แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การที่โจทก์ทำสัญญาจะซื้อขายที่ดินมีโฉนดเฉพาะส่วนทางด้านทิศใต้เนื้อที่ 8 ไร่ จากจำเลย โดย ว. ซึ่งถือกรรมสิทธิ์ร่วมในที่ดินดังกล่าวมิได้เป็นคู่สัญญาจะซื้อขายกับโจทก์และมิได้ให้ความยินยอมให้จำเลยทำสัญญาจะซื้อขายและตกลงให้โจทก์ซื้อที่ดินเฉพาะส่วนทางด้านทิศใต้ ข้อตกลงดังกล่าวไม่ผูกพัน ว. โจทก์จะฟ้องขอให้ศาลบังคับคดีโดยให้จำเลยแบ่งแยกโฉนดที่ดินกรรมสิทธิ์รวมแล้วโอนกรรมสิทธิ์ให้โจทก์เป็นผลให้กระทบกระเทือนกรรมสิทธิ์ส่วนของ ว. ซึ่งเป็นบุคคลภายนอกและมิได้เข้ามาเป็นคู่ความด้วยไม่ได้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า เมื่อวันที่ 15 มิถุนายน 2531 จำเลยได้ทำสัญญาจะขายที่ดินตามโฉนดเลขที่ 5752 ตำบลบัวปากท่า (บางหลวง)อำเภอบางเลน (บางปลา) จังหวัดนครปฐม เฉพาะส่วนของจำเลยให้แก่โจทก์จำนวนเนื้อที่ 8 ไร่ ซึ่งอยู่ทางทิศใต้ติดเขตถนนสายวัดไผ่โรงวัวตัดใหม่ ตามแนวความยาวของถนนจากทิศตะวันออกถึงทิศตะวันตกสุดเขตโฉนดที่ดิน ราคาไร่ละ 200,000 บาท โจทก์ได้ชำระเงินมัดจำให้จำเลยแล้ว จำนวน 1,000,000 บาท ส่วนที่เหลืออีก600,000 บาท จะชำระในวันโอน และมีข้อตกลงว่าจำเลยจะต้องแบ่งแยกโฉนดที่ดินที่จะขายให้แก่โจทก์ และมอบโฉนดที่ดินฉบับที่แบ่งแยกแล้วให้โจทก์ระหว่างที่ยังไม่ได้โอน โดยนัดโอนในเดือนเมษายน 2532แต่เมื่อถึงกำหนดจำเลยไม่ยอมโอนที่ดินให้โจทก์ ขอให้บังคับจำเลยแบ่งแยกที่ดินโฉนดเลขที่ 5752 ตำบลบัวปากท่า อำเภอบางเลนจังหวัดนครปฐม ส่วนที่ขายให้โจทก์จำนวน 8 ไร่ อยู่ติดเขตถนนสายวัดไผ่โรงวัวตัดใหม่ ด้านทิศใต้ของถนนดังกล่าวตลอดแนวสุดเขตโฉนดที่ดินจากทิศตะวันออกไปทางทิศตะวันตก และให้จำเลยโอนกรรมสิทธิ์ที่ดินให้แก่โจทก์ หากจำเลยไม่ปฏิบัติตามให้ถือเอาคำพิพากษาเป็นการแสดงเจตนาแทนจำเลย
จำเลยให้การว่า จำเลยทำสัญญาจะขายที่ดินให้โจทก์จริงเมื่อครบกำหนดตามสัญญาจำเลยพร้อมที่จะจดทะเบียนเปลี่ยนแปลงชื่อและมอบโฉนดที่ดินให้โจทก์ แต่โจทก์เพิกเฉยไม่มารับโอน โจทก์จึงเป็นฝ่ายผิดสัญญาจำเลยไม่เคยตกลงกับโจทก์ว่า จำเลยจะต้องแบ่งแยกโฉนดที่ดินส่วนที่จะขายและมอบโฉนดที่ดินฉบับที่แบ่งแยกให้โจทก์อีกทั้งโจทก์บอกกล่าวขอให้จำเลยโอนหลังจากโจทก์ผิดสัญญาไปแล้วจึงไม่ผูกพันจำเลยที่จะต้องปฏิบัติตาม ขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้ว พิพากษาให้จำเลยแบ่งแยกที่ดินโฉนดเลขที่ 5752 ตำบลบัวปากท่า อำเภอบางเลน จังหวัดนครปฐมส่วนที่ขายให้โจทก์จำนวน 8 ไร่ อยู่ติดถนนสายวัดไผ่โรงวัวตัดใหม่ด้านทิศใต้ของถนนดังกล่าวตลอดแนวสุดเขตโฉนดที่ดิน จากทิศตะวันออกไปทางทิศตะวันตก และให้จำเลยโอนกรรมสิทธิ์ที่ดินดังกล่าวให้แก่โจทก์แต่ให้โจทก์ชำระราคาที่ดินที่เหลือจำนวน 600,000 บาท ให้จำเลยเป็นการตอบแทน
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาฟังข้อเท็จจริงว่า โจทก์ตกลงจะซื้อที่ดินตามโฉนดเลขที่ 5752 ตำบลบัวปากท่า อำเภอบางเลน จังหวัดนครปฐม เฉพาะส่วนเนื้อที่ 8 ไร่ จากจำเลยโดยผู้มีกรรมสิทธิ์ร่วมในที่ดินดังกล่าวมิได้รู้เห็นยินยอมด้วย จำเลยผิดนัดไม่แบ่งแยกที่ดินเพื่อโอนให้ตามข้อตกลง แล้ววินิจฉัยข้อกฎหมายว่า ที่ดินตามสัญญาจะซื้อขายมีนายวัลลภ คงเป็นนิล ถือกรรมสิทธิ์ร่วมอยู่ นายวัลลภมิได้เป็นคู่สัญญาจะซื้อขายกับโจทก์และมิได้ให้ความยินยอมให้จำเลยทำสัญญาจะซื้อขายและตกลงให้โจทก์ซื้อที่ดินเฉพาะส่วนทางด้านทิศใต้ข้อตกลงดังกล่าวไม่ผูกพันนายวัลลภ โจทก์จะฟ้องขอให้ศาลบังคับคดีโดยให้จำเลยแบ่งแยกโฉนดที่ดินกรรมสิทธิ์รวมแล้วโอนกรรมสิทธิ์ให้โจทก์เป็นผลให้กระทบกระเทือนกรรมสิทธิ์ส่วนของนายวัลลภซึ่งเป็นบุคคลภายนอกและมิได้เข้ามาเป็นคู่ความด้วยไม่ได้คำขอท้ายฟ้องของโจทก์ศาลมิอาจบังคับให้ได้
พิพากษากลับ ให้ยกฟ้องโจทก์ แต่ไม่ตัดสิทธิที่โจทก์จะฟ้องบังคับตามสิทธิของโจทก์หรือเรียกค่าเสียหาย
