แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ในหนังสือสัญญาซื้อขายที่ดินไม่มีระบุให้รู้ว่าตรงไหนจะซื้อขายกัน เมื่อโจทก์นำสืบว่าที่ตรงไหนจะซื้อขายกันจึงเป็นการสืบอธิบายเอกสารไม่ต้องห้ามมิใช่นำสืบเปลี่ยนแปลงเพิ่มเติมเอกสาร
อนึ่งในสัญญานั้นแม้จะมีข้อความว่า ถ้าผู้ขายไม่ยอมขาย ผู้ขายยอมให้ผู้ซื้อปรับ 1,500 บาท ข้อความเช่นนี้หมายความว่า เมื่อผู้ขายผิดนัด นอกจากผู้ซื้อมีสิทธิบังคับให้ผู้ขายขายที่ให้แล้วผู้ซื้อยังมีสิทธิปรับผู้ขายอีกตามจำนวนเงินที่กะกันไว้
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่าจำเลยทำสัญญาแบ่งขายที่ดินโฉนด +ให้โจทก์ + ตารางวา ในราคา ๒๐,๐๐๐ บาท จำเลยปรับเงินไปแล้ว ๑,๐๐๐ บาท โจทก์เข้าครอบครองเพื่อสร้างบ้านจำเลยกลับหาว่าโจทก์ผิดสัญญาและบอกเลิกสัญญา ริบมัดจำ แท้จริงจำเลยเป็นฝ่ายผิดสัญญาไม่โอนขายที่จึงขอให้บังคับโอนโดยแบ่งขายเนื้อที่ ๒๐๐ ตารางวา ตามเขตที่จำเลยชี้ให้โจทก์ครอบครองนั้น
จำเลยต่อสู้ว่า โจทก์จำเลยทำสัญญาจะซื้อขายกัน ตกลงกันว่า ถ้าผู้ขายไม่ยอมขาย โจทก์มีสิทธิเรียกร้องเอาค่าเสียหายเท่านั้น โจทก์จำเลยยังมิได้ตกลงจะขายที่ตอนใดแน่นอนโจทก์ไม่ได้ครอบครอง และโจทก์เป็นฝ่ายผิดนัด
ศาลชั้นต้นฟังว่า หนังสือสัญญาไม่มีระบุให้รู้ว่าตรงไหน จะซื้อขายแก่กัน โจทก์นำสืบว่าที่ตรงไหนจะซื้อขายกันจึงเป็นการนำสืบเปลี่ยนแปลงเพิ่มเติมเอกสารต้องห้ามและโจทก์เป็นฝ่ายผิดนัดไม่ชำระหนี้ พิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์ว่าการนำสืบที่ศาลชั้นต้นว่าต้องห้ามนั้น แท้จริงเป็นการนำสืบอธิบายเอกสาร ไม่ต้องห้าม และโจทก์ไม่ใช่ฝ่ายผิดสัญญา พิพากษากลับให้จำเลยโอนที่ดินโฉนด ๑๕๘๙ ตอนที่มีจำนวนเนื้อที่ ๒๐๐ ตารางวา แปลงที่นายโพเคยปลูกโรงอยู่นานมาแล้ว
จำเลยฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่าโจทก์นำสืบฟังได้ว่าเมื่อโจทก์กับจำเลยตกลงจะซื้อขายกัน ทั้งโจทก์และจำเลยรู้ว่าจะซื้อขายที่ดินนายโพอยู่โดยนางจี่เป็นผู้ชี้ อนึ่งตามพฤติการณ์ยังปรากฎอีกว่าเมื่อตกลงกันแล้ว จำเลยให้นายโพย้ายเรือนไป และนางจี่จ้างนายโพถมแอ่ง แสดงว่าที่ซึ่งตกลงจะซื้อขายอยู่ในบริเวรนั้น และฟังว่าโจทก์มิได้เป็นฝ่ายผิดนัด
ส่วนที่จำเลยเถียงว่าตามสัญญาโจทก์จะเรียกร้องได้แต่ค่าเสียหาย เกี่ยวกับข้อนี้สัญญา่ข้อ ๔ มีว่า ถ้าผู้ขายไม่ยอมขายผู้ขายยอมให้ผู้ซื้อปรับค่าเสียหาย ๑,๕๐๐ บาท ข้อนี้มิได้หมายความว่าเป็นการขัดขวางโจทก์ที่จะบังคับให้จำเลยปฏิบัติตามสัญญากล่าวคือการบังคับให้ขายที่ยังบังคับได้ ที่โจทก์ไม่เรียกค่าเสียหาย ๑,๕๐๐ บาท ที่กะกันไว้นั้น เป็นผลดีแก่จำเลยอยู่แล้ว
พิพากษายืน
