตามสัญญาตัวแทนระหว่างจำเลยกับจำเลยร่วมและจำเลยร่วมได้รับมอบอำนาจให้ไปทำจำนองประกันตามสัญญาตัวแทนด้วย ขณะนี้ยังอยู่ในระหว่างอายุสัญญา จำเลยร่วมชอบที่จะใช้สิทธิยึดโฉนดดังกล่าวไว้เป็นประกัน และตัดฟ้องว่า ฟ้องโจทก์ขัดกันและเคลือบคลุม
ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้วพิพากษาว่า ฟ้องโจทก์สมบูรณ์และเชื่อว่าขนพานิชชลาสินธุ์ได้มอบโฉนดที่ดินทั้ง ๔ ฉบับ ให้จำเลยเพื่อวางประกันกับจำเลยร่วม แต่จำเลยร่วมไม่มีสิทธิที่จะเรียกร้องให้ขุนพานิชชลาสินธุ์ชำระหนี้ที่จำเลยต้องรับผิดต่อจำเลยร่วม โจทก์ฟ้องเรียกโฉนดได้ให้จำเลยและจำเลยร่วมส่งโฉนดที่ดินตามฟ้องให้โจทก์
โจทก์และจำเลยร่วมอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์เห็นว่า ขุนพานิชชลาสินธุ์ได้มอบโฉนดที่ดินให้จำเลยเก็บไว้เพื่อรักษา การที่จำเลยนำโฉนดไปไว้กับจำเลยร่วม ไม่ผูกพันขุนพานิชชลาสินธุ์แต่อย่างใด จำเลยร่วมไม่มีอำนาจที่จะยึดโฉนดที่ดินดังกล่าวไว้ได้ ฟ้องโจทก์ไม่เคลือบคลุม พิพากษายืน
จำเลยร่วมฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า ฟ้องโจทก์ไม่ขัดกัน เพราะตามฟ้องข้อ ๓ เป็นการบรรยายฟ้องที่โจทก์อ้างว่าจำเลยและจำเลยร่วมมีหน้าที่ต้องคืนโฉนดให้แก่โจทก์ในฐานะเป็นผู้รับฝากโฉนดไว้จากขุนพานิชชลาสินธุ์และตามฟ้องข้อ ๖ เป็นการบรรยายฟ้องเพื่อแสดงว่าจำเลยและจำเลยร่วมคงมีหน้าที่ต้องคืนโฉนดให้แก่โจทก์ แม้ขุนพานิชชลาสินธุ์ได้มอบโฉนดให้จำเลยร่วมเอาไปทำนิติกรรมจำนอง เมื่อขุนพานิชชลาสินธุ์ถึงแก่กรรม จำเลยร่วมก็หมดสิทธิที่จะยึดโฉนดไว้ ฟ้องโจทก์ได้แสดงโดยแจ้งชัดซึ่งสภาพแห่งข้อหา และคำขอบังคับ ทั้งข้ออ้างที่อาศัยเป็นหลักแห่งข้อหาตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาตรา ๑๗๒ แล้ว และเห็นว่าขุนพานิชชลาสินธุ์ได้มอบอำนาจให้จำเลยเอาที่ดินตามโฉนดที่โจทก์ฟ้องไปทำจำนองค้ำประกันหนี้ของจำเลย แต่ตราบใดที่ยังมิได้จดทะเบียนจำนอง การจำนองก็ยังไม่มีขึ้นโดยสมบูรณ์เพราะยังไม่ได้ทำตามแบบที่กฎหมายบังคับไว้ เมื่อขุนพานิชชลาสินธุ์ตาย ใบมอบอำนาจย่อมระงับไปจำเลยร่วมไม่มีสิทธิจะบังคับให้จำนองได้ต่อไป จึงไม่มีสิทธิยึดโฉนดไว้ได้
พิพากษายืน ยกฎีกาจำเลยร่วม
