แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การจ้างงานที่มิได้มีวัตถุประสงค์เพื่อแสวงกำไรในทางเศรษฐกิจอยู่ในบังคับแห่งประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การกำหนดค่าจ้างขั้นต่ำ
ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง กำหนดกิจการที่มิให้ใช้บังคับตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การคุ้มครองแรงงานที่มิให้ใช้บังคับแก่การจ้างงานที่มิได้มีวัตถุประสงค์เพื่อแสวง กำไรในทางเศรษฐกิจนั้นหมายถึงเรื่องการคุ้มครองแรงงานทั่ว ๆ ไปตามที่จำแนกไว้ในประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การคุ้มครองแรงงานหมวดที่ 1 ถึงหมวดที่ 9เท่านั้นไม่หมายถึงเรื่องอัตราค่าจ้างขั้นต่ำด้วย
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยจ้างโจทก์ทุกคนเข้าทำงานเป็นลูกจ้างประจำทำหน้าที่เป็นครูโรงเรียนวัฒนวุฒิวิทยา มีจำเลยที่ 1 เป็นเจ้าของ และจำเลยที่ 2 เป็นผู้จัดการจำเลยจ่ายค่าจ้างให้โจทก์แต่ละคนเดือนละ 1,350 บาท ต่ำกว่าอัตราค่าจ้างขั้นต่ำตามกฎหมาย ตั้งแต่เดือนตุลาคม 2523 ถึงเดือนกันยายน 2524 ขอให้บังคับให้จำเลยจ่ายค่าจ้างที่จ่ายไม่ครบ ตามประกาศกระทรวงมหาดไทยเรื่อง อัตราค่าจ้างขั้นต่ำ (ฉบับที่ 10) ตั้งแต่เดือนตุลาคม 2523 ถึงเดือนกันยายน 2524 ให้แก่โจทก์คนละ 3,240 บาท และให้จำเลยจ่ายค่าจ้างตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่องอัตราค่าจ้างขั้นต่ำ (ฉบับที่ 11) ให้โจทก์ตั้งแต่เดือนตุลาคม 2524 เป็นต้นไป
จำเลยที่ 1 ขาดนัด
จำเลยที่ 2 ให้การว่า กิจการโรงเรียนของจำเลยมิได้มีวัตถุประสงค์เพื่อแสวงหากำไรทางเศรษฐกิจ รายได้ที่จัดเก็บจากนักเรียนไม่คุ้มกับเงินตอบแทนที่จำเลยจะต้องนำมาจ่ายให้ครู จำเป็นต้องรับเงินอุดหนุนช่วยเหลือจากกระทรวงศึกษาธิการ กิจการของจำเลยไม่อยู่ในบังคับของกฎหมายคุมครองแรงงาน ขอให้ยกฟ้อง
ศาลแรงงานกลางพิจารณาแล้วพิพากษาให้จำเลยทั้งสองจ่ายค่าจ้างให้โจทก์ที่ 1 และโจทก์ที่ 9 คนละ 600 บาท 3,240 บาท 3,240 บาท 3,240บาท 240 บาท 2,940 บาท 3,240 บาท 1,440 บาท ตามลำดับ และให้จำเลยจ่ายค่าจ้างให้โจทก์ที่ 1 และโจทก์ที่ 3 ถึงโจทก์ที่ 9 อย่างน้อยเดือนละ 1,830 บาท ตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม 2525 เป็นต้นไป จนกว่าจะมีกฎหมายกำหนดอัตราค่าจ้างขั้นต่ำเป็นอย่างอื่น ส่วนที่โจทก์ที่ 2 ให้ยกฟ้อง
จำเลยที่ 2 อุทธรณ์ต่อศาลฎีกา
