แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
การตั้งตัวแทนมอบให้ไปหาช่างมาสร้างโรงเรียนนั้นต้องรวมถึงการตกลงราคาค่าจ้างนั้นด้วย แม้ตัวการจะมิได้สั่งในเรื่องตกลงราคาค่าจ้างไว้แต่ตัวแทนไปตกลงราคาค่าจ้างกับช่างในราคาที่ไม่เกินสมควรแล้วและช่างได้ทำกิจการของตัวการเสร็จสมตามความประสงค์แล้วเช่นนี้ ตัวการต้องรับผิดชำระค่าจ้างให้แก่ช่างตามราคาที่ตัวแทนได้ตกลงไว้
ส่วนตัวแทนนั้น เมื่อมีตัวการต้องรับผิดชอบแล้ว ตัวแทนก็ไม่ต้องรับผิดต่อช่างที่จ้างมานั้น
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า จำเลยที่ ๑ เป็นผู้ประมูลรับก่อสร้างโรงเรียนประชาบาลวัดวังหิน จำเลยที่ ๒ เป็นครูใหญ่ของโรงเรียนนั้น จำเลยได้จ้างโจทก์ทั้งจ้างเหมาและจ้างรายวัน ให้โจทก์เป็นนายช่างทำส่วนประกอบโรงเรียนวัดวังหิน รวมเป็นเงินค่าจ้าง ๑๙๖๐ บาท ครั้นโจทก์ทำกิจการที่ว่าจ้างเสร็จแล้ว จำเลยจ่ายเงินค่าจ้างให้เพียง ๑๑๒๐ บาท ยังขาดอีก ๘๔๐ บาท และค่าบานพับที่โจทก์ออกเงินแทนไปอีก ๘ บาท ขอให้จำเลยใช้
ศาลชั้นต้นฟังว่า จำเลยที่ ๒ เป็นตัวแทนของจำเลยที่ ๑ ไปตกลงว่าจ้างโจทก์ให้ทำงานเป็นรายวัน ๆ ละ ๒๐ บาท โจทก์ทำงานอยู่ ๓๑ วันเป็นค่าจ้าง ๖๒๐ บาท และค่าบานพับที่โจทก์ออกเงินซื้ออีก ๘ บาท รวมเป็นเงิน ๖๒๘ บาท ซึ่งจำเลยที่ ๑ เป็นตัวการต้องรับผิด จึงพิพากษาให้จำเลยที่ ๑ ใช้เงิน ๖๒๘ บาท ซึ่งแก่โจทก์ ส่วนจำเลยที่ ๒ เพียงแต่เป็นตัวแทน ไม่ต้องรับผิด
ศาลอุทธรณ์ฟังว่าจำเลยที่ ๑ไม่ได้จ้างโจทก์ จึงพิพากษาแก้ให้ยกฟ้อง
โจทก์ฎีกาให้จำเลยทั้งสองร่วมกันรับผิดตามฟ้อง
ศาลฎีกาเห็นว่า พฤติการณ์แสดงประกอบฟังได้ว่าจำเลยที่ ๒ ได้ตกลงจ้างโจทก์โดยค่าแรงรายวัน ๆ ละ ๒๐ บาท แม้จำเลยที่ ๒ ซึ่งเป็นตัวแทนจะทำฝ่าฝืนต่อคำสั่งของจำเลยที่ ๑ ซึ่งเป็นตัวการก็ดี แต่ก็เป็นที่เห็นได้ว่า การตั้งตัวแทนมอบให้ไปหาช่างมาสร้างโรงเรียนนั้นต้องรวมถึงการตกลงราคาค่าจ้างช่างด้วย จำเลยที่ ๑ จะติว่าแพงไป ไม่ยอมรับผิดต่อบุคคลภายนอกผู้ไม่รู้ถึงคำสั่งระหว่างตัวการกับตัวแทนหาได้ไม่ และจำเลยก็รับเอางานที่โจทก์ทำไว้เป็นประโยชน์ของตนแล้ว ฉะนั้นจำเลยจึงต้องรับผิดชำระค่าจ้างให้โจทก์ ๖๒๐ บาท นอกจากนี้ยังต้องชำระเงินค่าจ้างที่จำเลยที่ ๑ จ้างโจทก์โดยตรง และค่าบานพับอีกรวม ๑๖๙ บาท ส่วนคดีสำหรับจำเลยที่ ๒ นั้น ปรากฎว่าเป็นตัวแทน เมื่อตัวการต้องรับผิดแล้ว จำเลยที่ ๒ ไม่ต้องรับผิด
จึงพิพากษาแก้ ให้จำเลยที่ ๑ ชำระเงิน ๗๗๘ บาทแก่โจทก์พร้อมทั้งดอกเบี้ย
