แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
แม้หนี้ที่เจ้าหนี้ผู้เป็นโจทก์ขอรับชำระหนี้จากกองทรัพย์สินของลูกหนี้จะเป็นหนี้ตามคำพิพากษาหรือหนี้ที่เป็นมูลให้ศาลสั่งพิทักษ์ทรัพย์เด็ดขาด ก็หาผูกพันให้เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์หรือศาลต้องถือตามไม่ เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์หรือศาลจึงมีอำนาจจะฟังข้อเท็จจริงว่า หนี้สินตลอดจนหนี้ตามคำพิพากษาซึ่งยื่นขอรับชำระนั้นมีมูลหนี้อันจะพึงอนุญาตให้รับชำระหนี้ตามคำขอหรือไม่
เจ้าหนี้ผู้เป็นโจทก์นำหนี้ซึ่งสิทธิเรียกร้องขาดอายุความแล้วมาขอรับชำระหนี้ จึงต้องห้ามมิให้ขอรับชำระหนี้เพราะเป็นการฝ่าฝืนข้อห้ามตามมาตรา 94(1)แห่งพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ. 2483
ย่อยาว
คดีสืบเนื่องมาจากศาลชั้นต้นมีคำสั่งให้พิทักษ์ทรัพย์ของลูกหนี้(จำเลย) เด็ดขาด มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เจ้าหนี้ยื่นคำขอรับชำระหนี้ตามคำพิพากษาคดีแพ่งหมายเลขแดงที่ 15890/2534 ของศาลแพ่ง เป็นเงิน 4,042,070.15 บาท จากกองทรัพย์สินของลูกหนี้ รายละเอียดปรากฏตามบัญชีท้ายคำขอรับชำระหนี้
เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์นัดตรวจคำขอรับชำระหนี้ตามพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 104 แล้ว ไม่มีผู้ใดโต้แย้งคำขอรับชำระหนี้รายนี้
เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์สอบสวนแล้วเห็นว่า เจ้าหนี้ไม่มีสิทธินำมูลหนี้ที่ขาดอายุความแล้วมาขอรับชำระหนี้ เพราะเจ้าหนี้ได้รู้ถึงการกระทำผิดและรู้ตัวผู้ต้องใช้ค่าสินไหมทดแทน คือลูกหนี้ ในวันที่ 26 กุมภาพันธ์ 2528 แต่ฟ้องคดีต่อศาลแพ่งเมื่อวันที่ 22 กันยายน 2529 คดีของเจ้าหนี้จึงขาดอายุความ นอกจากนี้ยังปรากฏข้อเท็จจริงว่า เจ้าหนี้เคยเป็นโจทก์ฟ้องลูกหนี้เป็นจำเลยต่อศาลชั้นต้นเมื่อวันที่ 22 ธันวาคม 2538 เป็นคดีล้มละลายหมายเลขแดงที่ ล.23/2538ระหว่างมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ โจทก์ นายพงศธร มหาจุนพงศ์ จำเลยและศาลได้มีคำสั่งให้พิทักษ์ทรัพย์ของลูกหนี้เด็ดขาดแล้ว แต่ในคดีดังกล่าวเจ้าหนี้ไม่ได้ยื่นขอรับชำระหนี้ภายในกำหนดตามกฎหมายและไม่มีเจ้าหนี้รายอื่นขอรับชำระหนี้ เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์จึงรายงานต่อศาลขอให้มีคำสั่งยกเลิกการล้มละลายตามพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 135(2) และศาลได้มีคำสั่งให้ยกเลิกการล้มละลายของลูกหนี้แล้วเมื่อวันที่ 19 สิงหาคม2539 การที่เจ้าหนี้เอามูลหนี้ที่ไม่ได้ขอรับชำระหนี้ในคดีล้มละลายเดิมข้างต้นมาฟ้องลูกหนี้เป็นคดีล้มละลายใหม่ แล้วมาขอรับชำระหนี้ในคดีล้มละลายใหม่เช่นนี้ เท่ากับเป็นการขยายระยะเวลาขอรับชำระหนี้ซึ่งเป็นการฝ่าฝืนต่อพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 91 เห็นสมควรยกคำขอรับชำระหนี้ของเจ้าหนี้เสียทั้งสิ้น ตามพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 107(1)
ศาลชั้นต้นพิจารณาแล้วมีคำสั่งให้ยกคำขอรับชำระหนี้ของเจ้าหนี้
