แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
บทบัญญัติของ ม.824 ซึ่งว่าตัวแทนของตัวการซึ่งอยู่ต่างประเทศและมีภูมิลำเนาในต่างประเทศจะต้องรับผิดตามสัญญาที่ได้ทำแทนไปแต่โดยลำพังนั้น เป็นบทยกเว้นจากหลักทั่วไปของ ม.820 เป็นผลให้ตัวแทนต้องรับผิดเป็นส่วนตัวหาใช่เป็นบทยกเว้นความรับผิดของตัวการต่อบุคคลภายนอกไม่
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่าจำเลยที่ 1 ได้แต่งตั้งมอบหมายให้จำเลยที่ 2เป็นตัวแทนหรือมิฉะนั้นก็เชิดให้เป็นที่ประจักษ์ว่าจำเลยที่ 2 เป็นผู้มีอำนาจในการจัดการโรงแรมอัญอัญของจำเลยที่ 1 ตลอดจนมีอำนาจออกเช็คได้ จำเลยที่ 2 ได้ออกเช็คจ่ายเงินให้โจทก์ 2 ฉบับเพื่อชำระหนี้เป็นเงิน 36,000 บาท ธนาคารแจ้งว่าไม่มีเงินและว่าบัญชีจำเลยปิดแล้ว จึงขอให้ศาลพิพากษาให้จำเลยร่วมกันชำระเงินตามเช็ค
ผู้รับมอบอำนาจจากจำเลยที่ 1 ซึ่งอยู่นอกประเทศไทย ได้ให้การปฏิเสธฟ้องโจทก์ว่าจำเลยที่ 2 ไม่มีอำนาจออกเช็ค จำเลยที่ 1 ไม่ต้องรับผิด
จำเลยที่ 2 รับว่าเป็นลูกจ้างจำเลยที่ 1 มีอำนาจลงนามประทับตราอัญอัญโฮเต็ลของจำเลยที่ 1 ลงในเช็คสั่งจ่ายเงินจากบัญชีของจำเลยที่ 1 ได้ ฉะนั้นการที่จำเลยที่ 2 เขียนเช็คลงนามแทนและประทับตราอัญอัญโฮเต็ลให้แก่โจทก์ จึงไม่ต้องร่วมรับผิดใช้เงินรายนี้ต่อไป
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยร่วมกันใช้เงิน 36,000 บาทแก่โจทก์
จำเลยที่ 1 อุทธรณ์ ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยที่ 1 ฎีกา
ศาลฎีกาฟังข้อเท็จจริงว่าจำเลยที่ 1 เป็นเจ้าของโรงแรมอัญอัญจำเลยที่ 2 ได้รับมอบอำนาจให้เป็นผู้จัดการโรงแรมนี้แทนจำเลยที่ 1 ซึ่งอยู่นอกประเทศไทย จำเลยที่ 2 มีอำนาจลงนามในเช็คเบิกจ่ายเงินในนามของโรงแรมอัญอัญแต่มีข้อจำกัดว่าไม่มีอำนาจเบิกจ่ายเงินเกินบัญชีหรือกู้ยืมเงินจากที่อื่น ในระหว่างที่จำเลยที่ 2 ยังเป็นผู้จัดการอยู่ได้เอาเงินจากโจทก์ 2 คราวเพื่อต่อเติมห้องพักในโรงแรม แล้วออกเช็คให้โจทก์ 2 ฉบับ ศาลฎีกาเห็นว่าจำเลยที่ 2 ไม่มีอำนาจออกเช็คที่โจทก์ฟ้อง เพราะเกินอำนาจ แต่โจทก์ไม่ทราบเรื่องข้อจำกัดนี้ และทางปฏิบัติของจำเลยที่ 1 ซึ่งเป็นตัวการทำให้บุคคลภายนอกมีมูลเหตุอันสมควรเชื่อว่าเป็นเรื่องอยู่ภายในของอำนาจของตัวแทน จำเลยที่ 1 จึงต้องรับผิดต่อบุคคลภายนอกผู้สุจริตตาม ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 822 ส่วนที่จำเลยที่ 1 ยก ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 824 ขึ้นเถียงนั้น เห็นว่า ม. 824 นั้นบัญญัติถึงเรื่องตัวแทนจะต้องรับผิดเป็นส่วนตัวอันเป็นข้อยกเว้นจากหลักธรรมดาของมาตรา 821 แต่สำหรับตัวการไม่มีกฎหมายยกเว้นการรับผิดไว้ จึงยังต้องผูกพันต่อบุคคลภายนอกตามหลักทั่วไปอยู่ คดีนี้โจทก์บรรยายฟ้องชัดเจนแล้วว่าเป็นเรื่องตัวการตัวแทน จำเลยที่ 1 จึงต้องรับผิดศาลฎีกาพิพากษายืน
