แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
เครื่องหมายการค้าของโจทก์เป็นรูปอูฐประดิษฐ์ตัวเดียวกับอักษรโรมันคำว่าCAMELPAINTและเป็นรูปอูฐตัวเดียวกับอักษรโรมันคำว่าCAMELBRANDส่วนเครื่องหมายการค้าของจำเลยเป็นรูปอูฐ2ตัวกับมีอักษรโรมันคำว่าOASISสิ่งที่มองเห็นได้เด่นชัดคือรูปอูฐรูปลักษณะของอูฐในเครื่องหมายการค้าของจำเลยอยู่ในท่ายืนและหันหน้าไปทางซ้ายเช่นเดียวกันกับรูปอูฐของโจทก์อักษรโรมันคำว่าCAMELPAINTและCAMELBRANDของโจทก์กับคำว่าOASISของจำเลยดังกล่าวเป็นเพียงส่วนปลีกย่อยสาธารณชนซึ่งส่วนมากไม่สันทัดในภาษาอังกฤษหรืออักษรโรมันย่อมยากที่จะจำแนกถึงความแตกต่างของตัวอักษรคำว่าCAMELPAINTและCAMELBRANDกับคำว่าOASISนอกจากจะยึดถือเอาเครื่องหมายการค้ารูปตราอูฐเป็นสำคัญส่วนรูปชาวอาหรับจูงอูฐและภาพภูเขากับต้นไม้2ต้นหลังตัวอูฐในเครื่องหมายการค้าของจำเลยนั้นมีขนาดเล็กมากเมื่อเทียบกับขนาดของตัวอูฐสาธารณชนเรียกสินค้าของโจทก์และจำเลยว่าสินค้าตราอูฐเครื่องหมายการค้าของโจทก์กับเครื่องหมายการค้าของจำเลยจึงเหมือนกันหรือคล้ายกันจนถึงนับได้ว่าเป็นการ ลวงสาธารณชนให้สับสนในความเป็นเจ้าของของสินค้าการที่จำเลยนำเครื่องหมายการค้ารูปตราอูฐของโจทก์ไปใช้เป็นเครื่องหมายการค้าของจำเลยในการจำหน่ายสินค้าจำพวกและชนิดเดียวกันกับสินค้าของโจทก์ทั้งๆที่จำเลยก็เคยเป็นบริษัทในเครือของบริษัทซึ่งเป็นตัวแทนในการผลิตและจำหน่ายสินค้าของโจทก์ภายใต้เครื่องหมายการค้าตราอูฐมาก่อนย่อมชี้ชัดว่าจำเลยมีเจตนาไม่สุจริตโดยมุ่งหมายที่จะลวงให้สาธารณชนสับสนหรือหลงผิดเมื่อโจทก์ใช้เครื่องหมายการค้าจดทะเบียนตราอูฐของโจทก์มาก่อนจำเลยโจทก์ย่อมมีสิทธิในเครื่องหมายการค้าจดทะเบียนรูปอูฐ2ตัวกับคำว่าOASISของจำเลยดีกว่าจำเลยโจทก์จึงมีอำนาจฟ้องขอให้ศาลสั่ง เพิกถอนทะเบียน และห้ามใช้เครื่องหมายการค้าดังกล่าวได้ ปัญหาในเรื่องการละเมิดสิทธิในชื่อทางการค้าต้องพิจารณาตามบทบัญญัติแห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา18ว่าจำเลยนำเอาชื่อของโจทก์ไปใช้เป็นชื่อของจำเลยหรือไม่ ก่อนจำเลยจะเปลี่ยนชื่อเป็นบริษัท สีตราอูฐ(แอล.ที.