แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
โจทก์ยื่นคำขอรังวัดเพื่อออกโฉนดที่ดินต่อจำเลย จำเลยเห็นว่าที่ดินของโจทก์เข้าหลักเกณฑ์ตามกฎหมายที่จะออกโฉนดที่ดินให้ได้จึงประกาศจะแจกโฉนดที่ดินให้โจทก์ตั้งแต่วันที่ 13 มีนาคม 2524 โดยกำหนดว่าถ้าผู้ใดจะคัดค้านให้ยื่นคำคัดค้านภายใน 30 วัน นับแต่วันประกาศ หากกระทรวงการคลังได้รับแจ้งจากจำเลยตั้งแต่ปี 2526 แล้วมิได้คัดค้านอย่างใดจนบัดนี้ต้องถือว่าไม่ติดใจคัดค้านเพราะเนิ่นนานเกินสมควรแล้ว ดังนั้น การที่จำเลยปฏิเสธไม่ยอมแจกโฉนดที่ดินให้โจทก์โดยอ้างว่ากระทรวงการคลังยังไม่ตอบไม่ขัดข้องและอ้างหนังสือสั่งการของกรมที่ดินแจ้งทางปฏิบัติเกี่ยวกับการออกโฉนดที่ดินซึ่งเป็นเรื่องภายใน ถือได้ว่าจำเลยได้โต้แย้งสิทธิของโจทก์แล้ว โจทก์จึงมีอำนาจฟ้อง
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องขอให้บังคับจำเลยในฐานะเจ้าพนักงานที่ดินจังหวัดนครสวรรค์ แจกโฉนดที่ดิน หมู่ที่ 2 ตำบลย่านมัทรี อำเภอพยุหะคีรี จังหวัดนครสวรรค์ เนื้อที่ 61 ไร่ 80 ตารางวา ให้โจทก์ หากไม่ปฏิบัติตามให้ถือเอาคำพิพากษาแทนการแสดงเจตนาของจำเลย
จำเลยให้การขอให้ยกฟ้อง
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยแจกโฉนดที่ดินพิพาทแก่โจทก์ และให้จำเลยใช้ค่าฤชาธรรมเนียมแทนโจทก์ โดยกำหนดค่าทนายความ 2,000 บาท คำขออื่นให้ยก
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์ภาค 2 พิพากษายืน ค่าฤชาธรรมเนียมชั้นอุทธรณ์ให้เป็นพับ
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาคณะคดีปกครองวินิจฉัยว่าที่จำเลยฎีกาว่า การที่จำเลยส่งเรื่องการขอออกโฉนดที่ดินของโจทก์ให้กระทรวงการคลังตรวจสอบเป็นการกระทำเพื่อพิสูจน์สิทธิให้ได้ความชัดเจนก่อนว่าเป็นที่ราชพัสดุหรือเป็นที่ดินที่โจทก์ครอบครองมาก่อนพระราชกฤษฎีกากำหนดเขตหวงห้ามที่ดินฯ พ.ศ. 2479 ใช้บังคับ แม้จะเป็นเวลานานเพียงใดก็ไม่ถือว่าเป็นการโต้แย้งสิทธิของโจทก์ โจทก์จึงไม่มีอำนาจฟ้องนั้น เห็นว่า จำเลยเป็นเจ้าพนักงานที่ดินเจ้าของท้องที่มีอำนาจดำเนินการออกโฉนดที่ดินให้โจทก์ เมื่อข้อเท็จจริงได้ความว่า โจทก์ยื่นคำขอรังวัดเพื่อออกโฉนดที่ดินไว้ตั้งแต่วันที่ 16 มีนาคม 2521 จนถึงวันฟ้องเป็นเวลากว่า 18 ปี และจำเลยมีหนังสือถึงราชพัสดุจังหวัดนครสวรรค์เมื่อวันที่ 14 เมษายน 2526 โดยระบุว่าจำเลยรังวัดแล้วได้เนื้อที่ 61 ไร่ 80 ตารางวา และสอบสวนแล้วเชื่อได้ว่าที่ดินที่โจทก์ขอออกโฉนดเป็นที่ดินที่มีการครอบครองทำประโยชน์ต่อเนื่องกันมาก่อนการประกาศใช้พระราชกฤษฎีกากำหนดเขตหวงห้ามที่ดินฯ พ.ศ. 2479 และขอรังวัดก่อนที่กรมที่ดินได้วางทางปฏิบัติเกี่ยวกับการออกโฉนดที่ดินสำหรับที่ดินในเขตหวงห้ามตามพระราชกฤษฎีกากำหนดเขตหวงห้ามที่ดินฯ พ.ศ. 2479 ตามหนังสือที่ มท 0609/4/13444 ลงวันที่ 11 มิถุนายน 2525 ทั้งพนักงานเจ้าหน้าที่ก็ได้ประกาศแจกโฉนดที่ดินแล้ว ถือได้ว่าที่ดินของโจทก์เข้าหลักเกณฑ์ตามกฎหมายที่จะออกโฉนดที่ดินให้ได้ นอกจากนี้จำเลยยังได้ประกาศจะแจกโฉนดที่ดินให้โจทก์เป็นเนื้อที่ 61 ไร่ 80 ตารางวา ตั้งแต่วันที่ 13 มีนาคม 2524 เนื่องจากได้รังวัดเพื่อออกโฉนดที่ดินเสร็จแล้ว ถ้าผู้ใดจะคัดค้านให้ยื่นคำคัดค้านภายใน 30 วัน นับแต่วันประกาศ เห็นว่า ในกรณีนี้หากกระทรวงการคลังโดยราชพัสดุจังหวัดนครสวรรค์มีความประสงค์จะคัดค้านก็ต้องรีบคัดค้านเสียโดยเร็ว เพราะตามประกาศแจกโฉนดที่ดินยังให้เวลาคัดค้านเพียง 30 วัน การที่ได้รับแจ้งจากจำเลยตั้งแต่ปี 2526 แล้วมิได้คัดค้านอย่างใดจนบัดนี้ต้องถือว่าไม่ติดใจจะคัดค้านเพราะเนิ่นนานเกินสมควรแล้ว ดังนั้น ที่จำเลยปฏิเสธไม่ยอมแจกโฉนดที่ดินให้โจทก์โดยอ้างเหตุขัดข้องว่ากระทรวงการคลังยังไม่ตอบไม่ขัดข้องและอ้างหนังสือสั่งการของกรมที่ดินแจ้งทางปฏิบัติเกี่ยวกับการออกโฉนดที่ดินสำหรับที่ดินในเขตหวงห้ามดังกล่าวซึ่งเป็นเรื่องภายใน ถือได้ว่าเป็นการโต้แย้งสิทธิของโจทก์ โจทก์จึงมีอำนาจฟ้อง
พิพากษายืน ค่าฤชาธรรมเนียมชั้นฎีกาให้เป็นพับ.
