แหล่งที่มา : สำนักงานส่งเสริมงานตุลาการ
ย่อสั้น
จำเลยที่ 1 ถึงแก่กรรมขณะคดีอยู่ในระหว่างการพิจารณาของศาลอุทธรณ์ภาค 3 ย่อมเป็นอำนาจของศาลอุทธรณ์ภาค 3 ที่จะมีคำสั่งเกี่ยวกับการเข้าเป็นคู่ความแทนที่จำเลยที่ 1 ดังนั้น เมื่อศาลชั้นต้นนัดพิจารณาคำร้องโดยให้ผู้ร้องแสดงพยานหลักฐานการถึงแก่กรรมของจำเลยที่ 1 และฐานะของผู้ร้องแล้ว ต้องส่งพยานหลักฐานพร้อมสำนวนไปยังศาลอุทธรณ์ภาค 3เพื่อพิจารณาสั่ง การที่ศาลชั้นต้นมีคำสั่งอนุญาตให้ผู้ร้องเข้ามาเป็นคู่ความแทนที่จำเลยที่ 1 แล้วอ่านคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ภาค 3 ให้ฟัง จึงเป็นการไม่ชอบ
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องและแก้ไขคำฟ้องขอให้บังคับจำเลยทั้งสองร่วมกันเปิดทางจำเป็นในที่ดินของจำเลยที่ 1 ทางด้านทิศเหนือมีความกว้างประมาณ 1 วา ยาวประมาณ 40 วา ให้จำเลยที่ 1 ไปจดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ว่าทางพิพาทเป็นทางจำเป็น ถ้าไม่ไปให้ถือเอาคำพิพากษาเป็นการแสดงเจตนาแทน และห้ามจำเลยทั้งสองและบริวารรบกวนการใช้ทางจำเป็นของโจทก์
จำเลยทั้งสองให้การว่า ฟ้องโจทก์เคลือบคลุมเพราะมิได้บรรยายฟ้องว่าทางที่โจทก์ขอเปิดนั้นออกไปทางสาธารณะที่ใดและเป็นอย่างไร ทั้งยังเป็นฟ้องซ้ำอีกด้วยโดยโจทก์เคยฟ้องจำเลยทั้งสองให้ร่วมกันเปิดทางพิพาทและศาลมีคำพิพากษาถึงที่สุดแล้ว
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยทั้งสองเปิดทางพิพาทบนที่ดินของจำเลยที่ 1 มีความกว้าง 1 เมตร ยาวตลอดแนวที่ดินเพื่อเป็นทางจำเป็นออกสู่ทางสาธารณะคลองบางน้อย สำหรับที่ดินของโจทก์โฉนดเลขที่ 707 ตำบลบางหลวง อำเภอบางเลนจังหวัดนครปฐม แต่ให้โจทก์ชำระค่าทดแทนแก่จำเลยที่ 1เป็นเงินปีละ 500 บาท และยกคำขออื่นของโจทก์
โจทก์และจำเลยทั้งสองอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์ภาค 3 พิพากษากลับ ให้ยกฟ้อง
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “ปรากฏว่าก่อนศาลชั้นต้นอ่านคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ภาค 3 ให้คู่ความฟัง นายชะโอน ตุ้มนิลกาลยื่นคำร้องต่อศาลชั้นต้นว่า จำเลยที่ 1 ถึงแก่กรรมแล้ว ผู้ร้องเป็นบุตรของจำเลยที่ 1 ในฐานะทายาทโดยธรรมมีความประสงค์จะเข้ามาเป็นคู่ความแทนที่จำเลยที่ 1 ศาลชั้นต้นนัดพิจารณาคำร้องแล้วจึงมีคำสั่งอนุญาตให้ผู้ร้องเข้ามาเป็นคู่ความแทนที่จำเลยที่ 1 ได้ และอ่านคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ภาค 3ให้คู่ความฟังนั้น เห็นว่าจำเลยที่ 1 ถึงแก่กรรมขณะคดีอยู่ในระหว่างการพิจารณาของศาลอุทธรณ์ภาค 3 ย่อมเป็นอำนาจของศาลอุทธรณ์ภาค 3 ที่จะมีคำสั่งเกี่ยวกับการเข้าเป็นคู่ความแทนที่จำเลยที่ 1 ดังนี้เมื่อศาลชั้นต้นนัดพิจารณาคำร้องโดยให้ผู้ร้องแสดงพยานหลักฐานการถึงแก่กรรมของจำเลยที่ 1 และฐานะของผู้ร้องแล้ว ต้องส่งพยานหลักฐานพร้อมสำนวนไปยังศาลอุทธรณ์ภาค 3 เพื่อพิจารณาสั่งการที่ศาลชั้นต้นมีคำสั่งอนุญาตให้ผู้ร้องเข้ามาเป็นคู่ความแทนที่จำเลยที่ 1 แล้วอ่านคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ภาค 3 ให้ฟัง จึงเป็นการไม่ชอบ ศาลฎีกาเห็นสมควรให้ศาลล่างทั้งสองดำเนินกระบวนพิจารณาให้ถูกต้องก่อน คดีไม่จำต้องวินิจฉัยฎีกาของโจทก์อีกต่อไป”
พิพากษายกคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ภาค 3 กับยกคำสั่งศาลชั้นต้นที่ให้นายชะโอน ตุ้มนิลกาล เข้ามาเป็นคู่ความแทนที่จำเลยที่ 1 ให้ศาลชั้นต้นส่งสำนวนไปยังศาลอุทธรณ์ภาค 3มีคำสั่งแล้วพิพากษาใหม่ตามรูปคดี และให้ยกฎีกาของโจทก์
