แหล่งที่มา : กองผู้ช่วยผู้พิพากษาศาลฎีกา
ย่อสั้น
แผงกันสาดเป็นส่วนหนึ่งของอาคารต้องเว้นระยะจากกึ่งกลางถนนถึงกันสาด 6 เมตร ตามข้อบัญญัติกรุงเทพมหานคร เรื่องควบคุมการก่อสร้างอาคาร พ.ศ. 2522 ข้อ 72 “ทางออก” ตามข้อบัญญัติกรุงเทพมหานคร เรื่อง ควบคุมการก่อสร้างอาคาร พ.ศ. 2522 ข้อ 76(5) หมายถึง การมีทางออกซึ่งเป็นตรอกซอย หรือถนน หาใช่ทางออกจากทางด้านหน้าของอาคารแต่ละหลังเมื่ออาคารของจำเลยไม่มีตรอก ซอยหรือถนนอันเป็นทางออกภายในระยะ 15 เมตร นับจากหัวมุมที่ถนนตัดกัน จำเลยจึงมีหน้าที่ต้องเว้นที่ว่างให้เป็นทางเดินหลังอาคาร 2 เมตร
ย่อยาว
โจทก์ฟ้องว่า โจทก์เป็นเจ้าพนักงานท้องถิ่นตามพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522 จำเลยทั้งสองเป็นเจ้าของอาคารตึกแถว 4 ชั้น4 ห้อง บนโฉนดที่ดินเลขที่ 1286 ซึ่งตามแบบแปลนที่ได้รับอนุญาตให้ปลูกสร้าง กำหนดให้ร่นแนวอาคารด้านหน้าหลังที่ 1 และที่ 2ซึ่งอยู่ริม ถนนวานิช 1 ให้ห่างจากศูนย์กลางของถนนเป็นระยะ 6 เมตรหรือห่างจากขอบถนน 3.90 เมตรและแนวด้านหน้าอาคารหลังที่ 3และที่ 4 ซึ่งอยู่ริมตรอกเต้า ต้องร่นแนวอาคารห่างจากขอบตรอกเป็นระยะ 3.80 เมตร และด้านหลังของอาคารทั้งสี่ห้องจะต้องมีที่ว่างทางเดินหลังอาคารไม่น้อยกว่า 2 เมตร แต่จำเลยทั้งสองไม่ได้ร่นแนวอาคารด้านหน้าทั้งสี่ห้องโดยทำเป็นแผงคอนกรีตเสริมเหล็กยื่นออกมาจากตัวอาคารถึงขอบถนน และด้านหลังอาคารจำเลยได้ก่อสร้างเป็นอาคารสูง 4 ชั้น คลุมเต็มพื้นที่ ไม่เว้นที่ทางเดินหลังอาคารให้กว้าง 2 เมตร ตามข้อบัญญัติกรุงเทพมหานคร โจทก์แจ้งให้จำเลยทั้งสองรื้อถอนแล้ว จำเลยทั้งสองเพิกเฉย ขอให้บังคับให้จำเลยทั้งสองรื้อถอนอาคารส่วนที่ก่อสร้างผิดแบบแปลนและผิดข้อบัญญัติกรุงเทพมหานคร หากไม่ยอม ให้โจทก์รื้อถอนได้เองตามพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522
จำเลยทั้งสองให้การว่า จำเลยมิได้ปลูกสร้างอาคารขัดต่อข้อบัญญัติกรุงเทพมหานครกันสาดจำเลยทำขึ้นเป็นที่หลบแดดหลบฝนส่วนด้านหลังอาคารเนื่องจากอาคารทั้งสี่หลังตั้งอยู่มุมถนนสองสายตัดกัน ซึ่งมีทางออกด้านหน้าทั้งสองสายไม่เกิน 15 เมตร จำเลยจึงไม่จำต้องเว้นที่วางเป็นทางเดินหลังอาคาร
ศาลชั้นต้นพิพากษาให้จำเลยทั้งสองรื้อถอนอาคารที่สร้างผิดจากแบบแปลนที่ได้รับอนุญาต โดยรื้อถอนแผงคอนกรีตกันสาดด้านหน้าอาคารทั้งสี่หลังออกและให้รื้อถอนอาคารด้านหลังอาคารทั้งสี่หลังให้เหลือที่ว่างด้านหลังอาคารกว้าง 2 เมตร ตามแบบที่ได้รับอนุญาตถ้าไม่รื้อถอนให้โจทก์รื้อถอนได้เองพระราชบัญญัติควบคุมอาคารพ.ศ. 2522 มาตรา 42 โดยให้จำเลยทั้งสองเป็นผู้เสียค่าใช้จ่ายในการรื้อถอนให้โจทก์
จำเลยทั้งสองอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษายืน
จำเลยทั้งสองฎีกา
ศาลฎีกาวินิจฉัยปัญหาข้อกฎหมายว่า แม้จำเลยจะถอยร่นตัวอาคารตามข้อบัญญัติกรุงเทพมหานครแล้วก็ตาม แต่การที่จำเลยสร้างกันสาดเป็นแผงคอนกรีตเสริมเหล็กยื่นออกมาจากตัวตึกจากแนวพื้นชั้นสองซึ่งถือได้ว่าแผงกันสาดดังกล่าวเป็นส่วนหนึ่งของแนวอาคาร การที่จำเลยสร้างล้ำออกมา จึงเป็นกรณีที่ก่อสร้างอาคารโดยมิได้เว้นระยะจากกึ่งกลางถนนถึงแนวอาคาร 6 เมตร ตามข้อบัญญัติของกรุงเทพมหานคร ส่วนปัญหาที่ว่า จำเลยจะต้องเว้นที่ว่างให้เป็นทางเดินหลังอาคาร 2 เมตร หรือไม่นั้น ศาลฎีกาพิเคราะห์ข้อบัญญัติกรุงเทพมหานคร ข้อ 76(5) แล้วเห็นว่า คำว่า “ทางออก” ตามข้อบัญญัตินี้ ย่อมหมายถึงการมีทางออกซึ่งเป็นตรอก ซอย หรือถนนหาใช่ทางออกจากทางด้านหน้าของตัวอาคารแต่ละหลังไม่ เมื่อข้อเท็จจริงฟังได้ว่า อาคารของจำเลยไม่มีตรอก ซอย หรือถนนอันเป็นทางออกภายในระยะ 15 เมตร นับจากหัวมุมที่ตรอกเต้าและถนนวานิช 1ตัดกัน จำเลยจึงมีหน้าที่ต้องเว้นที่ว่างให้เป็นทางเดินหลังอาคาร 2 เมตร
พิพากษายืน
