แหล่งที่มา : สำนักงานส่งเสริมงานตุลาการ
ย่อสั้น
เมื่อนำความในมาตรา 19 และมาตรา 71(1) แห่ง ป.รัษฎากรมาพิเคราะห์ประกอบกันแล้ว มิได้หมายความถึงกับว่า บริษัทหรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลจะต้องมิได้นำบัญชี เอกสาร หรือหลักฐานใด ๆ มาแสดงต่อเจ้าพนักงานประเมินเลย เจ้าพนักงานประเมินจึงจะใช้อำนาจประเมินตามที่บัญญัติไว้ในมาตราดังกล่าวได้ เพราะไม่เช่นนั้นแล้วหากผู้ยื่นรายการนำเอกสารหลักฐานแต่เพียงบางส่วนที่ไม่เป็นประโยชน์ในการตรวจสอบความถูกต้องแท้จริงของแบบรายการที่ยื่นมาแสดงเจ้าพนักงานประเมินก็ไม่มีโอกาสที่จะใช้อำนาจประเมินตามมาตรา 71(1)ได้.
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า เจ้าหน้าที่ตรวจสอบภาษีกรมสรรพากรมีหนังสือถึงโจทก์แจ้งการประเมินภาษี ให้โจทก์นำภาษีเงินได้นิติบุคคลในรอบระยะเวลาบัญชีปี พ.ศ. 2521-2531 ไปชำระ โดยอ้างว่าโจทก์มิได้นำส่งสมุดบัญชีและเอกสารบัญชีฐานประกอบการลงบัญชีไปให้เจ้าหน้าที่ตรวจสอบ จึงต้องรับผิดเสียภาษีในอัตราร้อยละ 5 ของยอดรายรับหรือยอดขายก่อนหักรายจ่ายใด ๆ ตามมาตรา 71(1) แห่งประมวลรัษฎากรโจทก์อุทธรณ์การประเมินดังกล่าวต่อจำเลยทั้งสามซึ่งเป็นคณะกรรมการพิจารณาอุทธรณ์ จำเลยทั้งสองวินิจฉัยยกอุทธรณ์ของโจทก์ ซึ่งเป็นการมิชอบ กล่าวคือ การใช้อำนาจตามประมวลรัษฎากร มาตรา 71(1)จะต้องปรากฏว่าโจทก์ไม่นำบัญชี เอกสาร หรือหลักฐานอื่นไปให้เจ้าพนักงานทำการไต่สวนตามมาตรา 19 หรือมาตรา 23 แล้วแต่กรณีแต่กรณีของโจทก์เมื่อได้รับหมายเรียก โจทก์ได้ไปให้ถ้อยคำพร้อมทั้งจัดส่งเอกสารหลักฐานต่าง ๆ ให้แก่เจ้าพนักงานเป็นส่วนใหญ่พอเพียงแก่การตรวจสอบเพื่อหากำไรสุทธิแล้ว ขอให้ศาลพิพากษาเพิกถอนการประเมินภาษีเงินได้นิติบุคคลและคำวินิจฉัยอุทธรณ์ของจำเลยทั้งสาม
จำเลยทั้งสามให้การว่าการประเมินภาษีเงินได้นิติบุคคลและคำวินิจฉัยอุทธรณ์ของจำเลยชอบด้วยกฎหมายและข้อเท็จจริงแล้วขอให้ยกฟ้อง
ศาลภาษีอากรกลางพิพากษาให้ยกฟ้องโจทก์
โจทก์อุทธรณ์ต่อศาลฎีกา
ศาลฎีกาแผนกคดีภาษีอากรวินิจฉัยว่า “…ที่โจทก์อ้างว่าเจ้าพนักงานประเมินจะนำมาตรา 71(1) แห่งประมวลรัษฎากรมาใช้บังคับไม่ได้ เพราะกรณีตามมาตรา 71(1) หมายถึงบริษัทหรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลไม่นำบัญชี เอกสารหรือหลักฐานใด ๆ มาให้เจ้าพนักงานประเมินทำการไต่สวนเลยนั้น ความในมาตรา 19 มีว่าเมื่อเจ้าพนักงานประเมินมีเหตุอันควรเชื่อว่า ผู้ใดแสดงรายการตามแบบที่ยื่นไม่ถูกต้องเจ้าพนักงานประเมินมีอำนาจสั่งให้ผู้ยื่นรายการนำบัญชีหรือหลักฐานอื่นอันควรแก่เรื่องมาแสดงได้ ทั้งนี้เพื่อประโยชน์แก่เจ้าพนักงานประเมินในการตรวจสอบความถูกต้องแท้จริงของรายการตามแบบที่ยื่น ดังนั้นเมื่อนำความในมาตรา 19 มาพิเคราะห์ประกอบกับความในมาตรา 71(1) แล้ว ศาลฎีกาเห็นว่า ความในมาตรา 71(1)มิได้หมายความถึงกับว่า บริษัทหรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลจะต้องมิได้นำบัญชี เอกสารหรือหลักฐานใด ๆ มาแสดงต่อเจ้าพนักงานประเมินเลยเจ้าพนักงานประเมินจึงจะใช้อำนาจประเมินตามที่บัญญัติไว้ในมาตราดังกล่าวได้ เพราะไม่เช่นนั้นแล้วหากผู้ยื่นรายการนำเอกสารหลักฐานแต่เพียงบางส่วนที่ไม่เป็นประโยชน์ในการตรวจสอบความถูกต้องแท้จริงของแบบรายการที่ยื่นมาแสดง เจ้าพนักงานประเมินก็ไม่มีโอกาสที่จะใช้อำนาจตามมาตรา 71(1) ได้ การตรวจสอบความถูกต้องแท้จริงของรายการตามแบบที่ยื่นของเจ้าพนักงานประเมินก็จะเกิดขึ้นไม่ได้…”
พิพากษายืน.
