แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
สามีมีสินเดิมภริยาไม่มีสินเดิม ภริยาไม่มีสิทธิได้ส่วนแบ่งสมรส
โจทก์ฟ้องแบ่งมฤดกจากจำเลยซึ่งเป็นภริยาผู้ตายและกล่าวว่าจำเลยไม่มีสินเดิมมาอยู่กินกับผู้ตาย จำเลยมิได้ให้การว่ามีสินเดิมหรือไม่เช่นนี้ ถือว่าฝ่ายจำเลยไม่มีประเด็นนำสืบว่ามีสินเดิม และถึงแม้ว่าจำเลยจะได้นำสืบมาก็ถือว่าเป็นการนำสืบนอกประเด็น ศาลไม่รับวินิจฉัยให้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า (๑) โจทก์จำเลยเป็นเครือญาติกันตามบัญชีท้ายฟ้อง โจทก์เป็นโอรสกรมหมื่นวิวิธฯ ประสูตร์แต่หม่อมราชวงศ์หญิงแข จำเลยเป็นหม่อมกรมหมื่นวิวิธฯโดยไม่มีสินเดิม กรมหมื่นวิวิธฯ มีสินเดิม (๒)เมื่อวันที่ ๑๐ ตุลาคม ๒๔๗๕ กรมหมื่นวิวิธฯวายชนม์ โดยมิได้ทำพินัยกรรม์ไว้ มีมฤดกประมาณ ๔๘๐๐๐ บาท จำเลยไม่แบ่งมฤดกให้โจทก์ ๆ ควรได้ภาคบุตร์ ๑ ใน ๓ ประมาณ ๔๐๐๐ บาท จึงขอให้ศาลแบ่งตามส่วนที่โจทก์ควรได้
จำเลยให้การว่า(๑)ฟ้องโจทก์ฉะเพาะเครือญาติท้ายฟ้องเป็นความจริง นอกนั้นเท็จกับจริงยังระคนกันอยู่ ความจริงจะกล่าวในข้อ ๒ แล ๓ (๒) ทรัพย์ตามบัญชีท้ายฟ้องนอกจากเลข ๒๓ กับ ๑๘ เป็นของจำเลย เลยที่ ๑๘ เป็นของหม่อมเจ้าจันทรศิริ เลข ๒๓ ไม่มี (๓) โจทก์ไม่เคยขอแบ่งทรัพย์
ศาลแพ่งฟังว่ากรมหมื่นวิวิธฯ มิสินเดิม ส่วนจำเลยนั้นโจทก์กล่าวในฟ้องว่าจำเลยไม่มีสินเดิม จำเลยมิได้ให้การประการใด จำเลยจึงไม่มีประเด็นจะนำสืบว่ามีอะไรมาเป็นสินเดิม ถึงหากยอมรับวินิจฉัย พะยานจำเลยก็ไม่มีน้ำหนักดีกว่าพะยานโจทก์ แล้วฟังว่าทรัพย์เลข ๑ ถึง ๑๖ เป็นสินสมรส นอกนั้นบางอย่างเป็นสมรสบางส่วนบางอย่างไม่ใช่ แล้วพิพากษาว่าทรัพย์ซึ่งเป็นสมรสนั้นเป็นมฤดกของกรมหมื่นวิวิธฯให้แบ่งมฤดกเป็น ๒ ภาค ภาคภรรยาได้แก่จำเลยคนเดียว ภาคบุตร์ได้แก่โจทก์กับโอรสธิดากรมหมื่นวิวิธฯรวม ๖ คนแบ่งคนละเท่า ๆ กัน
ศาลอุทธรณ์ฟังว่าต้องถือว่าจำเลยปฏิเสธฟ้องของโจทก์ว่าไม่จริงทั้งสิ้น ซึ่งรวมตลอดถึงข้อที่โจทก์กล่าวว่าจำเลยไม่มีสินเดิมด้วย คดีนี้ศาลแพ่งไม่ได้กะประเด็นข้อสืบ แต่ได้ยอมให้โจทก์จำเลยนำสืบในข้อว่าจำเลยมีสินเดิมมาแล้ว จึงควรรับวินิจฉัยได้ และฟังว่าจำเลยมีสินเดิมแต่จะมีจำนวนเท่าใดไม่สำคัญ จึงพิพากษาแก้ศาลแพ่งให้แบ่งสินสมรสให้จำเลย ๑ ใน ๓ แล้วจึงแบ่งเป็นมฤดกดังศาลแพ่งแบ่งไว้
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า ตามกฎหมายภริยาจะได้ส่วนแบ่งสมรสจะต้องมีสินเดิมมาอยู่กินกับสามี และเห็นว่าตามวิธีพิจารณา เมื่อฝ่าย ๑ กล่าวหาอีกฝ่าย ๑ ในข้อสำคัญอย่างไรแล้วเป็นหน้าที่ของอีกฝ่ายจะต้องให้การต่อสู้ในข้อนั้น ๆ เพื่อเกิดเป็นประเด็นขึ้น คดีนี้โจทก์กล่าวว่าจำเลยไม่มีสินเดิม จำเลยมิได้ต่อสู้ว่ามีสินเดิมอย่างไร ประเด็นทางฝ่ายจำเลยในข้อมีสินเดิมจึงไม่เกิดขึ้น จำเลยจึงไม่มีสิทธินำพะยานมาสืบได้ ถึงหากศาลชั้นต้นยอมให้จำเลยสืบ ก็เป็นการสืบนอกประเด็น ศาลจะรับวินิจฉัยหาชอบไม่ทั้งโจทก์ก็นำสืบว่ากรมหมื่นวิวิธฯ มีสินเดิมจำเลยไม่มีสินเดิม จึงพิพากษาแก้ศาลอุทธรณ์ คงยืนตามศาลแพ่ง