ศาลฎีกาแผนกคดีแรงงานวินิจฉัยข้อกฎหมายว่า ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง กำหนดกิจการที่มิให้ใช้บังคับตามประกาศกระทรวงมหาดไทยเรื่อง การคุ้มครองแรงงาน ลงวันที่ 16 เมษายน 2515 การจ้างงานที่มิได้มีวัตถุประสงค์เพื่อแสวงกำไรในทางเศรษฐกิจ ไม่อยู่ในบังคับแห่งประกาศกระทรวงมหาดไทยเรื่อง การคุ้มครองแรงงาน แต่ก็ไม่มีกฎหมายบัญญัติไว้ที่ใดว่าการจ้างการที่มิได้มีวัตถุประสงค์เพื่อแสวงกำไรในทางเศรษฐกิจไม่อยู่ในบังคับแห่งประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การกำหนดค่าจ้างขั้นต่ำ จึงไม่จำต้องวินิจฉัยว่าการจ้างของจำเลยมีวัตถุประสงค์เพื่อแสวงกำไรในทางเศรษฐกิจหรือไม่เพราะแม้จะฟังว่ากิจการของจำเลยเป็นการจ้างการที่มิได้มีวัตถุประสงค์เพื่อแสวงกำไรในทางเศรษฐกิจก็ตกอยู่ในบังคับของประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การกำหนดค่าจ้างขั้นต่ำอยู่นั่นเอง
ที่จำเลยที่ 2 อุทธรณ์ว่า ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การกำหนดค่าจ้างขั้นต่ำ ออกโดยอาศัยอำนาจตามความในข้อ 2 แห่งประกาศของคณะปฏิวัติฉบับที่ 103 ลงวันที่ 16 มีนาคม 2515 ซึ่งความในข้อ 2 มีว่า “ข้อ 2 ให้กระทรวงมหาดไทยมีอำนาจกำหนดการคุ้มครองแรงงานดังต่อไปนี้(4) อัตราค่าจ้างขั้นต่ำ”การกำหนดอัตราค่าจ้างขั้นต่ำตามข้อ (4) ก็เป็นเรื่องการคุ้มครองแรงงานในข้อ 2 นั่นเอง ดังนั้นเมื่อเรื่องการคุ้มครองแรงงานประกาศกระทรวงมหาดไทยมิให้ใช้บังคับแก่การจ้างงานที่มิได้มีวัตถุประสงค์เพื่อแสวงกำไรในทางเศรษฐกิจ เรื่องอัตราค่าจ้างขั้นต่ำ จึงไม่ใช้บังคับแก่การจ้างงานที่มิได้มีวัตถุประสงค์เพื่อแสวงหากำไรในทางเศรษฐกิจด้วยนั้น เห็นว่าแม้ประกาศกระทรวงมหาดไทยทั้งสองฉบับจะมีเจตนารมณ์เพื่อการคุ้มครองแรงงานก็ตาม แต่ก็แยกเรื่องการคุ้มครองแรงงานทั่ว ๆ ไปและเรื่องการกำหนดค่าจ้างขั้นต่ำไว้ในประกาศคนละฉบับ ประกาศทั้งสองฉบับลงวันเดือนปีเดียวกัน คือวันที่ 16 เมษายน 2515 แสดงให้เห็นเจตนารมณ์อย่างชัดแจ้งว่าประสงค์จะกำหนดหลักเกณฑ์ในเรื่องอัตราค่าจ้างขั้นต่ำไว้เป็นพิเศษ การที่ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง กำหนดกิจการที่มิให้ใช้บังคับตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การคุ้มครองแรงงาน ว่ามิให้ใช้บังคับแก่การจ้างงานที่มิได้มีวัตถุประสงค์เพื่อแสวงกำไรในทางเศรษฐกิจ จึงต้องหมายถึงเรื่องการคุ้มครองแรงงานทั่ว ๆ ไป ตามที่จำแนกไว้ในประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การคุ้มครองแรงงาน หมวดที่ 1 ถึงหมวดที่ 9 เท่านั้น ไม่หมายถึงเรื่องอัตราค่าจ้างขั้นต่ำด้วย ถ้าประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่องกำหนดกิจการที่มิให้ใช้บังคับตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การคุ้มครองแรงงานประสงค์จะยกเว้นไปถึงเรื่องอัตราค่าจ้างขั้นต่ำด้วย ก็ต้องมีข้อความระบุไว้ให้ชัดแจ้ง
พิพากษายืน
