แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
นายประกันทำสัญญาประกันตัวจำเลยต่อศาล ต่อมาศาลออกหมายนัดให้ส่งตัวจำเลย เจ้าหน้าที่ผู้ส่งหมายรายงานว่านายประกันไม่มีตัวอยู่ในท้องที่นั้น ไม่สามารถส่งหมายให้ได้ ศาลสั่งให้ส่งโดยวิธีประกาศแจ้งวันนัดที่ศาล ถึงกำหนดแล้วนายประกันมิได้ส่งตัวจำเลย ศาลจึงสั่งปรับนายประกันเต็มตามสัญญา และส่งหมายให้นายประกันทราบคำสั่งโดยวิธีปิดคำสั่งไว้ที่ศาล แต่นายประกันได้ถึงแก่กรรมเสียก่อนที่การส่งหมายดังกล่าวมีผลตามกฎหมาย กรณีเช่นนี้จะถือว่านายประกันได้ทราบคำสั่งให้ปรับนายประกันแล้วยังไม่ได้ ระยะเวลาอุทธรณ์คำสั่งดังกล่าวจึงยังไม่เริ่มนับ และคำสั่งปรับนายประกันยังไม่ถึงที่สุดผู้จัดการมรดกของนายประกันจึงชอบที่จะยื่นคำร้องขอให้ศาลไต่สวนและมีคำสั่งเพิกถอนคำสั่งศาลที่สั่งให้ปรับนายประกันได้ เมื่อศาลไต่สวนคำร้องแล้ว ได้ความว่า การที่นายประกันไม่มีตัวอยู่ที่ภูมิลำเนาในระหว่างที่เจ้าหน้าที่ไปส่งหมายนัดเป็นเพราะเข้ารักษาตัวอยู่ที่โรงพยาบาลจนถึงแก่กรรม ทั้งจำเลยเองก็ได้มามอบตัวต่อศาลแล้ว ดังนี้ ก็อยู่ในดุลพินิจของศาลที่จะลดค่าปรับนายประกันลงตามที่เห็นสมควรได้
ย่อยาว
คดีนี้ ผู้ร้องยื่นคำร้องว่า ผู้ร้องเป็นผู้จัดการมรดกของนายแม้น แสงทอง ตามคำสั่งศาล ก่อนถึงแก่กรรม นายแม้น แสงทองได้ขอประกันตัวจำเลยในคดีนี้ต่อศาล ต่อมาศาลออกหมายนัดให้นายแม้น แสงทอง นำตัวจำเลยมาฟังคำพิพากษา เจ้าหน้าที่ผู้ส่งหมายรายงานว่านายแม้น แสงทอง ไม่มีตัวอยู่ในท้องที่นั้น และมีบันทึกของกำนันตำบลบางเลนไว้ด้วยว่า นายแม้น แสงทอง ย้ายภูมิลำเนาไปอยู่ที่อื่นแต่ไม่ได้แจ้งย้าย จึงไม่สามารถส่งหมายให้ได้ เป็นเหตุให้ศาลมีคำสั่งปรับนายแม้น แสงทอง ฐานผิดสัญญาประกันเป็นเงิน 400,000 บาท ความจริงระหว่างที่เจ้าหน้าที่ไปส่งหมาย นายแม้น แสงทอง ยังคงอาศัยอยู่ที่บ้านเลขที่ 6 หมู่ที่ 2 ตำบลบางเลน อำเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี ซึ่งเป็นภูมิลำเนาไม่เคยย้ายไปไหนเลย แต่เจ้าหน้าที่ผู้ส่งไม่เคยไปสอบถามถึงนายแม้น แสงทอง จึงไม่ทราบว่ามีหมายนัดของศาล ขอให้ศาลมีคำสั่งถอนการปรับนายแม้น แสงทอง ดังกล่าวแล้วนั้นเสีย
ศาลชั้นต้นไต่สวนแล้วมีคำสั่งว่า เมื่อเจ้าหน้าที่รายงานต่อศาลว่าส่งหมายนัดให้ไม่ได้ ศาลก็ได้สั่งให้ส่งโดยวิธีปิดประกาศแจ้งวันนัดที่ศาล ถึงกำหนดนายแม้น แสงทอง มิได้ส่งตัวจำเลยศาลจึงมีคำสั่งให้ปรับนายประกันในวันนั้นในระหว่างนายแม้น แสงทองยังมีชีวิตอยู่ การแจ้งวันนัดให้นายแม้น แสงทอง ทราบดังกล่าวชอบด้วยประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 79 ประกอบด้วยประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 15 แล้ว การที่ศาลมีคำสั่งปรับนายประกันจึงเป็นคำสั่งที่ชอบ ให้ยกคำร้อง
ผู้ร้องอุทธรณ์คัดค้านว่า เจ้าหน้าที่ไม่ได้ไปส่งหมายนัดให้นายแม้น แสงทอง และทำรายงานเท็จต่อศาลว่าได้ไปส่งหมายนัดแล้วนายแม้น แสงทอง ยังไม่ได้ย้ายภูมิลำเนาศาลชั้นต้นควรสั่งให้ปิดหมายนัดที่บ้านแทนการปิดที่ศาล ซึ่งทำให้นายแม้น แสงทอง ไม่ทราบนัดนายแม้น แสงทอง มิได้จงใจผิดนัดหรือผิดสัญญาประกันที่ให้ไว้ต่อศาลขอให้ศาลอุทธรณ์ถอนคำสั่งศาลชั้นต้นที่ให้ปรับนายแม้น แสงทองฐานผิดสัญญาประกันนั้นเสีย หรือถ้าหากเห็นว่าการปิดหมายที่หน้าศาลเป็นการชอบ ก็ขอให้มีคำสั่งปรับเพียงสถานเบาด้วย
