แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
โจทก์ยื่นฟ้องและยื่นคำร้องขอดำเนินคดีอย่างคนอนาถา ศาลสั่งรับคำร้องนั้นและนัดไต่สวนคำร้อง ครั้นถึงวันนัดโจทก์ไม่มาศาลโดยไม่แจ้งเหตุขัดข้อง ดังนี้ ศาลจะถือว่าเป็นการทิ้งฟ้องและสั่งให้จำหน่ายคดีเสียย่อมไม่ชอบด้วยกระบวนพิจารณา เพราะในชั้นนี้ศาลเพียงแต่สั่งรับคำร้องขอดำเนินคดีอนาถา และสั่งให้ไต่สวนคำร้องเท่านั้น ยังมิได้สั่งรับคำฟ้องไว้เพียงแต่ถือได้ว่าโจทก์ไม่มีพยานมาให้ไต่สวนให้ได้ความว่าโจทก์เป็นคนอนาถาจริง จึงต้องยกคำร้องเสีย หากโจทก์ประสงค์จะดำเนินคดีต่อไปก็กำหนดให้โจทก์นำเงินค่าธรรมเนียมมาวางศาลภายในเวลาที่ศาลจะกำหนดเท่านั้น
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องและยื่นคำร้องขอดำเนินคดีอย่างคนอนาถาโดยโจทก์ฟ้องขอให้จำเลยทั้ง 4 ร่วมกันใช้ค่าเสียหายแก่โจทก์ในฐานละเมิด
ศาลชั้นต้นสั่งรับคำร้องซึ่งโจทก์ขอดำเนินคดีอย่างคนอนาถาและนัดไต่สวนคำร้องขอดำเนินคดีอย่างคนอนาถาในวันที่ 30 พฤศจิกายน2516 เวลา 8.30 นาฬิกา ครั้นถึงวันนัดไต่สวน โจทก์ไม่มาศาลศาลได้ให้พนักงานศาลเรียกและรออยู่จนถึงเวลา 16 นาฬิกาเศษ ฝ่ายโจทก์ก็ยังไม่มีผู้ใดมาศาลเลยโดยไม่แจ้งเหตุขัดข้อง ศาลชั้นต้นเห็นว่าโจทก์ทิ้งฟ้อง จึงสั่งให้จำหน่ายคดีจากสารบบความ
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า คดีนี้ศาลชั้นต้นเพียงแต่สั่งรับคำร้องขอดำเนินคดีอย่างคนอนาถาของโจทก์และสั่งให้ไต่สวนคำร้องดังกล่าวเท่านั้น ส่วนคำฟ้องของโจทก์ยังมิได้สั่งให้รับไว้แต่อย่างใด ดังนั้น การที่โจทก์มิได้มาศาลในวันนัดไต่สวนคำร้องขอดำเนินคดีอย่างคนอนาถา จะว่าโจทก์ทิ้งฟ้องจึงไม่เป็นการถูกต้อง เมื่อเป็นเช่นนี้ศาลจะสั่งว่าโจทก์ทิ้งฟ้องให้จำหน่ายคดีจากสารบบความย่อมเป็นการไม่ชอบด้วยกระบวนพิจารณา เรื่องนี้ศาลจะสั่งได้เฉพาะแต่เรื่องที่เกี่ยวกับคำร้องขอดำเนินคดีอย่างคนอนาถาของโจทก์เท่านั้น เมื่อปรากฏว่าในวันนัดไต่สวนคำร้องดังกล่าวโจทก์ไม่มาศาล ก็ถือได้ว่าโจทก์ไม่มีพยานมาไต่สวนให้ได้ความว่าโจทก์เป็นคนอนาถาจริง จึงต้องยกคำร้องขอดำเนินคดีอย่างคนอนาถาของโจทก์เสีย หากโจทก์ประสงค์จะดำเนินคดีต่อไปก็กำหนดให้โจทก์นำเงินค่าธรรมเนียมมาวางศาลภายในเวลาที่ศาลจะกำหนดเท่านั้น
พิพากษายกคำพิพากษาศาลอุทธรณ์และให้ยกคำร้องขอดำเนินคดีอย่างคนอนาถาของโจทก์ หากโจทก์ประสงค์จะดำเนินคดีต่อไปก็ให้โจทก์นำเงินค่าธรรมเนียมมาวางศาลภายในเวลา 15 วันนับแต่วันทราบคำพิพากษานี้
