แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
บุตรที่เกิดจากบิดามารดาที่ไม่ได้จดทะเบียนสมรสกัน จะเป็นบุตรโดยชอบด้วยกฎหมายของบิดา ก็ต่อเมื่อได้ดำเนินการตามมาตรา 1526 แล้ว
การพิสูจน์เพื่ออ้างว่าเป็นบุตรชอบด้วยกฎหมายตามมาตรา 1524 นั้น ใช้ในกรณีที่บิดามารดาได้ทำการสมรสกันตามกฎหมาย หรือเคยได้ทำการสมรสกันมาแล้ว อันเป็นผลสืบเนื่องมาจากมาตรา 1519 เท่านั้น จะนำมาพิสูจน์เพื่อแสดงว่าเด็กที่เกิดเป็นบุตรชอบด้วยกฎหมายของบิดา ในเมื่อบิดามารดาไม่เคยได้ทำการจดทะเบียนสมรสกันหาได้ไม่
เมื่อโจทก์มิได้เป็นบุตรโดยชอบด้วยกฎหมาย จึงไม่มีอำนาจฟ้องเรียกค่าอุปการะเลี้ยงดูจากผู้ต้องรับผิดฐานละเมิด
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์เป็นภรรยาของจ่าสิบตำรวจเจริญ รวยป้อมแต่มิได้จดทะเบียนสมรสกัน มีบุตรด้วยกัน 7 คน จ่าสิบตำรวจเจริญได้รับรองโดยเปิดเผยว่าผู้เยาว์ทั้ง 7 คนเป็นบุตรโดยชอบด้วยกฎหมายของตน นายสนิทลูกจ้างของจำเลยได้ขับรถในทางการที่จ้างโดยประมาทเป็นเหตุให้ชนรถคันที่จ่าสิบตำรวจเจริญนั่งมา และจ่าสิบตำรวจเจริญถึงแก่ความตาย โจทก์จึงฟ้องเรียกค่าอุปการะเลี้ยงดูเป็นเงิน 100,000 บาท
จำเลยให้การปฏิเสธ
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยใช้ค่าเสียหายเป็นค่าอุปการะเลี้ยงดูตามฟ้อง
จำเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์เห็นว่าโจทก์ไม่ได้เป็นบุตรที่ชอบด้วยกฎหมาย ไม่มีสิทธิฟ้อง พิพากษากลับให้ยกฟ้อง
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า ในปัญหาเรื่องอำนาจฟ้องของโจทก์ ได้ความจากคำฟ้องและพยานโจทก์ว่า จ่าสิบตำรวจเจริญผู้ตายได้อยู่กินเป็นสามีภรรยากับนางไปล่ แต่มิได้จดทะเบียนสมรสกันให้ถูกต้องตามกฎหมาย บุตรที่เกิดมาจึงเป็นบุตรนอกสมรส ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 1525 บัญญัติว่า เด็กเกิดจากหญิงที่มิได้มีการสมรสกับชายให้ถือว่าเป็นบุตรชอบด้วยกฎหมายของหญิงนั้น และมาตรา 1526บัญญัติว่า เด็กเกิดก่อนสมรสจะเป็นบุตรชอบด้วยกฎหมายต่อเมื่อบิดามารดาได้สมรสกัน (จดทะเบียนสมรส) หรือบิดาได้จดทะเบียนว่าเป็นบุตรหรือศาลพิพากษาว่าเป็นบุตร จะเห็นได้ว่าบุตรที่เกิดจากบิดามารดาที่ไม่ได้จดทะเบียนสมรสกันจะเป็นบุตรชอบด้วยกฎหมายของมารดาเท่านั้น จะเป็นบุตรชอบด้วยกฎหมายของบิดาก็ต่อเมื่อได้ดำเนินการตามมาตรา 1526 การพิสูจน์เพื่ออ้างว่าเป็นบุตรชอบด้วยกฎหมายตามมาตรา 1524 นั้น ใช้ในกรณีที่บิดามารดาได้ทำการสมรสกันตามกฎหมาย หรือเคยได้ทำการสมรสกันมาแล้ว อันเป็นผลสืบเนื่องมาจากมาตรา 1519 เท่านั้น จะนำมาพิสูจน์เพื่อแสดงว่าเด็กที่เกิดเป็นบุตรชอบด้วยกฎหมายของบิดา ในเมื่อบิดามารดาไม่เคยได้ทำการจดทะเบียนสมรสกันดังเช่นคดีนี้หาได้ไม่ ฉะนั้น แม้โจทก์จะมีพยานนำสืบว่า จ่าสิบตำรวจเจริญเมื่อยังมีชีวิตอยู่ได้มีการรับรองโดยเปิดเผยว่าโจทก์ผู้เยาว์ทั้ง 7 คนนี้เป็นบุตรของจ่าสิบตำรวจเจริญโดยได้ไปแจ้งการเกิด แจ้งในทะเบียนบ้าน นำฝากเข้าโรงเรียน ให้ใช้นามสกุล และให้การอุปการะเลี้ยงดูก็ตาม กฎหมายก็มิได้ถือว่าโจทก์เป็นบุตรชอบด้วยกฎหมายของจ่าสิบตำรวจเจริญผู้ตาย โจทก์จึงไม่มีอำนาจฟ้องเรียกค่าอุปการะเลี้ยงดูจากผู้ต้องรับผิดฐานละเมิดทำให้จ่าสิบตำรวจเจริญถึงแก่ความตาย เมื่อโจทก์ไม่มีอำนาจฟ้องแล้ว ประเด็นข้ออื่นไม่จำเป็นต้องวินิจฉัย ศาลอุทธรณ์พิพากษายกฟ้องโจทก์ ศาลฎีกาเห็นพ้องด้วย ฎีกาโจทก์ฟังไม่ขึ้น
พิพากษายืน ยกฎีกาโจทก์
