แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การที่ไม่ไปตามหมายเกณฑ์ตรวจคัดเลือกเข้ารับราชการทหาร เพราะเข้าใจผิดว่าบิดาเป็นคนต่างด้าว และตรงกับประกาศทางราชการว่าไม่ต้องเข้ารับราชการทหารนั้น ย่อมถือว่าเป็นการหลีกเลี่ยงขัดขืนการเกณฑ์
เมื่อศาลเห็นว่าการกระทำของจำเลยเป็นความผิดซึ่งจะลงโทษจำคุกไม่เกิน 2 ปี ศาลจะใช้ดุลยพินิจให้รอการกำหนดไว้ภายในระยะเวลาไม่เกิน 5 ปี ก็ได้
ย่อยาว
คดีนี้ได้ความว่าจำเลยเป็นบุตรคนต่างด้าวและเป็นทหารกองเกินได้รับหมายเรียกเพื่อตรวจคัดเลือกเข้ารับราชการทหาร จำเลยบังอาจขัดขืนหลีกเลี่ยงการเกณฑ์ทหารจึงถูกฟ้อง
จำเลยแก้ว่าเข้าใจว่าตนเป็นบุตรคนต่างด้าวไม่ต้องไปรับตรวจเลือกเพราะก่อนวันนัดมีวิทยุทางการประกาศเช่นนั้น และได้ถามเจ้าพนักงานอำเภอก็ยืนยันเช่นกัน
ศาลชั้นต้นเห็นว่าข้อแก้ตัวจำเลยฟังไม่ขึ้นมีผิด พ.ร.บ.รับราชการทหาร พ.ศ. ๒๔๗+ ม.๑๖,๒๓,๔๑ พ.ร.บ.ฉบับที่ ๓ พ.ศ. ๒๔๘๓ ม.๙ พ.ร.บ.รับราชการทหาร พ.ศ. ๒๔๙๗ ม.๑๖,๒๗,๔๕ จำคุก ๖ เดือนลดตาม ม.๕๙ ก.ม. อาญา จำคุก ๔ เดือน
จำเลยอุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์เห็นว่าจำเลยไม่ไปรับการตรวจเลือกเพราะบิดาเป็นคนต่างด้าวตรงกับประกาศของราชการไม่ต้องการเข้ารับราชการทหารและสอบถามสัสดีอำเภอแล้ว จำเลยไม่มีเจตนาหลีกเลี่ยงขัดหมายเรียกไม่มีผิด พิพากษากลับให้ยกฟ้อง
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่าตาม พ.ร.บ. รับราชการทหาร ฉบับเดิม ( พ.ศ. ๒๔๗๙) ม.๒๓ ก็ดี ฉบับปัจจุบัน (พ.ศ. ๒๔๙๗ ม.๒๗ ก็ดี บัญญัติข้อความทำนองเดียวกันว่าทหารกองเกินที่ถูกเรียกต้องมา ฯลฯ ถ้าไม่มาให้ถือว่าหลีกเลี่ยงขัดขืน เว้นแต่จะมีข้อยกเว้นดังระบุไว้ในมาตรานั้น ๆ เช่นไปตรวจเลือกที่อื่น ไปรับราชการต่างประเทศ เกิดเหตุสุดวิสัยฯลฯ
คำว่าหลีกเลี่ยงขัดขืนมีบทวิเคราะห์ไว้ดังนี้ ตามที่จำเลยยกชึ้นเป็นข้อแก้ตัวมิได้อยู่ในข่ายข้อยกเว้น จึงต้องถือว่าหลีกเลี่ยงขัดขืน
จึงพิพากษากลับจำเลยผิดตาม พ.ร.บ.รับราชการทหาร พ.ศ. ๒๔๗๙ ม.๒๓,๔๑ (ซึ่ง พ.ร.บ.ฉบับปัจจุบัน ม.๔๕ กำหนดโทษไว้เท่ากัน) จะลดโทษจำคุกได้ไม่เกิน ๒ ปี จึงให้รอการกำหนดโทษไว้ภายในระยะเวลา ๑ ปี
