แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ข้อจำกัดอำนาจของตัวแทนไม่ให้ตัวแทนกู้ยืมเงินได้นั้น เป็นการภายในระหว่างตัวการกับตัวแทน ถ้าบุคคลภายนอกไม่รู้ถึงข้อจำกัดดังกล่าวตัวการย่อมไม่พ้นความรับผิด
ที่ตัวแทนต้องรับผิดในเมื่อตัวการอยู่ต่างประเทศนั้น เป็นการเพิ่มความรับผิดให้แก่ตัวแทน หาได้หมายความว่าตัวการหมดความรับผิดไม่
การฟ้องเรียกหนี้ตามเช็คที่ออกให้โดยตัวแทน เพื่อชำระหนี้เงินที่ตัวแทนได้รับจากโจทก์ไปใช้ในกิจการของตัวการนั้น ไม่ใช่การฟ้องเรียกตามเช็คโดยเฉพาะ เพราะฉะนั้น จึงต้องบังคับตามกฎหมายว่าด้วยตัวการตัวแทน ไม่ใช่บังคับตามกฎหมายว่าด้วยตั๋วเงิน.
ย่อยาว
คดีได้ความตามทางพิจารณาชั้นศาลฎีกาว่าจำเลยที่ ๑ เป็นเจ้าของโรงแรมอัญอัญโฮเต็ล จำเลยที่ ๒ ได้รับมอบอำนาจให้ เป็นตัวแทนและเป็นผู้จัดการโรงแรม มีอำนาจลงนามในเช็คเบิกจ่ายเงินในนามของโรงแรม จำเลยที่ ๑ มีภูมิลำเนาอยู่ ต่างประเทศ
จำเลยที่ ๒ ได้ออกเช็ค ๙ ฉบับและประทับตราของโรงแรมให้โจทก์เพื่อชำระหนี้ จำเลยที่ ๒ พ้นจากหน้าที่ผู้จัดการเมื่อวันที่ ๒๙ เมษายน ๒๔๙๖ ปรากฎว่าเช็คบางฉบับลงวันที่ภายหลังที่จำเลยพ้นหน้าที่แล้ว แต่โจทก์สืบได้ว่าเป็นเช็คออกขณะที่ จำเลยยังเป็นผู้จัดการหากลงวันล่วงหน้าไว้ และโจทก์สืบได้ว่าหนี้ตามเช็คนี้เป็นหนี้ที่จำเลยที่ ๒ ยืมไปเพื่อใช้จ่าย ปรับปรุงโรงแรม
ธนาคารไม่ยอมจ่ายเงินตามเช็คให้โจทก์ อ้างว่าปิดบัญชีเงินฝากของโรงแรมจำเลยเสียแล้ว โจทก์จึงฟ้องขอให้จำเลย ทั้งสองร่วมกันรับผิด
ศาลแพ่งพิพากษาให้จำเลยทั้งสองร่วมกันใช้เงิน ๕๒,๘๒๕ บาทแก่โจทก์
จำเลยที่ ๑ อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยที่ ๑ ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยฎีกาของจำเลยที่ ๑ ไว้ดังนี้
๑. ที่จำเลยที่ ๑ ฎีกาว่า ใบมอบอำนาจมีข้อความจำกัดอำนาจจำเลยที่ ๒ ไว้ว่าจะทำการกู้ยืมเงินไม่ได้ จำเลยที่ ๒ จึงไม่มี อำนาจออกเช็ค และจำเลยที่ ๑ จึงไม่ควรรับผิด นั้น ศาลฎีกาเห็นว่า แม้จะมีข้อจำกัดเช่นนั้น ก็เป็นการภายในระหว่างกัน ไม่ปรากฎว่าโจทก์ซึ่งเป็นบุคคลภายนอกได้รู้ถึงข้อความนี้ จำเลยไม่พ้นจากความรับผิดตาม ป.พ.พ.มาตรา ๘๒๒ เพราะ การที่ตัวการได้มอบอำนาจให้ตัวแทนดำเนินกิจการของโรงแรมได้ตลอดจนเปิดบัญชีเงินฝากธนาคารและลงนามใน เช็คสั่งจ่ายด้วยนั้น ทำให้โจทก์มีมูลเหตุอันสมควรจะเชื่อว่ากิจการอันนั้นอยู่ในขอบอำนาจของตัวแทน
๒. ที่จำเลยที่ ๑ ฎีกาว่า เมื่อจำเลยที่ ๑ ซึ่งเป็นตัวการอยู่ต่างประเทศ และมีกฎหมายให้ตัวแทนต้องรับผิดแล้ว ตัวการก็ไม่ ต้องรับผิดด้วยนั้น ศาลฎีกาเห็นว่า ตัวการย่อมต้องรับผิดในกิจการทั้งหลายอันตัวแทนหรือตัวแทนช่วงได้ทำไปภายใน ขอบอำนาจ ตาม ป.พ.พ.มาตรา ๘๒๐ มิได้มีข้อยกเว้นว่าหากตัวการอยู่ต่างประเทศแล้ว จะมิต้องรับผิด ส่วน ป.พ.พ.มาตรา ๘๒๔ ที่ให้ตัวแทนต้องรับผิดในเมื่อตัวการอยู่ต่างประเทศนั้น เป็นการเพิ่มความรับผิดแก่ตัวแทนเท่านั้น มิได้ เปลี่ยนแปลงหลักกฎหมายแต่อย่างใด
๓. ที่จำเลยที่ ๑ ฎีกาว่าคดีนี้ฟ้องกันในฐานะตัวแทนออกเช็ค ก็ต้องวินิจฉัยตามกฎหมายลักษณะตั๋วเงิน จำเลยที่ ๑ ไม่มีชื่อ ในเช็ค จึงไม่ต้องรับผิด++นั้น ศาลฎีกาเห็นว่าโจทก์ฟ้องเรียกหนี้ตามเช็คที่จำเลยที่ ๒ ออกให้เพื่อชำระหนี้++ที่จำเลยที่ ๒ รับจากโจทก์ ไม่ใช้ในกิจการโรงแรมของจำเลยที่ ๑ ไม่ใช่ฟ้องเรียกเงินตามเช็คโดยเฉพาะ จำเลยที่ ๑ จึงไม่พ้นความ รับผิด ศาลฎีกาพิพากษายืน.