ศาลอุทธรณ์พิจารณาแล้วเชื่อว่าผู้ส่งหมายได้นำหมายไปส่งยังภูมิลำเนาของนายแม้น แสงทอง จริง และศาลชั้นต้นใช้ดุลพินิจสั่งปิดหมายที่หน้าศาลชอบแล้ว เพราะปรากฏตามรายงานของผู้ส่งหมายว่าไม่พบตัวและนายแม้นได้ย้ายภูมิลำเนาไปอยู่ที่อื่น แต่เห็นว่าการที่นายแม้น แสงทอง ไม่มีตัวอยู่ที่ภูมิลำเนาในระหว่างที่เจ้าหน้าที่ไปส่งหมายนัด เป็นเพราะต้องเข้ารักษาตัวอยู่ที่โรงพยาบาล ไม่ได้กลับบ้าน ไม่ได้มอบหมายให้ใครติดต่อเรื่องที่ตนเป็นนายประกันจนถึงแก่กรรมในที่สุด ยังฟังไม่ได้ว่านายแม้น แสงทอง จงใจหลีกเลี่ยงไม่นำตัวจำเลยส่งศาลตามสัญญา ทั้งจำเลยเองก็ได้มามอบตัวต่อศาลแม้จะถือว่านายแม้น แสงทอง ผิดสัญญาประกันแล้ว ศาลอุทธรณ์ก็มีอำนาจใช้ดุลพินิจปรับนายประกันตามที่เห็นสมควร พิพากษาแก้ ให้ปรับนายแม้น แสงทอง นายประกันเป็นเงิน 1,000 บาท
พนักงานอัยการฎีกา
ศาลฎีกาตรวจสำนวนประชุมปรึกษาคดีนี้แล้ว ผู้ร้องไม่ฎีการูปคดีจึงต้องฟังเป็นยุติว่า นายแม้น แสงทอง ผิดสัญญาประกันตามคำวินิจฉัยของศาลอุทธรณ์ คงมีปัญหาที่จะต้องวินิจฉัยตามฎีกาของพนักงานอัยการต่อไปว่า นายประกันหรือผู้ร้องต้องอุทธรณ์คำสั่งปรับในคดีเดิมภายในกำหนดระยะเวลาที่กำหนดไว้ในประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 198 จะมาร้องขอให้ศาลไต่สวนและมีคำสั่งถอนคำสั่งปรับดังกรณีนี้ไม่ได้ ศาลฎีกาพิจารณาแล้วทางพิจารณาได้ความว่า ศาลชั้นต้นมีคำสั่งปรับนายแม้น แสงทองนายประกันเมื่อวันที่ 6 ตุลาคม 2514 ศาลได้ส่งหมายโดยวิธีปิดหมายให้นายประกันทราบคำสั่งไว้ที่ศาลเมื่อวันที่ 7 เดือนเดียวกันต่อมาวันที่ 19 เดือนเดียวกัน นายแม้น แสงทอง ถึงแก่กรรม ได้คำนวณดูแล้ว นายแม้น แสงทอง ถึงแก่กรรมก่อนที่การส่งหมายโดยวิธีอื่นแทนตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 79 จะมีผล จึงถือว่านายแม้น แสงทอง ทราบคำสั่งที่ให้ปรับนายประกันแล้วไม่ได้ เมื่อเป็นเช่นนี้ ระยะเวลาอุทธรณ์คำสั่งยังไม่เริ่มนับ และคำสั่งปรับนายประกันยังไม่ถึงที่สุด ผู้ร้องชอบที่จะร้องขอให้ศาลไต่สวนและมีคำสั่งถอนคำสั่งปรับนายประกันได้ ที่พนักงานอัยการฎีกาอีกประการหนึ่งว่า ตามคำร้องของผู้ร้องเพียงแต่ให้ศาลมีคำสั่งถอนการปรับนายแม้น แสงทอง โดยอ้างว่ามิได้ผิดสัญญาประกันเท่านั้นมิได้ขอให้ศาลสั่งลดค่าปรับ การที่ศาลอุทธรณ์พิพากษาให้ลดค่าปรับลงเป็นปรับนายประกันเพียง 1,000 บาทจึงไม่ชอบด้วยกฎหมาย และคำสั่งปรับนายประกันเดิมถึงที่สุดเด็ดขาดไปแล้ว ผู้ร้องมิได้ร้องขอให้ศาลสั่งลดค่าปรับ ศาลอุทธรณ์จึงลดค่าปรับไม่ได้ ขัดต่อประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 192 นั้น ศาลฎีกาได้วินิจฉัยไว้ข้างต้นแล้วว่า คำสั่งปรับนายประกันเดิมยังไม่ถึงที่สุด ผู้ร้องยังมีสิทธิขอให้เพิกถอนคำสั่งปรับได้ และเมื่อศาลอุทธรณ์เห็นว่าไม่มีเหตุที่จะเพิกถอนคำสั่งปรับ แต่เห็นสมควรลดค่าปรับลงก็ย่อมกระทำได้ เพราะเป็นดุลพินิจของศาล ไม่ขัดต่อประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 192 ดังที่โจทก์ฎีกาฎีกาของโจทก์ฟังไม่ขึ้น
พิพากษายืน