เจ้าหนี้อุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์ภาค 1 พิพากษายืน
เจ้าหนี้ฎีกา
ศาลฎีกาแผนกคดีล้มละลายวินิจฉัยว่า คดีมีปัญหาว่า หนี้ตามคำขอรับชำระหนี้มีมูลหนี้อันจะเป็นเหตุให้ศาลมีคำสั่งให้เจ้าหนี้ได้รับชำระหนี้หรือไม่เห็นว่า เมื่อเจ้าหนี้ฟ้องคดีล้มละลายและศาลมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ของลูกหนี้เด็ดขาด มาตรา 28 แห่งพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ. 2483 บัญญัติให้เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์โฆษณาคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์เด็ดขาดในราชกิจจานุเบกษาและหนังสือพิมพ์รายวันไม่น้อยกว่าหนึ่งฉบับเพื่อให้เจ้าหนี้ทั้งหลายเสนอคำขอรับชำระหนี้ต่อเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ และมาตรา 27 แห่งพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ. 2483 บัญญัติว่า เจ้าหนี้จะขอรับชำระหนี้ได้ก็แต่โดยปฏิบัติตามวิธีการที่กล่าวไว้ในพระราชบัญญัตินี้ แม้จะเป็นเจ้าหนี้ตามคำพิพากษาหรือเป็นเจ้าหนี้ที่ฟ้องคดีแพ่งไว้แล้ว แต่คดียังอยู่ในระหว่างพิจารณาก็ตาม จึงเห็นได้ว่า การที่เจ้าหนี้ฟ้องลูกหนี้เป็นคดีล้มละลายเป็นการฟ้องคดีเพื่อเจ้าหนี้ทั้งหลายของลูกหนี้ด้วย เมื่อเจ้าหนี้นำสืบมูลเหตุการขอให้ล้มละลายตามพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 7, 9 และข้อสันนิษฐาน การมีหนี้สินล้นพ้นตัวของลูกหนี้ตามมาตรา 8 ศาลจึงมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ของลูกหนี้เด็ดขาดตามมาตรา 14 แต่เมื่อเจ้าหนี้นำหนี้ตามคำพิพากษามายื่นคำขอรับชำระหนี้ตามพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ. 2483 มาตรา 91 เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์มีอำนาจสอบสวนเรื่องหนี้สิน ฟังข้อเท็จจริง แล้วทำความเห็นว่า หนี้สินตามคำพิพากษาดังกล่าวมีมูลหนี้หรือข้อโต้แย้งประการใดหรือไม่ ตามมาตรา 105 และศาลมีอำนาจสั่งตามมาตรา 106, 107, 108 ตามบทบัญญัติของกฎหมายที่ให้อำนาจเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์และศาลดังกล่าวมา เห็นได้ว่า แม้หนี้ที่ขอรับชำระจะเป็นหนี้ตามคำพิพากษาหรือหนี้ที่เป็นมูลหนี้ให้ศาลสั่งพิทักษ์ทรัพย์เด็ดขาดดังคดีนี้ก็ตาม ก็หาผูกพันให้เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์หรือศาลต้องถือตามไม่ กฎหมายในเรื่องขอรับชำระหนี้ให้อำนาจแก่เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ไว้เช่นนั้น แม้เจ้าหนี้ตามคำพิพากษาก็ยังต้องยื่นคำขอรับชำระหนี้ เจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์หรือศาลจึงมีอำนาจจะฟังข้อเท็จจริงว่าหนี้สินตลอดจนหนี้ตามคำพิพากษาซึ่งยื่นขอรับชำระนั้นมีมูลหนี้อันจะพึงอนุญาตให้รับชำระหนี้ตามคำขอหรือไม่ ข้อเท็จจริงฟังได้ว่า เจ้าหนี้นำหนี้ซึ่งสิทธิเรียกร้องขาดอายุความแล้วมาขอรับชำระหนี้ คำขอรับชำระหนี้รายนี้จึงเป็นคำขอรับชำระหนี้ที่ต้องห้ามมิให้ขอรับชำระอันเป็นการฝ่าฝืนข้อห้ามตามมาตรา 94(1) แห่งพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ. 2483
พิพากษายืน
