แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
คดีพิพาทกันเรื่องกรรมสิทธิที่ดิน โจทก์อ้างว่าซื้อมาจำเลยต่อสู้ว่าให้ที่ดินทำต่างดอกเบี้ยในขณะที่โจทก์อ้างตนเองเป็นพยานและจำเลยเป็นฝ่ายถามค้านโจทก์ให้การปฏิเสธการกู้เงินจำเลยย่อมอ้างเอกสารการกู้เงินมายันโจทก์ได้โดยไม่ต้องระบุพยานและส่งเอกสารล่วงหน้าเมื่อโจทก์รับรองเอกสารนั้นแล้วจำเลยก็ย่อมส่งอ้างเป็นพยานประกอบคำโจทก์ได้
ย่อยาว
คดีสองสำนวนนี้พิจารณารวมกัน สำนวนแรกโจทก์ฟ้องว่านายเตี้ยเอาที่ดินส่วนได้ในโฉนดที่ 500 ขายให้โจทก์ ได้ทำสัญญากันไว้แต่หายังไม่พบ ไม่ได้แก้ทะเบียนตามกฎหมาย โจทก์เข้าครอบครองเป็นเจ้าของจนทุกวันนี้นายเตี้ยวายชนไปเมื่อ 5 ปี จำเลยกลับไปประกาศขอรับมรดก ส่วนสำนวนที่สองโจทก์ฟ้องว่านายเล็กสามีจำเลยได้ขายส่วนได้ที่ดินในโฉนดที่ 500 ให้โจทก์ ๆ ได้ครอบครองเป็นเจ้าของตลอดมานายเล็กวายชนเมื่อ 10 ปีมาแล้ว จำเลยได้มอบให้บุตรเขยไปประกาศรับมรดก จึงขอให้ศาลพิพากษาว่าที่พิพาทเป็นของโจทก์ขอให้ถอนชื่อนายเตี้ยนายเล็กออกจากโฉนด
จำเลยต่อสู้ทำนองเดียวกันว่านายเตี้ยนายเล็กได้กู้เงินสามีโจทก์แล้วมอบที่ดินให้ทำต่างดอกเบี้ยต่อมาได้ชำระหนี้ให้แล้วและสามีโจทก์ก็ได้คืนสัญญากู้ให้แล้ว
วันสืบพยานตัวโจทก์ระหว่างที่จำเลยถามค้านจำเลยยื่นระบุพยานเพิ่มเติมและส่งเอกสาร 2 ฉบับโจทก์คัดค้านว่าจำเลยไม่ได้ส่งสำเนาก่อน 3 วันจำเลยว่าเพิ่งค้นพบเอกสารและโจทก์มีโอกาสตรวจดูได้ทันที ทั้งจำเลยยกเป็นข้อต่อสู้ไว้แล้ว และโจทก์ยอมรับว่าเป็นเอกสารที่นายเล็กนายเตี้ยทำไว้ให้แก่สามีโจทก์จริง จึงควรให้จำเลยอ้าง
ศาลชั้นต้นสั่งอนุญาตให้จำเลยอ้างเอกสารได้ และสั่งงดสืบพยานโจทก์แล้ววินิจฉัยว่าเป็นเรื่องกู้ ไม่ใช่ขายพิพากษาให้ยกฟ้องโจทก์
โจทก์อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์เห็นว่าการที่จำเลยไม่ส่งสำเนาเอกสารให้โจทก์ก่อนนั้นเป็นการเอกเปรียบพิพากษาให้ยกคำพิพากษาศาลชั้นต้นเสีย ให้ศาลชั้นต้นดำเนินการพิจารณาพิพากษาใหม่ต่อไป
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่าการที่จำเลยอ้างเอกสารโดยไม่ได้ส่งสำเนาให้แก่โจทก์ก่อน 3 วันนั้นถ้าหากศาลเห็นว่าเพื่อประโยชน์แห่งความยุติธรรมศาลก็อาจรับฟังพยานเช่นนั้นได้ ศาลฎีกาเห็นว่าดุลยพินิจของศาลชั้นต้นมีเหตุผลสมควรแล้ว และโจทก์ก็ได้รับรองเอกสารนั้นแล้วจะอ้างว่าไม่เป็นธรรมได้อย่างไร อนึ่งปรากฏว่าจำเลยเป็นฝ่ายถามค้านตัวโจทก์ซึ่งอ้างตนเองเป็นพยาน ชั้นแรกโจทก์ปฏิเสธการกู้เงิน ฉะนั้นจำเลยจึงอาจอ้างเอกสารมายังโจทก์ได้โดยไม่ต้องระบุพยานและส่งเอกสารล่วงหน้า อย่างอ้างเอกสารธรรมดาเมื่อโจทก์รับรองเอกสารนั้น จำเลยก็ย่อมอ้างเป็นพยานหลักฐานประกอบคำของโจทก์ได้พิพากษากลับให้ยกฟ้องโจทก์