ซี.) จำกัดจำเลยทราบดีว่าโจทก์เป็นเจ้าของเครื่องหมายการค้าจดทะเบียนรูปอูฐและคำว่าCAMELPAINTซึ่งแปลว่า สีตราอูฐ ใช้กับสินค้าจำพวกสีและผลิตสีชนิดต่างๆออกจำหน่ายในประเทศไทยภายใต้เครื่องหมายการค้าจดทะเบียนดังกล่าวมาหลายปีจนสาธารณชนเรียกขานสินค้าของโจทก์ว่า สีตราอูฐ การที่จำเลยนำคำว่าCAMELPAINTซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของเครื่องหมายการค้าจดทะเบียนของโจทก์และคำว่าสีตราอูฐ ซึ่งเป็นความหมายของคำว่าCAMELPAINTมาเป็นส่วนหนึ่งของชื่อและดวงตราของจำเลยกับจดทะเบียนเครื่องหมายการค้ารูปอูฐ2ตัวเพื่อใช้กับสินค้าสีซึ่งเป็นสินค้าชนิดเดียวกันกับของโจทก์ย่อมแสดงให้เห็นเจตนาของจำเลยอย่างชัดแจ้งว่าจำเลยประสงค์จะลวงสาธารณชนผู้บริโภคให้สับสนหลงผิดว่าสินค้าสีตราอูฐของจำเลยเป็นสินค้าตราอูฐที่โจทก์ผลิตการใช้ชื่อดังกล่าวของจำเลยจึงเป็นการใช้โดยไม่สุจริตเป็นการฝ่าฝืนบทบัญญัติมาตรา30แห่งพระราชบัญญัติเครื่องหมายการค้าพ.ศ.2474ซึ่งเป็นบทกฎหมายที่ใช้บังคับในขณะโจทก์ถูกโต้แย้งสิทธิโจทก์ย่อมมีสิทธิขัดขวางจำเลยมิให้นำส่วนหนึ่งของเครื่องหมายการค้าจดทะเบียนของโจทก์ไปเป็นส่วนหนึ่งของชื่อและดวงตราของจำเลยได้
ย่อยาว
โจทก์ ฟ้อง ขอให้ พิพากษา ว่า เครื่องหมายการค้า ทะเบียน เลขที่ 94827เหมือน หรือ คล้าย กับ เครื่องหมายการค้า จดทะเบียน ใน ลักษณะ ต่าง ๆของ โจทก์ ตาม เอกสาร ท้ายฟ้อง หมายเลข 3 และ โจทก์ มีสิทธิ ใน เครื่องหมายการค้า รูป อูฐและ เครื่องหมายการค้า ใน ลักษณะ ต่าง ๆ ตาม เอกสาร ท้ายฟ้องหมายเลข 3 ดีกว่า จำเลย ให้ จำเลย เพิกถอน ทะเบียน เครื่องหมายการค้าตาม ทะเบียน เลขที่ 94827 และ ให้ จำเลย เปลี่ยน ชื่อ และ ดวงตรา ของจำเลย ใหม่ โดย ไม่ ใช้ คำ ว่า สี ตรา อูฐ และ CAMEL PAINT หรือ คำ ว่าตรา อูฐ เป็น ชื่อ หรือ ส่วน หนึ่ง ของ ชื่อ จำเลย หาก ไม่ปฏิบัติ ตามให้ ถือเอา คำพิพากษา แทน การแสดง เจตนา ของ จำเลย ห้าม จำเลย ใช้ และยื่น คำขอ จดทะเบียน หรือ เกี่ยวข้อง กับ เครื่องหมายการค้า รูป อูฐคำ ว่า CAMEL PAINT คำ ว่า CAMEL BRAND เครื่องหมายการค้า รูป อูฐกับ คำ ว่า CAMELPAINT เครื่องหมายการค้า รูป อูฐกับ คำ ว่า CAMELPAINTหรือ CAMEL BRAND รวมทั้ง เครื่องหมายการค้า อัน ที่ เหมือน หรือคล้าย กับ เครื่องหมายการค้า ใน ลักษณะ ต่าง ๆ ของ โจทก์ ตาม เอกสาร ท้ายฟ้องหมายเลข 3 นอกจาก นี้ ห้าม จำเลย ใช้ คำ ว่า สี ตรา อูฐ และ CAMEL PAINTใน การ ประกอบ กิจการ ต่าง ๆ ของ จำเลย
