แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
สิ่งของตาม พ.ร.บ.ป้องกันการค้ากำไรเกินควรนั้นหมายถึง โค กระบือด้วย (อ้างฎีกา 2094/2492)
การจ่ายเงินสินบนแก่ผู้นำจับตาม พระราชบัญญัติป้องกันการค้ากำไรเกินควร แม้ไม่มีฝ่ายใดฎีกาขึ้นมาก็ดี
ศาลฎีกายกขึ้นวินิจฉัยได้ เพราะเป็นปัญหาเกี่ยวด้วยความสงบเรียบร้อยของประชาชน และอยู่ในลักษณะคดี
โคของกลางที่นำออกนอกเขตโดยฝ่าฝืนประกาศคณะกรรมการฯ ริบไม่ได้ต้องคืนเจ้าของ
(อ้างฎีกา 202/2493)
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องหาว่า จำเลยยักย้ายโค โดยไม่ได้รับอนุญาตเป็นการฝ่าฝืนประกาศคณะกรรมการป้องกันการค้ากำไรเกินควร จังหวัดสงขลาขอให้ลงโทษ ริบของกลางและจ่ายเงินสินบนรางวัล จำเลยรับสารภาพ
ศาลจังหวัดสงขลาพิพากษาปรับจำเลย 200 บาทตามฟ้อง จ่ายสินบนผู้นำจับร้อยละ 30 จ่ายรางวัลผู้จับร้อยละ 15 ของกลางริบ
ศาลอุทธรณ์เห็นว่า พระราชบัญญัติป้องกันการค้ากำไรเกินควร 2490ควบคุมแต่สิ่งของ จำเลยไม่มีผิด พิพากษายกฟ้อง คืนโคของกลางแก่จำเลย
โจทก์ฎีกา
ศาลฎีกาเห็นว่า สิ่งของตามพระราชบัญญัติป้องกันการค้ากำไรเกินควรนั้นหมายถึง โค กระบือด้วย แต่ที่ศาลชั้นต้นจ่ายเงินสินบนให้แก่ผู้นำจับร้อยละ 30 ของราคาของกลางนั้น ยังคลาดเคลื่อนแม้จะไม่มีฝ่ายใดฎีกาในข้อนี้ แต่เป็นปัญหาเกี่ยวกับความสงบเรียบร้อยของประชาชน และอยู่ในลักษณะคดี ศาลฎีกายกขึ้นวินิจฉัยได้และเห็นว่าโจทก์ไม่มีอำนาจขอได้ ส่วนโคของกลางริบไม่ได้
พิพากษากลับศาลอุทธรณ์ และแก้ศาลชั้นต้นว่า ให้ยกคำขอที่โจทก์ที่จ่ายเงินสินบนนั้นเสีย โคของกลางคืนจำเลยไป ส่วนเงินรางวัลจ่ายร้อยละ 15 ของค่าปรับ นอกจากแก้ยืนตามศาลชั้นต้น
