แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
ภาระจำยอมในการใช้ทางเดินออกสู่ทางสาธารณะของโจทก์ย่อมไม่สิ้นไป เมื่อปรากฏว่า ทางออกทางเรือโดยคลองสาธารณะ หรือทางอื่นๆ ที่โจทก์พอจะใช้ออกได้นั้น ไม่สะดวกเท่าทางภาระจำยอม
ย่อยาว
ได้ความว่า โจทก์จำเลยเป็นเจ้าของที่ดินคนละฝั่งคลองมีสะพานข้ามคลองจากที่ดินของโจทก์ไปสู่ที่ดินของจำเลย โจทก์และผู้อื่นได้อาศัยเดิมข้ามสะพานนี้ผ่านที่จำเลยออกทางสาธารณะ ต่อมาจำเลยทำรั้วปิดกั้นทางเดินตอนเชิงสะพานฝั่งที่ดินของจำเลย เป็นเหตุให้โจทก์ไม่มีทางเดินสู่ทางสาธารณะได้ โจทก์จึงฟ้องขอให้ศาลแสดงว่าทางเดินในที่ดินของจำเลยเป็นภารจำยอม และให้จำเลยรื้อรั้วและจดทะเบียนภารจำยอมไว้
ศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์ฟังว่า โจทก์ได้ภารจำยอมนี้โดยอายุความแล้ว พิพากษาว่า ทางเดินในที่ดินของจำเลยเป็นภารจำยอมซึ่งโจทก์ได้สิทธิเดินผ่านได้ตลอดไป ให้เจ้าพนักงานที่ดินรับจดทะเบียนภารจำยอมรายนี้ไว้และให้จำเลยรื้อรั้วเปิดทางเดินในสภาพเดิม
จำเลยฎีกา คงมีปัญหาที่ศาลชั้นต้นสั่งรับขึ้นมาสู่ศาลฎีกาเพียงว่า เมื่อปรากฏว่าโจทก์มีทางออกทางอื่นได้แต่ไม่สะดวก และที่ดินของโจทก์ก็ติดคลองสาธารณะ โจทก์พอจะใช้เรือสัญจรไปมาได้ดังนี้ จะมีสิทธิฟ้องขอให้เปิดทางเดินนี้หรือไม่ ศาลฎีกาเห็นว่าการที่โจทก์มีทางอื่นออกได้ก็ดี มีคลองสาธารณะคั่นอยู่โจทก์ใช้เรือสัญจรไปมาได้ก็ดี ไม่เป็นเหตุทำให้โจทก์ผู้ได้รับสิทธิภารจำยอมอยู่แล้ว ต้องสูญเสียไป เมื่อปรากฏว่าทางและคลองที่กล่าวไม่สะดวกหรือใช้ประโยชน์ไม่ได้เท่าทางพิพาท ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1400 จึงพิพากษายืน
