แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
คดีความผิดอันยอมความกันได้ แม้ราษฎรเป็นโจทก์ฟ้องคดีแดง ถ้าโจทก์มิได้ร้องทุกข์ภายใน 3 เดือน นับแต่วันที่โจทก์รู้เรื่องความผิดและรู้ตัวผู้กระทำความผิด คดีก็ขาดอายุความ ตาม ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 96
ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 96 เป็นบทบังคับว่า ถ้าไม่ได้ร้องทุกข์ในกำหนด คดีก็ขาดอายุความ ฉะนั้น ถ้าผู้เสียหายไม่ร้องทุกข์แต่ละฟ้องเลยทีเดียว ก็ต้องฟ้องใน 3 เดือน เช่นเดียวกัน เพราะในกรณีอย่างนี้ถือได้ว่า การฟ้องนั้นเท่ากับการร้องทุกข์แล้ว จึงหาต้องร้องทุกข์อีกไม่
ย่อยาว
โจทก์ฟ้อง ศาลชั้นต้นไต่สวนมูลฟ้องแล้วสั่งคดีมีมูลฐานฉ้อโกงตาม ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๓๔๒, ๘๒
จำเลยให้การปฏิเสธ
ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้วพิพากษายกฟ้อง
โจทก์อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์เห็นว่า คดีโจทก์ขาดอายุความ ตามคำวินิจฉัยของศาลชั้นต้น พิพากษายืน
โจทก์ฎีกาว่า คดีที่ราษฎรฟ้องกันเองไม่อยู่ภายใต้บังคับมาตรา ของ ประมวลกฎหมายอาญาคดีโจทก์จึงไม่ขาดอายุความฟ้องร้อง
ศาลฎีกาเห็นว่า คดีนี้ศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์ฟังข้อเท็จจริงว่าโจทก์ได้รู้เรื่องความผิดและรู้ตัวผู้กระทำผิดในวันที่ ๑๖ กุมภาพันธ์ ๒๔๙๙ และความผิดที่โจทก์ฟ้องขอให้ลงโทษจำเลยในบทบังคับของ ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๓๔๑, ๓๔๒ อันเป็นความผิดที่ยอมความกันได้ ถ้าโจทก์มิได้ร้องทุกข์ภายใน ๓ เดือน นับแต่วันโจทก์รู้เรื่องคนผิดและรู้ตัวผู้กระทำความผิด คดีก็ขาดอายุความมาตรา ๙๖ แห่ง ประมวลกฎหมายอาญา ที่โจทก์ฎีกาว่า ราษฎรฟ้องกันเองไม่อยู่ภายใต้มาตรา ๙๖ นั้น ฟังไม่ขึ้น เพราะแม้มาตรา ๙๖ จะใช้คำว่า ร้องทุกข์ แต่ก็เป็นบทบังคับว่า ถ้าไม่ได้ร้องทุกข์ในกำหนด คดีก็ขาดอายุความ ฉะนั้น เมื่อผู้เสียหายไม่ร้องทุขก์ คดีก็ต้องขาดอายุความ หากผู้เสียหายจะไม่ร้องทุกข์จะฟ้องเลยทีเดียวก็ต้องฟ้องใน ๓ เดือน เช่นเดียวกัน เพราะในกรณีอย่างนี้ถือได้ว่าการนั้นเท่ากับการร้องทุกข์แล้ว จึงหาต้องร้องทุกข์อีกไม่ ปรากฏว่า โจทก์มาฟ้องคดีนี้ในวันที่ ๒๔ ตุลาคม ๒๕๐๑ อันพ้นกำหนด ๓ เดือนแล้ว คดีโจทก์ย่อมขาดอายุความ พิพากษายืน
