แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ลักษณพะยาน พะยานใกล้ชิดสามารถรู้การส่วนตัว มีน้ำหนักดีกว่าคนภายนอก ทะเบียนสำมะโนครัวใชัยันได้เพียงไร ตั้งผู้จัดการทำศพ ตั้งผู้มีหลักฐานดี
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องขอแบ่งมฤดก โดยอ้างว่าเปนบุตร์นายสาย จำเลยต่อสู้ว่าโจทก์ไม่ใช่เปนบุตร์นายสาย
โจทก์นำพะยานสืบ คือ นายเหรียญมารดาโจทก์ว่าตนตั้งครรภ์กับนายสายแล้วจึงได้อย่ากับนายสาย และนางเรือนป้าโจทก์เบิกความว่านางเหรียญเมื่อเลิกกับผัวได้มาอยู่กับพะยาน และตั้งครรภ์แล้ว ๔-๕ เดือน และเมื่อโจทก์บวชโจทก์ก็ได้ไปลานายสาย แต่ในทะเบียนสำมะโนครัวนั้น นายสุ่นบิดาเลี้ยไปลงไว้ว่าเปนบุตร์นายสุ่น ดังนี้
ศางแพ่งตัดสินว่าโจทก์เปนบุตร์นายสายแต่ให้จำเลยจัดการศพ เพราะเปนคนมีหลักฐานดี
ศาลอุทธรณ์กลับให้ยกฟ้องโจทก์
ศาลฎีกาตัดสินยืนตามศาลแพ่ง เพราะพะยานโจทก์เปนผู้ที่อยู่ใกล้ชิดสามารถรู้กิจการส่วนตัวของนางเหรียญดีกว่าคนภายนอก ดังเช่นพะยานจำเลย ส่วนทะเบียนสำมะโนครัวก็ไม่ปิดปากโจทก์จะสืบว่าเปนบุตร์นายสาย