จำเลย ให้การ ว่า จำเลย ไม่ได้ ลอก เลียน เครื่องหมายการค้า ของ โจทก์เพราะ เครื่องหมายการค้า ของ จำเลย มี รูป อูฐ 2 ตัว ต้น ไม้ อยู่ ด้านหลังอูฐ 2 ต้น และ คน จูง อูฐ ทั้ง มี อักษร โรมัน คำ ว่า OASIS อ่าน ว่าโอเอซิส แปล ว่า ที่ อุดมสมบูรณ์ ด้วย น้ำ และ ต้น ไม้ เครื่องหมายการค้าของ จำเลย จึง แตกต่าง ไม่ เหมือน หรือ คล้าย กับ เครื่องหมายการค้าของ โจทก์ และ ที่ จำเลย เปลี่ยน ชื่อ จำเลย กับ ดวงตรา ของ จำเลย ใหม่ก็ เพื่อ ให้ เหมาะสม กับ สภาพ รูป แบบ และ ลักษณะ ของ เครื่องหมายการค้าที่ จำเลย ได้รับ อนุญาต ตาม กฎหมาย จำเลย จึง มีสิทธิ ที่ จะ ใช้ ชื่อและ ดวงตรา ดังกล่าว ได้ และ การ ที่ จำเลย ใช้ ชื่อ ของ จำเลย ก็ หา ทำให้ชื่อ ของ จำเลย ไป เกี่ยวข้อง หรือ เป็น ส่วน หนึ่ง ส่วน ใด ของ เครื่องหมายการค้า ไม่ จำเลย ไม่มี เจตนา ที่ จะ ลวง ให้ สาธารณชน เข้าใจผิด ว่าสินค้า ที่ จำเลย ผลิต และ จำหน่าย เป็น สินค้า ของ โจทก์ ขอให้ ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้น พิจารณา แล้ว พิพากษา ว่า เครื่องหมายการค้าทะเบียน เลขที่ 94827 ของ จำเลย เหมือน หรือ คล้าย กับ เครื่องหมายการค้าของ โจทก์ โจทก์ มีสิทธิ ใน เครื่องหมายการค้า พิพาท ดีกว่า จำเลยให้ จำเลย เพิกถอน ทะเบียน เครื่องหมายการค้า ดังกล่าว หาก ไม่ปฏิบัติ ตามให้ ถือเอา คำพิพากษา แทน การแสดง เจตนา ของ จำเลย ห้าม จำเลย ใช้ หรือเกี่ยวข้อง กับ เครื่องหมายการค้า ของ โจทก์ ต่อไป ให้ยก คำขอ อื่น ของ โจทก์
โจทก์ และ จำเลย อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์ พิพากษากลับ ให้ยก ฟ้อง
โจทก์ ฎีกา
ศาลฎีกา วินิจฉัย ว่า คดี มี ปัญหา ต้อง วินิจฉัย ว่า เครื่องหมายการค้า ของ จำเลย เหมือน หรือ คล้าย กับ เครื่องหมายการค้า ของ โจทก์จน ถึง นับ ได้ว่า เป็น การ ลวง สาธารณชน ให้ สับสน และ โจทก์ ขอให้ เพิกถอนทะเบียน เครื่องหมายการค้า เลขที่ 95827 ได้ หรือไม่ เห็นว่าเครื่องหมายการค้า ของ โจทก์ เป็น รูป อูฐประดิษฐ์ ตัว เดียว กับ อักษร โรมันคำ ว่า CAMELPAINT และ เป็น รูป อูฐตัว เดียว กับ อักษร โรมัน คำ ว่าCAMEL BRAND ส่วน เครื่องหมายการค้า ของ จำเลย เป็น รูป อูฐ 2 ตัวกับ มี อักษร โรมัน คำ ว่า OASIS ซึ่ง เมื่อ พิเคราะห์ เครื่องหมายการค้าของ โจทก์ และ จำเลย โดย ละเอียด แล้ว สิ่ง ที่ มองเห็น ได้ เด่นชัดใน เบื้องแรก คือ รูป อูฐ รูป ลักษณะ ของ อูฐใน เครื่องหมายการค้า ของ จำเลยอยู่ ใน ท่า ยืน และ หัน หน้า ไป ทาง ซ้าย เช่นเดียวกัน กับ รูป อูฐของ โจทก์อักษร โรมัน คำ ว่า CAMELPAINT และ CAMEL BRAND ของ โจทก์ กับ คำ ว่าOASIS ของ จำเลย ดังกล่าว เป็น เพียง ส่วน ปลีกย่อย สาธารณชน ซึ่ง ส่วน มากไม่ สันทัด ใน ภาษา อังกฤษ หรือ อักษร โรมัน ย่อม ยาก ที่ จะ จำแนก ถึงความ แตกต่าง ของ ตัวอักษร คำ ว่า CAMELPAINT และ CAMEL BRAND กับคำ ว่า OASIS นอกจาก จะ ยึดถือ เอา เครื่องหมายการค้า รูป ตรา อูฐเป็น สำคัญส่วน รูป ชาว อาหรับ จูง อูฐ และ ภาพ ภูเขา กับ ต้น ไม้ 2 ต้น หลัง ตัว อูฐใน เครื่องหมายการค้า ของ จำเลย นั้น มี ขนาด เล็ก มาก เมื่อ เทียบ กับขนาด ของ ตัว อูฐ ลักษณะ เด่นของ เครื่องหมายการค้า ของ จำเลย จึง อยู่ ที่ตัว อูฐเช่นเดียว กับ เครื่องหมายการค้า ของ โจทก์ กรณี จึง มีเหตุ ผลให้ เชื่อ ว่า สาธารณชน เรียก สินค้า ของ โจทก์ และ จำเลย ว่า สินค้า ตรา อูฐเครื่องหมายการค้า ของ โจทก์ กับ เครื่องหมายการค้า ของ จำเลย จึง เหมือนกันหรือ คล้าย กัน จน ถึง นับ ได้ว่า เป็น การ ลวง สาธารณชน ให้ สับสน ใน ความ เป็นเจ้าของ ของ สินค้า การ ที่ จำเลย นำ เครื่องหมายการค้า รูป ตรา อูฐของ โจทก์ไป ใช้ เป็น เครื่องหมายการค้า ของ จำเลย ใน การ จำหน่าย สินค้า จำพวกและ ชนิด เดียว กัน กับ สินค้า ของ โจทก์ ทั้ง ๆ ที่ จำเลย ก็ เคย เป็นบริษัท ใน เครือ ของ บริษัท เลี่ยงตั๊กเชียง จำกัด ซึ่ง เป็น ตัวแทน ใน การ ผลิต และ จำหน่าย สินค้า ของ โจทก์ ภายใต้ เครื่องหมายการค้า ตรา อูฐมา ก่อน โดยเฉพาะ กรรมการ ของ จำเลย และ บริษัท เลี่ยงตั๊กเชียง จำกัด ตัวแทน ใน การ ผลิต และ จำหน่าย สี ตรา อูฐของ โจทก์ ก็ เป็น กรรมการชุด เดียว กัน ย่อม ทราบ ดี ว่า ตรา อูฐเป็น เครื่องหมายการค้า ที่ ใช้ กับสินค้า ของ โจทก์ และ ได้ จำหน่าย แพร่หลาย เป็น ที่ รู้ จัก ต่อ สาธารณชนมา นาน หลาย สิบ ปี แล้ว การ ที่ จำเลย