แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
“สิทธิในวิธีการประดิษฐ์” หรือ “สิทธิเปเต้นท์” ในขณะนี้ยังไม่ปรากฏว่ามีกฎหมายไทยก่อตั้งคุ้มครอง จึงไม่ได้ชื่อว่าเป็น “สิทธิตามกฎหมาย” จึงไม่อาจก่อให้เกิดเป็นมูลละเมิดที่จะเรียกร้องให้บังคับบัญชาทางศาลได้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์ได้ค้นคว้าพบยารักษาโรคขนานใหม่มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า “อ๊อกซิเททราซายคลีน” และได้ผลิตยานี้ให้แก่สหรัฐอเมริกา โจทก์เป็นเจ้าของทรัพย์สิทธิและสิทธิในวิธีประดิษฐ์และทำยานี้ ได้จดทะเบียนเปเต้นท์ไว้ในสหรัฐอเมริกาเป็นที่รู้จักและนิยมของคนทั่วไป โดยโจทก์ใช้ชื่อเครื่องหมายการค้าว่า “เทอร์ราไมซิน” และจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าไว้แล้วในสหรัฐอเมริกาและประเทศไทย โจทก์ผลิตและจำหน่ายในประเทศไทยมานาน ในประเทศไทยยังไม่มีสำนักงานรับจดทะเบียนเปเต้นท์ แต่จำเลยเป็นผู้ค้าเครื่องเวชภัณฑ์เภสัชภัณฑ์ ทราบดีว่าโจทก์เป็นเจ้าของสิทธิประดิษฐ์เภสัชภัณฑ์นี้แต่ผู้เดียว จำเลยก็ยังทำการเป็นตัวแทนของผู้ละเมิด ผู้ปรุงแต่งประดิษฐ์เภสัชภัณฑ์ขนานเดียวกันนี้ในต่างประเทศ คือ บริษัท อาร์.พี.เชลเลอร์ จำกัด แห่งเยอรมัน โดยสั่งเข้ามาหรือมีไว้จำหน่ายในประเทศไทย ซึ่งเภสัชภัณฑ์อ๊อกซิเททราซายคลีน หรือที่เรียกว่า เทอร์ราไมซินภายใต้ชื่ออ๊อกซิลิม เป็นการละเมิดสิทธิบัตรหรือเปเต้นท์ของโจทก์ เป็นการลวงให้ประชาชนหลงว่าเป็นวัตถุที่โจทก์ปรุงแต่งหรือประดิษฐ์ขึ้น ทำให้โจทก์เสียหายในทรัพย์สิทธิ จึงขอให้ศาลแสดงว่าโจทก์ผู้เดียวเป็นเจ้าของสิทธิในการประดิษฐ์ขึ้นซึ่งเภสัชภัณฑ์อันมีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า อ๊อกซิเททราซายคลีน ห้ามจำเลยประดิษฐ์หรือนำเข้ามาในราชอาณาจักรหรือมีไว้จำหน่ายซึ่งเภสัชภัณฑ์นี้
จำเลยให้การต่อสู้คดี
ศาลชั้นต้นสั่งงดสืบพยาน และพิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “สิทธิเปเต้นท์” ที่โจทก์อ้างนี้เป็นเพียงนามธรรม ไม่มีรูปร่าง และเมื่อ “สิทธิในวิธีการประดิษฐ์” หรือ “สิทธิเปเต้นท์” เช่นที่โจทก์อ้างในขณะนี้ยังไม่ปรากฏว่ามีกฎหมายไทยก่อตั้งและคุ้มครอง จึงหาได้ชื่อว่าเป็น “สิทธิตามกฎหมาย” ไม่ จึงเป็นเรื่องนอกกฎหมาย โจทก์จึงไม่อาจถือเอาเป็นของตน เรียกไม่ได้ว่าถูกทำให้เสียหายแก่สิทธิของตนตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 420 จึงไม่อาจก่อให้เกิดเป็นมูลหนี้ละเมิดที่จะเรียกร้องให้บังคับบัญชาทางศาลได้ และเมื่อไม่อาจถือเอาเป็นของตนได้ จึงมิใช่ทรัพย์สินตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 99 และจึงไม่อาจมีสิทธิในสิ่งหรือสิทธิขัดขวางห้ามตาม มาตรา 1336 อำนาจฟ้องตามสารบัญญัติของโจทก์จึงไม่มี และเมื่อมิใช่”สิทธิตามกฎหมาย” อำนาจเสนอคดีตามวิธีสหบัญญัติของโจทก์ (ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 55) จึงไม่มีเช่นเดียวกัน
พิพากษายืน
