แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
โจทก์ฟ้องขอให้ลงโทษจำเลยฐานลักทรัพย์หรือรับของโจรและขอให้คืนหรือใช้ราคาทรัพย์ที่ยังไม่ได้คืนแก่ผู้เสียหายเมื่อศาลชั้นต้นพิพากษาลงโทษฐานรับของโจร ความรับผิดทางแพ่งของจำเลยคงมีอยู่เฉพาะในส่วนที่เกี่ยวเนื่องกับความผิดทางอาญาฐานรับของโจรเท่านั้น แม้ศาลชั้นต้นมีคำสั่งให้คืนหรือใช้ราคาทรัพย์ตามคำขอท้ายฟ้องของโจทก์ ก็ต้องแปลว่าเป็นคำสั่งให้คืนหรือใช้ราคาทรัพย์ในส่วนที่จำเลยรับของโจร เมื่อผู้เสียหายได้รับของกลางที่จำเลยรับของโจรไว้คืนไปแล้ว ย่อมไม่อาจขอให้ยึดทรัพย์ของจำเลยขายทอดตลาดอีกได้ (ประชุมใหญ่ ครั้งที่ 3/2530)
ย่อยาว
กรณีสืบเนื่องจากจำเลยถูกฟ้องว่ากระทำผิดฐานลักทรัพย์หรือรับของโจรเงินเหรียญชนิดต่าง ๆ ของนายเอี่ยมผู้เสียหายจำเลยให้การรับสารภาพฐานรับของโจรเงินเหรียญบางส่วนที่ถูกคนร้ายลักไปคดีถึงที่สุดโดยศาลชั้นต้นพิพากษาลงโทษจำคุก 1 ปีให้จำเลยคืนหรือใช้ราคาทรัพย์ 87,700 บาทแก่ผู้เสียหายผู้เสียหายในฐานะเจ้าหนี้ตามคำพิพากษาขอให้บังคับคดียึดทรัพย์จำเลยมาชำระหนี้เจ้าพนักงานบังคับคดียึดที่ดินและบ้านขายทอดตลาดผู้ร้องยื่นคำร้องว่าทรัพย์ที่เจ้าพนักงานยึดมาเป็นของผู้ร้องขอให้ปล่อยทรัพย์ที่ยึด
ผู้เสียหายคัดค้านว่าเป็นทรัพย์ของจำเลยกับผู้ร้องร่วมกันขอให้ยกคำร้อง
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้ปล่อยทรัพย์ที่ยึด
ผู้เสียหายอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษากลับให้ยกคำร้อง
ผู้ร้องฎีกา
ศาลฎีกาโดยมติที่ประชุมใหญ่วินิจฉัยว่าปัญหาขึ้นมาสู่การพิจารณาของศาลฎีกาในชั้นบังคับคดีว่าทรัพย์ที่เจ้าพนักงานบังคับคดีนำยึดเพื่อขายทอดตลาดชำระหนี้ตามคำพิพากษาเป็นของจำเลยหรือผู้ร้องในปัญหานี้เห็นควรวินิจฉัยเสียก่อนว่าผู้เสียหายมีอำนาจขอให้บังคับคดีส่วนแพ่งในกรณีนี้หรือไม่เห็นว่าโจทก์ฟ้องขอให้ลงโทษจำเลยฐานลักทรัพย์เงินเหรียญหลายชนิดของผู้เสียหายรวมเป็นเงิน 110,000 บาทหรือรับของโจรเงินเหรียญหลายชนิดของผู้เสียหายรวมเป็นเงิน 22,300 บาทซึ่งเจ้าพนักงานยึดได้จากจำเลยเป็นของกลางจำเลยให้การรับสารภาพฐานรับของโจรและของกลางจำนวนนี้ผู้เสียหายได้รับคืนไปแล้วดังนี้เห็นว่าเมื่อศาลชั้นต้นพิพากษาลงโทษฐานรับของโจรความรับผิดทางแพ่งของจำเลยก็จะต้องมีอยู่เฉพาะในส่วนที่เกี่ยวเนื่องกับความผิดทางอาญาฐานรับของโจรเท่านั้นเพราะฉะนั้นที่ศาลชั้นต้นมีคำสั่งให้คืนหรือใช้ราคาทรัพย์ตามคำขอท้ายฟ้องของโจทก์จึงต้องแปลว่าเป็นคำสั่งให้คืนหรือใช้ราคาทรัพย์ในส่วนที่จำเลยรับของโจรไว้เท่านั้นเมื่อปรากฏว่าผู้เสียหายได้รับของกลางที่จำเลยรับของโจรไว้คืนไปแล้วผู้เสียหายจึงไม่อาจขอให้บังคับคดีส่วนแพ่งโดยขอให้ยึดทรัพย์ของจำเลยขายทอดตลาดอีกได้
พิพากษากลับให้ปล่อยทรัพย์ที่เจ้าพนักงานบังคับคดียึดมาทั้งหมดค่าฤชาธรรมเนียมให้เป็นพับทั้งสามศาล