ได้ จดทะเบียน เครื่องหมายการค้าดังกล่าว เพื่อ ใช้ กับ สินค้า ชนิด เดียว กัน กับ โจทก์ ย่อม ชี้ ชัด ว่าจำเลย มี เจตนา ไม่สุจริต โดย มุ่งหมาย ที่ จะ ลวง ให้ สาธารณชน สับสนหรือ หลงผิด โดย อาศัย ชื่อเสียง และ เกียรติคุณ ใน สินค้า ภายใต้เครื่องหมายการค้า ตรา อูฐของ โจทก์ ซึ่ง เป็น ที่ รู้ จัก แพร่หลาย ต่อสาธารณชน มา เป็น เวลา นาน เมื่อ โจทก์ ใช้ เครื่องหมายการค้า จดทะเบียนตรา อูฐของ โจทก์ มา ก่อน จำเลย โจทก์ ย่อม มีสิทธิ ใน เครื่องหมายการค้าจดทะเบียน รูป อูฐ 2 ตัว กับ คำ ว่า OASIS ตาม ทะเบียน เลขที่ 94827ของ จำเลย ดีกว่า จำเลย โจทก์ จึง มีอำนาจ ฟ้อง ขอให้ ศาล สั่ง เพิกถอนทะเบียน และ ห้าม ใช้ เครื่องหมายการค้า ดังกล่าว ได้ ฎีกา ใน ประเด็น นี้ของ โจทก์ ฟังขึ้น
คดี มี ปัญหา ต้อง วินิจฉัย ตาม ฎีกา โจทก์ ใน ประเด็น ต่อมา ว่าการ ที่ จำเลย จดทะเบียน ชื่อ จำเลย ว่า บริษัท สีตราอูฐ (แอล.ที.ซี.) จำกัด และ THE CAMEL PAINT (L.T.C.)CO.,LTD. และ ใช้ คำ ว่าสี ตรา อูฐ และ CAMEL PAINT เป็น ส่วน สำคัญ ของ ดวงตรา จำเลย เป็นการกระทำ โดย ไม่สุจริต และ ละเมิด สิทธิ ใน ชื่อ ทางการ ค้า และ เครื่องหมายการค้า ของ โจทก์ หรือไม่ เห็นว่า ปัญหา ใน เรื่อง การ ละเมิด สิทธิใน ชื่อ ทางการ ค้า ต้อง พิจารณา ตาม บทบัญญัติ แห่ง ประมวล กฎหมายแพ่ง และ พาณิชย์ มาตรา 18 ว่า จำเลย นำ เอา ชื่อ ของ โจทก์ ไป ใช้ เป็น ชื่อของ จำเลย หรือไม่ เห็นว่า โจทก์ มิได้ มี พยานหลักฐาน ใด แสดง ให้ เห็นว่าคำ ว่า สี ตรา อูฐหรือ สีน้ำมัน ตรา อูฐเป็น ชื่อ ทางการ ค้า ของ โจทก์คำ ว่า สี ตรา อูฐหรือ สีน้ำมัน ตรา อูฐจึง มิใช่ ชื่อ ทางการ ค้า ของ โจทก์ส่วน คำ ว่า CAMELPAINT นั้น ก็ เป็น ส่วนประกอบ ส่วน หนึ่ง ใน เครื่องหมายการค้า รูป ตรา อูฐของ โจทก์ หาใช่ เป็น ชื่อ ทางการ ค้า ของ โจทก์ ไม่ทั้ง ไม่ ปรากฎ จาก พยานหลักฐาน ของ โจทก์ ว่า โจทก์ ได้ ใช้ คำ ว่า CAMELPAINTเป็น ชื่อ ทางการ ค้า ของ โจทก์ ด้วย แต่อย่างใด จึง ไม่ต้อง ด้วย กรณี ที่จะ ถือได้ว่า จำเลย นำ เอา ชื่อ ทางการ ค้า ของ โจทก์ ไป ใช้ เป็น ชื่อ และดวงตรา ของ จำเลย ส่วน ปัญหา ว่าการ ที่ จำเลย จดทะเบียน ชื่อ จำเลย ว่าบริษัท สีตราอูฐ (แอล.ที.