แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ที่ดินมือเปล่าผู้ใดยึดถือครอบครองไว้ต้องสันนิษฐานไว้ก่อนว่าผู้นั้นยึดไว้เพื่อตน
โจทก์อ้างว่าจำเลยทำหนังสือคืนที่พิพาทจำเลยคัดค้านว่าเป็นหนังสือปลอมโจทก์มีหน้าที่ต้องนำสืบพิสูจน์ว่าเป็นหนังสือที่แท้จริง
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่าบิดามารดาได้ยกที่นาท้ายฟ้องให้โจทก์ครอบครองตลอดมาจนบัดนี้เป็นเวลา 30 ปีแล้ว เมื่อ 6 ปีมานี้ นางบุญรอดภริยาจำเลยอาศัยทำนาแปลงนี้ ต่อมานางบุญรอดตาย จำเลยได้ทำหนังสือมอบที่นาคืนแก่โจทก์ ครั้นแล้วจำเลยกลับบุกรุกที่รายนี้อีก ขอให้ห้ามจำเลยกับบริวาร
จำเลยต่อสู้ว่าหนังสือท้ายฟ้องเป็นหนังสือปลอม นาพิพาทเป็นของนางบุญรอดภริยาจำเลย เมื่อนางบุญรอดตายแล้วตกได้แก่จำเลย โจทก์ไม่เคยครอบครองและต่อสู้ในข้ออื่นอีกหลายประการ
ศาลชั้นต้นเห็นว่าพยานโจทก์รับฟังไม่ได้ คำพยานของจำเลยดีกว่า พิพากษายกฟ้องโจทก์
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์เชื่อว่านาพิพาทเป็นของโจทก์ฝากนายจำปาพี่ชายไว้เมื่อนายจำปาตาย นางใคภริยานายจำปาและนางบุญรอดภริยาจำเลยได้อาศัยทำกินต่อมาเป็นการปกครองที่พิพาทแทนโจทก์จนทั้งสองคนตายไปโจทก์จึงได้ทวงคืนและจำเลยได้ทำหนังสือส่งคืน พิพากษากลับคำพิพากษาศาลชั้นต้น บังคับจำเลยและบริวารมิให้เกี่ยวข้องในที่พิพาท
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาฟังว่านาพิพาทเป็นมรดกตกมาเป็นทอด ๆ ที่สุดตกได้แก่จำเลยโดยทางนางบุญรอดภริยา จำเลยได้ครอบครองตลอดมาโจทก์ไม่ได้เกี่ยวข้องและเห็นว่านาพิพาทเป็นที่ดินมือเปล่าไม่มีหนังสือสำคัญสำหรับที่ จำเลยเป็นฝ่ายยึดถือครอบครองนาพิพาทอยู่โดยข้อสันนิษฐานแห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1369 ต้องถือไว้ก่อนว่าจำเลยยึดถือเพื่อตน โจทก์มีหน้าที่ต้องนำสืบหักล้างข้อสันนิษฐานนี้ หนังสือคืนนาพิพาทนั้นจำเลยปฏิเสธว่าปลอมโจทก์จึงมีหน้าที่นำสืบว่าไม่ปลอม เป็นลายมือชื่ออันแท้จริงของจำเลย ทั้ง 2 กรณีนี้โจทก์สืบไม่ได้
พิพากษายกฟ้องโจทก์ ยืนตามศาลชั้นต้น
