คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 94/2511

แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา

ย่อสั้น

คณะกรรมการปฏิบัติการตามพระราชบัญญัติการค้าข้าว มีอำนาจประกาศเขตควบคุมการค้าข้าวได้ตามมาตรา 7 แห่งพระราชบัญญัติการค้าข้าว พ.ศ. 2489 ผู้ว่าราชการจังหวัดไม่มีอำนาจประกาศเขตควบคุมการค้าข้าว
ตามประกาศของคณะกรรมการปฏิบัติการตามพระราชบัญญัติการค้าข้าวได้กำหนดเขตท้องที่จังหวัดทุกจังหวัดทั่วราชอาณาจักรเป็นเขตควบคุมการค้าข้าว และแต่งตั้งผู้ว่าราชการจังหวัดเป็นพนักงานเจ้าหน้าที่ในจังหวัดนั้น ๆ ให้มีอำนาจสั่งให้แจ้งปริมาณและสถานที่เก็บข้าว ฉะนั้น ผู้ว่าราชการจังหวัดจึงมีอำนาจประกาศสั่งให้แจ้งปริมาณและสถานที่เก็บข้าวได้ แม้ประกาศของผู้ว่าราชการจังหวัดดังกล่าวจะกำหนดเขตควบคุมการค้าข้าวไว้ด้วย ก็มีผลใช้บังคับได้ตามกฎหมาย
ประกาศของผู้ว่าราชการจังหวัดได้อ้างถึงฐานะพนักงานเจ้าหน้าที่ส่วนจังหวัดและกล่าวถึงที่มาของอำนาจซึ่งได้รับจากคณะกรรมการปฏิบัติการตามพระราชบัญญัติการค้าข้าว ดังนี้ แสดงว่าประกาศนั้นมิได้ออกไปตามอำนาจและหน้าที่ของผู้ว่าราชการจังหวัดตามปกติ
ข้าวสารที่ไม่แจ้งปริมาณและสถานที่เก็บต่อพนักงาน เจ้าหน้าที่เป็นข้าวซึ่งเกี่ยวเนื่องกับความผิด ต้องริบข้าวสารและกระสอบบรรจุข้าวสารนั้น ตามมาตรา 21 ทวิ แห่งพระราชบัญญัติการค้าข้าว พ.ศ. 2489
(ประชุมใหญ่ ครั้งที่ 3/2511)

ย่อยาว

โจทก์ฟ้องว่า จำเลยมีข้าวสารเกินปริมาณ ไม่ได้แจ้งปริมาณและสถานที่เก็บต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ ขอให้ลงโทษ
จำเลยให้การรับสารภาพ
ศาลชั้นต้นเห็นว่า ผู้ว่าราชการจังหวัดไม่มีอำนาจประกาศเขตควบคุมการค้าข้าว และไม่มีอำนาจห้ามขนย้ายข้าว ประกาศของผู้ว่าราชการจังหวัดจึงไม่ชอบด้วยกฎหมาย พิพากษายกฟ้อง ข้าวของกลางคืนให้จำเลย
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์เห็นว่า คณะกรรมการปฏิบัติการตามพระราชบัญญัติการค้าข้าวได้ประกาศกำหนดเขตท้องที่จังหวัดทุกจังหวัดทั่วราชอาณาจักรเป็นเขตควบคุมการค้าข้าว แม้ประกาศของผู้ว่าราชการจังหวัดเกี่ยวกับกำหนดเขตควบคุมการค้าข้าวจะไม่มีผลบังคับ ก็ไม่กระทบกระเทือน พิพากษากลับ ว่าจำเลยมีความผิดตามพระราชบัญญัติการค้าข้าว พ.ศ. ๒๔๘๙ มาตรา ๘, ๑๗ ; (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๔๘๙ มาตรา ๔, ๑๐ ให้จำคุก ๔ เดือน ปรับ ๑,๐๐๐ บาท ลดรับกึ่งตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๗๘ คงจำคุก ๒ เดือน ปรับ ๕๐๐ บาท โทษจำคุกให้ยกตามมาตรา ๕๕ ริบข้าวและกระสอบบรรจุของกลาง
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า คณะกรรมการปฏิบัติการตามพระราชบัญญัติการค้าข้าว พ.ศ. ๒๔๘๙ ฉบับที่ ๖๙ พ.ศ. ๒๔๙๙ ได้ประกาศกำหนดเขตท้องที่ จังหวัดทุกจังหวัดทั่วราชอาณาจักรเป็นเขตควบคุมการค้าข้าว และตามประกาศดังกล่าวข้อ ๕ และ ๖ (๕) ให้ผู้ว่าราชการจังหวัดเป็นพนักงานเจ้าหน้าที่ในจังหวัดนั้น ๆ กับให้มีอำนาจสั่งให้แจ้งปริมาณและสถานที่เก็บข้าว ฉะนั้น ผู้ว่าราชการจังหวัดมีอำนาจประกาศให้แจ้งปริมาณและสถานที่เก็บข้าวได้ แม้ประกาศของผู้ว่าราชการจังหวัดกำหนดเขตควบคุมการค้าข้าวไว้ด้วย ก็เป็นการกล่าวย้ำหรือยืนยันเท่านั้น ประกาศของผู้ว่าราชการจังหวัดจึงมีผลใช้บังคับได้
ประกาศของผู้ว่าราชการจังหวัดได้อ้างถึงฐานะพนักงานเจ้าหน้าที่ส่วนจังหวัด และกล่าวถึงที่มาของอำนาจที่ได้รับจากคณะกรรมการปฏิบัติการตามพระราชบัญญัติการค้าข้าว แสดงว่าประกาศนั้นมิได้ออกไปตามอำนาจหน้าที่ของผู้ว่าราชการจังหวัดตามปกติ
ส่วนข้าวของกลางนั้น ที่ประชุมใหญ่เห็นว่าเป็นข้าวซึ่งเกี่ยวเนื่องกับความผิด จึงสั่งริบข้าวและกระสอบบรรจุข้าวของกลาง ตามมาตรา ๒๑ ทวิแห่งพระราชบัญญัติการค้าข้าว พ.ศ. ๒๔๘๙
พิพากษายืน

Share