ซี.) จำกัด และ THE CAMEL PAINT (L.T.C)CO.,LTD. และ ใช้ คำ ว่า สีตราอูฐ (แอล.ที.ซี) จำกัด และ CAMEL PAINTเป็น ส่วน สำคัญ ของ ดวงตรา จำเลย เป็น การกระทำ โดย ไม่สุจริต และ ละเมิด สิทธิใน เครื่องหมายการค้า ของ โจทก์ หรือไม่ นั้น เห็นว่า ก่อน จำเลยจะ เปลี่ยน ชื่อ เป็น บริษัท สีตราอูฐ (แอล.ที.ซี.) จำกัด จำเลย ทราบ ดี ว่า โจทก์ เป็น เจ้าของ เครื่องหมายการค้า จดทะเบียน รูป อูฐและ คำ ว่า CAMELPAINT ซึ่ง แปล ว่า สี ตรา อูฐ ใช้ กับ สินค้า จำพวก สีและ ผลิต สี ชนิด ต่าง ๆ ออก จำหน่าย ใน ประเทศ ไทย ภายใต้ เครื่องหมายการค้าจดทะเบียน ดังกล่าว มา หลาย ปี จน สาธารณชน เรียกขาน สินค้า ของ โจทก์ว่า สี ตรา อูฐ การ ที่ จำเลย นำ คำ ว่า CAMELPAINT ซึ่ง เป็น ส่วน หนึ่งของ เครื่องหมายการค้า จดทะเบียน ของ โจทก์ และ คำ ว่า สี ตรา อูฐ ซึ่ง เป็นความหมาย ของ คำ ว่า CAMELPAINT มา เป็น ส่วน หนึ่ง ของ ชื่อ และ ดวงตราของ จำเลย กับ จดทะเบียน เครื่องหมายการค้า รูป อูฐ 2 ตัว ตาม ทะเบียนเลขที่ 94827 เพื่อ ใช้ กับ สินค้า ซึ่ง เป็น สินค้า ชนิด เดียว กัน กับของ โจทก์ ย่อม แสดง ให้ เห็น เจตนา ของ จำเลย อย่าง ชัดแจ้ง ว่า จำเลยประสงค์ จะ ลวง สาธารณชน ผู้บริโภค ให้ สับสน หลงผิด ว่า สินค้า สี ตรา อูฐของ จำเลย เป็น สินค้า ตรา อูฐที่ โจทก์ ผลิต การ ใช้ ชื่อ ดังกล่าว ของ จำเลยจึง เป็น การ ใช้ โดย ไม่สุจริต เป็น การ ฝ่าฝืน บทบัญญัติ มาตรา 30แห่ง พระราชบัญญัติ เครื่องหมายการค้า พ.ศ. 2474 ซึ่ง เป็น บท กฎหมายที่ ใช้ บังคับ ใน ขณะ โจทก์ ถูก โต้แย้ง สิทธิ โจทก์ ย่อม มีสิทธิ ขัดขวางจำเลย มิให้ นำ ส่วน หนึ่ง ของ เครื่องหมายการค้า จดทะเบียน ของ โจทก์ไป เป็น ส่วน หนึ่ง ของ ชื่อ และ ดวงตรา ของ จำเลย ได้
พิพากษากลับ ให้ เพิกถอน ทะเบียน เครื่องหมายการค้า ของ จำเลยเลขที่ 94827 ห้าม จำเลย ใช้ เครื่องหมายการค้า รูป อูฐประดิษฐ์ กับคำ ว่า CAMELPAINT และ เครื่องหมายการค้า รูป อูฐกับ คำ ว่า CAMEL BRANDตาม เอกสาร ท้ายฟ้อง หมายเลข 3 รวมทั้ง เครื่องหมายการค้า ที่ เหมือนหรือ คล้าย กับ เครื่องหมายการค้า ดังกล่าว และ ห้าม จำเลย ใช้ คำ ว่าCAMEL PAINT และ คำ ว่า สี ตรา อูฐ เป็น ชื่อ หรือ ส่วน หนึ่ง ของ ชื่อและ ดวงตรา ของ จำเลย
